Vanwege een tekort aan revalidatieartsen worden de komende tijd medisch specialisten uit Oekraïne in Nederland bijgeschoold. Het aantal geamputeerden in het land neemt in rap tempo toe en het aantal artsen die hen helpt, is bij lange na niet genoeg.

De komende zes weken krijgen zo'n 6 Oekraïense medisch specialisten bijscholing in Nederland. Het gaat om psychologen, fysio- en ergotherapeuten en revalidatieartsen. Allemaal werken ze in Oekraïne om de eindeloze stroom gewonden weer op de been te krijgen.

Gezondheidszorg in Oekraïne onder druk

"De medische sector in Oekraïne blijft in een kritieke toestand. Bijna 2.000 medische instellingen zijn beschadigd of volledig verwoest in Oekraïne", zegt de Oekraïense Kseniya Negrutsa-Godska. Zij is medeoprichter van Netherlands for Ukraine Foundation.

De organisatie begeleidt onder meer gewonde Oekraïense militairen in ons land die complexe operaties ondergaan en zetten zich in voor betere revalidatiezorg in Oekraïne.

Oekraïne kan stroom gewonden niet aan

"Er zijn tienduizenden mensen met geamputeerde ledematen", vertelt Kseniya. "En een kwart van het Oekraïense grondgebied is bedekt met landmijnen. Dat betekent dat dit probleem zal blijven. In Oekraïne hebben we momenteel 11.000 revalidatiespecialisten. Dat is al 7 keer meer dan 2 jaar geleden en het is nog steeds niet genoeg."

Het land kan de stroom gewonden momenteel niet aan, zegt Kseniya. "Het is eigenlijk ook niet mogelijk voor een land, om op zo'n korte termijn een goede opleiding te bieden voor nieuwe specialisten." Daarom is ze blij dat Nederland daar een rol in kan spelen. "Vooral met de multidisciplinaire aanpak, die in Oekraïne heel anders is."

Andere manier van werken

Het project is opgezet in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken en twee andere hulpverleningsorganisaties. In totaal kunnen 384 zorgprofessionals uit Oekraïne profiteren van het bijscholingstraject.

"In Nederland hebben jullie fantastische expertise in de multidisciplinaire aanpak", legt Kseniya uit. Daarmee bedoelt ze dat de revalidatiearts, fysio- en ergotherapeuten en psychologen samen aan de slag gaan met de patiënt en dat de verschillende disciplines elkaar kunnen versterken.

Nederland voorbeeldland

"Jullie waren een van de eerste landen die deze methode in Oekraïne introduceerden", vertelt Kseniya over de manier van samenwerken binnen de revalidatiezorg.

"In Oekraïne bevindt zich dit nog in een vroeg stadium. Daarom is dit onbetaalbare expertise voor onze eigen specialisten", vult Kseniya aan.

Gewonde onder medisch specialisten

Eén van de deelnemers binnen dit project is Dmytro. Als kind wilde hij altijd al dokter worden, maar de oorlog brak uit en moest op zijn 23ste naar het front. Terwijl hij vocht tegen de Russen, studeerde hij ook fysiotherapie. Maar vlak voordat hij zijn diploma in ontvangst kon nemen, werden hij en zijn kameraden in augustus 2023 onder vuur genomen.

"Ik zat in een groep met 10 anderen en op een dag werden we onder vuur genomen. Alle 10 raakten we gewond, behalve ik. Ik ging ze helpen en liep naar iemand toe die zwaargewond was om hem in veiligheid te brengen maar werd daarbij geraakt door een kogel in mijn hand en arm", vertelt Dmytro.

Droom najagen

Vanwege zijn opleiding tot fysiotherapeut kan hij tegelijkertijd ook het Nederlandse opleidingstraject volgen: "Ik ben nu dichtbij het vervullen van mijn droom. Ik denk dat ik nog ongeveer een jaar tot twee jaar nodig heb zodat ook mijn hand en arm voldoende zijn genezen en ik mijn vaardigheden in de praktijk kan brengen."

Dmytro kan niet wachten. "Het zal erg cool zijn. Het is mijn droom om een medische professional te worden op welke manier dan ook. Ook als fysiotherapeut zal ik kunnen helpen en van invloed kunnen zijn op mensenlevens", sluit hij af.

Het kabinet kijkt naar de zoutkoepels in het noorden als mogelijke opslagplek voor kernafval. Alleen moesten provincies, gemeenten en burgers daar zelf achter komen. Ze zijn boos en komen nu in actie: "Er wordt gedacht: Groningen? Ja, daar kan het wel."

Nile Gardiner staat ook wel bekend als 'Trump-fluisteraar'. Volgens hem maakt Donald Trump de NAVO alleen maar sterker en zijn Europa en de VS nog altijd bondgenoten. Hij beantwoordt 5 vragen over de koers van de Amerikaanse president.

Nile Gardiner was afgelopen week in Nederland. Hij is politiek strateeg en directeur van het Margaret Thatcher Center for Freedom bij de Heritage Foundation, een van de invloedrijkste conservatieve denktanks in de VS. Vorig jaar produceerde die denktank 'Project 2025', ook wel bekend als de blauwdruk voor de tweede termijn van Donald Trump. Gardiner kent Trump goed. We ontmoetten hem in Den Haag waar hij op uitnodiging van de Atlantische commissie een lezing gaf en spraken hem over wat de koers van Trump voor Europa en de NAVO betekent.

