Na een hevige ruzie tussen de Anne Frank Stichting in Amsterdam en het Anne Frank Fonds in Bazel moet ruim 4,5 meter archief uit de nalatenschap van Otto Frank, de vader van Anne, begin volgend jaar terug naar het Familie Frank Archief. Dat heeft de rechter in Amsterdam vandaag na twee jaar juridische strijd beslist.

De Anne Frank Stichting, die het Anne Frank Huis beheert en educatieve produkten ontwikkelt, ligt al jaren min of meer in de clinch met het Fonds in Bazel, eigenaars van de rechten van het dagboek van Anne Frank.

De laatste weken is naar buiten gekomen dat de strijd gaat om een groot deel van de nalatenschap van Otto Frank, Anne's vader. Het gaat om brieven, foto's en documenten van grote historische waarde, vrijgekomen uit het huis van Buddy Elias, het enige nog levende familielid van Anne Frank.

Het Anne Frank Huis hoopte het archief lange tijd te mogen gebruiken maar sinds kort timmert het Fonds, in 1963 opgericht door Otto Frank, aan de weg. Het Fonds is bezig met een groot museum, het zogenaamde Anne Frank Centrum in Frankfurt. Ze wil daarom de archieven in 2010 al terug. Volgens de Stichting in Amsterdam is het niet zo duidelijk wat Otto met zijn erfenis wou en wat er dus met de nalatenschap moet gebeuren. Volgens hen hoort de collectie in een museum thuis, wat hen betreft het Anne Frank Huis. 

Grote woorden zijn al gevallen. Zo heeft een bestuurslid van het Fonds in Bazel gezegd dat Otto Frank voor de tweede keer wordt bestolen. Eerst tijdens de oorlog door de nazi's en na de oorlog door de Anne Frank Stichting. Het bestuurslid noemt het Anne Frank Huis een commerciële onderneming, een bedrijf. De Anne Frank Stichting benadrukt dat zij er voor educatieve doeleinden is en niet om geld te verdienen. 

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.