Met geld en kennis uit Nederland bouwde Mya een bloeiend bedrijf op in Myanmar, tot de militaire coup een eind maakte aan haar dromen

Meer dan 5 jaar bouwde Mya Thway Yee aan haar eigen bedrijf dat bloemen kweekte en verkocht in Myanmar. Terwijl die zaak net tot bloei kwam, veranderde de strijd in het land alles. Na 2 maanden van spanning, angst en geweld, is Mya terug in Nederland.

Door de militaire coup en de protesten ertegen, zijn 10 jaar van hoop en voorzichtige opbloei van Myanmar geknakt. Ook de Nederlandse onderneemster Mya liet alles achter. Met kennis en investeringen uit Nederland zag zij kansen toen Myanmar langzaam openging, zeker toen ze Frederik Heijing van de Nederlandse ambassade aan haar zijde vond. Maar met de coup van 2 februari hebben de militaire leiders hun land teruggezet in de tijd.

Een wonder nodig om terug te gaan

Het land lijkt weer af te stevenen op chaos, oorlog en armoede. "Het bankensysteem en het internet werken niet meer", vertelt Mya. "De straten zijn onveilig en mijn mensen kunnen niet meer maar hun werk komen. Dan houdt 't op."

De van oorsprong in Myanmar geboren Mya keerde daarom terug naar Nederland en liet haar bloemenbedrijf achter. "Ik denk niet dat ik het nog terugzie, tenzij er een wonder gebeurt", zegt ze.

10 jaar ontwikkeling

Mya is niet de enige die het voor gezien houdt: talloze buitenlandse bedrijven die de laatste jaren vestigingen openden in Myanmar, vertrekken of overwegen dat te doen. Er komt daarmee een einde aan een periode van 10 jaar waarin het land zich steeds verder ontwikkelde.

In die tijd heerste er optimisme dat met de burgerregering onder leiding van Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi de militairen langzaam de macht zouden overdragen. Burgers kregen meer vrijheden en met buitenlandse hulp werd er flink geïnvesteerd. Van een van de minst ontwikkelde en meest geïsoleerde landen ter wereld, ontwikkelde Myanmar zich razendsnel tot een nieuwe economische 'tijger'.

Graanschuur van Zuidoost-Azië

Ook Nederland investeerde flink in de ontwikkeling van Myanmar, met name in de landbouwsector. Frederik Heijink was vier jaar lang lid van de landbouwraad op de ambassade in Myanmar. De handelsmissies gingen in die tijd af en aan.

"In dit land kan je letterlijk alles verbouwen wat je wilt", vertelt hij. Het was ooit de graanschuur van Zuidoost-Azië en dat zou het ook weer kunnen worden, want er is veel vruchtbaar land. Maar de techniek is er soms nog uit de tijd dat de Britten er zaten."

Samenwerking met Nederland

"Wij hadden als kennisland veel te bieden, voor Nederlandse bedrijven waren enorme kansen", legt hij uit. "Ook de samenwerking met boeren en lokale overheden verliep voorbeeldig."

Volgens Heijink heerste er optimisme: "De ondernemersgeest en de werkethiek van de mensen in Myanmar is ongekend hoog. De kans om iets te doen waar ze zélf iets mee konden bereiken, grepen ze met twee handen aan."

Bron: Eigen foto

Bloemen

Ook Mya zag kansen in haar thuisland. Ze kwam op haar dertigste naar Nederland en studeerde hier marketing. Toen het land open leek te gaan, besloot ze een bedrijf op te zetten in bloemen. "In het Westen worden bloemen gezien als luxe, maar in de boeddhistische traditie van ons land zijn ze een dagelijkse noodzaak."

"De meeste bloemen werden geïmporteerd uit China en waren van tweederangs kwaliteit. Daarom wilde ik in eigen land de bloemen kweken en verkopen. Met geld en kennis uit Nederland kon dat." Door haar bedrijf kwamen Mya Thway Yee en Frederik Heijing in Myanmar met elkaar in contact. Het was een periode van hoop en er bloeide zelfs een relatie tussen hen op. Ook haar bedrijf ging het voor de wind. Tot aan de coup van 2 februari.

'Liever dood dan geen vrijheid'

Nu is Mya dus terug in Nederland, met Frederik. Hoe het verder moet in Myanmar weten ze niet. "De mensen zijn ontzettend boos, niemand wil zich de mogelijkheden die er waren laten afpakken", vertelt Mya.

"Ze hebben geproefd van de vrijheid en gaan nog liever dood dat ze weer terug gaan naar hoe het was", legt ze uit. "Sommigen willen terugvechten en sluiten zich aan bij gewapende ethnische groepen die al langer strijd voeren met de militairen."

Steun van buiten

Maar de militairen die feitelijk al 60 jaar aan de macht zijn, hebben een stevige grip op de rijkdommen van het land en veel geïnvesteerd in de modernste wapens.

De verschillende gewapende groepen in Myanmar werken intussen aan een plan voor een nieuwe federale regering van een verenigd en vreedzaam Myanmar, maar dat kan alleen maar lukken met heel veel steun van buiten. Een akkoord met de militairen en een terugkeer naar de situatie van voor de coup lijkt na al het geweld ook onmogelijk. "Misschien gebeurt er nog een wonder", zegt Mya nogmaals. Maar de kortstondige bloei van Myanmar lijkt voorbij.