Na Griekenland en Spanje steunen we nu Italië, en dit is waarom

Donderdag daalt de Europese rente, die momenteel extreem laag is, nog verder. Dat kan leiden tot negatieve rente. Allemaal om Italië overeind te houden, volgens critici met Nederlands spaargeld. Maar zit er ook een andere kant aan dit verhaal?

Het lijkt een gebed zonder eind: na Griekenland, Portugal en Spanje is nu Italië de zwakste broeder in Zuid-Europa. En allemaal moeten ze gered worden door de Noord-Europese belastingbetaler, die zich daar luidkeels over beklaagt.

Dankzij lage rente geen faillissement

De Italianen hebben een staatsschuld opgebouwd van ongeveer 2400 miljard euro. Dat is 140 procent van wat ze zelf in een jaar tijd bij elkaar verdienen. Ter vergelijking: de Nederlandse staatsschuld is 52 procent, en daalt met ongeveer 350 euro per seconde.

Het enige dat nog tussen Italië en een faillissement in staat, is de lage Europese rente. Een stijging van die rente zou ze direct over de rand duwen. Maar die lage rente geldt dan natuurlijk ook in Nederland, en dat is vervelend voor spaarders en pensioenfondsen. Critici beweren dat Italië overeind wordt gehouden met Nederlands spaar- en pensioengeld.

Miljardenoverschot

Maar voor Nederland zitten er juist hele grote voordelen aan de lage rentestand, vertelt econoom Harald Benink. In de eerste plaats is de hypotheekrente in 5 jaar tijd gehalveerd. Heel wat hypotheekaanbieders zitten nu al onder de 2 procent rente. Dat maakt dat eigen woningbezit veel voordeliger is. "Er is een record lage werkloosheid, zeer veel openstaande vacatures en de huizenmarkt gaat de lucht in", zegt Benink.

Daarnaast is de euro eigenlijk 'ondergewaardeerd': hij is te goedkoop. Het voordeel voor Noord-Europese landen is goedkoop kunnen exporteren. Nederland en Duitsland exporteren zoveel dat er een miljardenoverschot is ontstaan. In 2018 exporteerde Nederland voor 110 miljard euro meer dan het exporteerde. En daarmee staan we wereldwijd derde, na Japan en Duitsland. Een groot deel daarvan wordt gebruikt om de staatsschuld af te lossen. Of dat de juiste bestemming is een tweede. Sommige economen menen dat Nederland meer zou moeten uitgeven, investeren in kenniseconomie, infrastructuur, duurzaamheid, en veel minder zou moeten sparen.

De gulden terug?

Volgens Benink wordt Nederland bij terugkeer naar de gulden in een klap 50 to 75 procent duurder. En dat zou betekenen dat Italië voor ons een heel goedkoop vakantieland wordt, maar dat we onze exportpositie in de wereld ook meteen kwijt zijn.

De werkloosheid in Nederland is op een historisch dieptepunt, mede door de goedkope euro. Arbeid is goedkoop, zelfs in Nederland. Zo goedkoop dat Italianen hier bloembollen en kaas kunnen kopen. Of hightech computertechnologie bij bedrijven als ASML.