Moeten verkeersovertredingen strenger bestraft worden?

Het is een worsteling voor rechters: hoe veroordeel je een bestuurder die onder invloed een fataal ongeluk veroorzaakt? Niet zelden leidt een lage straf voor de veroorzaker tot maatschappelijke ophef en onbegrip van slachtoffers en nabestaanden. Verkeerscriminelen zouden te gemakkelijk wegkomen.

Ook Minister Blok van Veiligheid en Justitie vindt dat ernstige overtredingen strenger bestraft moeten worden. De minister werkt op het moment een herziening van de Wegenverkeerswet. Behalve zwaardere straffen voor bijvoorbeeld rijden onder invloed, wil hij ook de definitie van roekeloosheid aanpassen zodat het beter toegepast kan worden door de rechter.

“19-jarige knul was muziek aan het scrollen”

Na jaren van daling is het aantal verkeersdoden sinds 2014 weer aan het stijgen. Ook het aantal verkeersslachtoffers neemt toe. Nelly Vollebregt raakte precies vijf jaar geleden invalide nadat ze werd aangereden door een bestuurder die bezig was met z’n telefoon. “Een 19-jarige knul die door z’n muziek aan het scrollen was,” aldus Nelly die als gevolg van het ongeluk in coma in vervolgens in een rolstoel belandde. “Men dacht, die overleeft het niet. Ik heb gevochten als een leeuw.”

De bestuurder van de auto blijkt zijn rijbewijs nog maar net te hebben. De rechter oordeelt mild over het ongeluk. Hij krijgt een werkstraf van 90 uur ook omdat hij een zogenoemde ‘first offender’ is. Nelly moet na het ongeluk alles opnieuw leren. Haar bedrijf, een goedlopend makelaarskantoor, moet ze opgeven. “Gelukkig ben ik communicatief vaardig en kan ik daar nu wat in kwijt”.

De dader is niet in beroep gegaan, al wilde hij aanvankelijk vrijspraak. Nelly vindt dat de rechtspraak veel harder moet zijn. “Er moet meer een tweedeling komen tussen een echt ongeluk, of een verkeersongeluk als gevolg van crimineel verkeersgedrag”. In dit laatste geval is er immers een bewust risico dat je je medemens kunt beschadigen. Nelly doelt op smartphone-gebruik, op te hoge snelheid rijden of alcohol- en drugsgebruik. Van hogere straffen zouden een preventieve werking uit kunnen gaan.

Smartphone zelfde bestraffen als alcohol

Deze zomer speelde bij de rechtbank in Alkmaar de strafzaak tegen de vrouw die ervan verdacht wordt de 21-jarige Yannick Frijns te hebben doodgereden. De bestuurder zou de jonge vrouw op een rechte weg van haar fiets hebben gereden doordat ze continu aan het whatsappen was. De rechter heeft de uitspraak uitgesteld tot november omdat ze meer onderzoek wil over de 97 seconden tussen het laatste appje dat de bestuurder stuurde en het fatale ongeluk.

Het Openbaar Ministerie heeft een voorwaardelijke celstraf geeist tegen de bestuurster. Aanvankelijk wilde het OM in deze zaak een taakstraf eisen, maar onder andere door druk van de ouders van Yannick is de officier tot een andere eis gekomen. De familie Frijns wil dat het gebruik van de telefoon net zo zwaar bestraft wordt als te hoge alcoholinname en drugsgebruik achter het stuur. Liever nog zien zij een totaalverbod op het gebruik van de telefoon achter het stuur.

Ook Veilig Verkeer Nederland heeft de minister opgeroepen in de wet het smartphonegebruik achter het stuur harder aan te gaan pakken. Al zal dat alleen niet voldoende zijn. Er zal ook meer gehandhaafd moeten worden. Een observatie die ook gedeeld wordt door de SWOV, de stichting die wetenschappelijk onderzoek doet naar de verkeersveiligheid. Zij constateren dat de pakkans op het moment vrijwel nihil is.