1. Zijn Europa en de Verenigde Staten nog bondgenoten?

"Absoluut", zegt Gardiner overtuigd. "Ik geloof zelfs dat Trump de NAVO sterker zal maken", voegt hij toe. Volgens Gardiner gaat dit tweede termijn van Trump dit transatlantische bondgenootschap alleen maar versterken.

Het is een geluid dat de afgelopen weken weinig te horen is. Veel Europese landen maken zich zorgen over de toekomst van de transatlantische relaties en in het bijzonder over het voortbestaan van de NAVO.

Volgens Gardiner ziet Trump wel degelijk het belang van de NAVO, en hij verwacht dat Trumps 'tough-love'-benadering positief gaat uitpakken voor Europa. "Ik ben eigenlijk heel optimistisch", voegt hij toe.

2. Maar het lijkt alsof Donald Trump nogal kritisch is op Europese landen binnen de NAVO?

"Trump vindt dat veel Europese landen te weinig hebben geïnvesteerd in de versterking van het bondgenootschap", vervolgt Gardiner. Trump wil de NAVO dus niet ondermijnen maar juist ervoor zorgen dat landen hun defensie-uitgaven verhogen, volgens hem.

"Het doel is om ervoor te zorgen dat Europa in staat is zichzelf te verdedigen. Natuurlijk met steun van de VS, maar Europese landen zouden 80 tot 90 procent van die defensieve last op zich moeten nemen", legt Gardiner uit.

En we zien nu al het effect van Trumps harde aanpak: "Als je kijkt naar wat Duitsland doet dan zie je dat de EU 800 miljard dollar gaat investeren. Duitsland, de grootste economie in Europa, is vastberaden om zijn militaire macht weer op te bouwen. Wat de Duitsers doen, zet de toon voor de rest van Europa op het gebied van defensie-uitgaven." Dat is volgens Gardiner iets positiefs.

3. Hoe moeten we Trumps beleid richting zijn bondgenoten opvatten?

"Trump focust zich in eerste instantie altijd op wat belangrijk is voor de Verenigde Staten, op het nationale belang. Het is een 'America First'-beleid en dat is logisch als je president bent van de machtigste natie ter wereld", zegt Gardiner. "Je wordt gekozen om het Amerikaanse volk te vertegenwoordigen."

Volgens Gardiner gebruikt Trump vaak schokkende uitspraken als een tactiek om verandering teweeg te brengen. Het is dus niet zo dat Trump allianties verwerpt, hij wil dat ze effectiever zijn, vervolgt Gardiner. "Wat jullie in Europa als 'pesten' zien, wordt in Amerika juist opgevat als goed leiderschap." Volgens hem zijn alle onderhandelingen van Trump uiteindelijk heel doelgericht.

4. In hoeverre zien we een toenadering tussen de Verenigde Staten en Rusland?

Voor de Verenigde Staten blijft Rusland een grote dreiging. Het is een nucleair bewapende dictatuur, legt Gardiner uit. "Het is een militaire supermacht die zich barbaars gedraagt. Maar - net zoals Roosevelt en Churchill destijds met Stalin moesten samenwerken - moet Trump ook met Poetin kunnen omgaan." Iets wat in het verleden tot de verdeeldheid in West- en Oost-Europa heeft geleid.

Voor Gardiner blijft het een voorbeeld van 'realpolitik': het handelen in de internationale politiek op basis van belangen en machtsverhoudingen. Dat zag je al tijdens Trumps eerste termijn in 2018, vervolgt Gardiner. Toen vielen Russische huurlingen een Amerikaanse basis in Syrië aan. Onder Trumps bevel reageerde het Amerikaanse leger: twee- tot driehonderd Russen kwamen daarbij om. Poetin liet het daarbij omdat hij de macht van de Verenigde Staten niet onderschat. "Trump is in staat om Rusland hard aan te pakken en dat weet Poetin."

Gardiner is ervan overtuigd dat de Verenigde Staten hun bondgenoten zullen blijven steunen, vooral met het oog op de dreiging die uitgaat van Rusland.

5. Zit er een plan achter Trumps buitenlandbeleid?

"Ik denk dat Trump wel degelijk een groot masterplan heeft. Zijn doel is om ervoor te zorgen dat Europa zichzelf kan verdedigen", verklaart Gardiner het huidige beleid. Steun uit Amerika zal er volgens Gardiner altijd blijven, maar het is niet de bedoeling dat Europa afhankelijk blijft van de VS voor de komende 500 jaar.

"Vóór Trump was dat de conventionele wijsheid", vervolgt Gardiner. "Trump wil dat veranderen. En dat is geen afwijzing van Europa, het is juist een boodschap aan Europa dat jullie op eigen benen moeten staan." Volgens hem zou die boodschap met open armen ontvangen moeten worden.

"De EU is als geheel veel rijker dan Rusland, dus er is geen reden waarom ze zichzelf niet zouden kunnen verdedigen", sluit hij af. "Het is echt een kwestie van wilskracht en leiderschap."