radio LIVE
meer NPO start

Leon Adegeest onderzocht milieurapport Schiphol: 'Men wil niet weten of het klopt'

De afgelopen maanden boog Leon Adegeest zich over een prestigieus project: de Milieu Effect Rapportage van Schiphol. Dat rapport moet duidelijk maken hoeveel ruimte de luchthaven heeft om de komende jaren verder te groeien. Maar Adegeest heeft grote bedenkingen. 

Adegeest verwierf vorig jaar landelijke bekendheid als de man die zowat eigenhandig verantwoordelijk was voor de uitgestelde opening van Lelystad Airport. Nadat hij fouten in de Milieu Effect Rapportage (MER) van de luchthaven had ontdekt besloot de minister de geplande opening in 2019 af te blazen. Ook in de MER Schiphol stuitte hij op tekortkomingen. De ingenieur legt uit hoe hij de fouten heeft ontdekt.

Lees ook:

Kan Schiphol doorgroeien? 

"Het is niet bewezen dat de milieu-effecten binnen de grenzen blijven, gezien alle onzekerheden die wij hebben gevonden in de rekenmodellen. Dus ik zou zeggen: voorlopig kun je daar geen uitspraak over doen en kan het voorlopig niet."

Wat viel u op?

"Dat documenten nog niet af waren. Dus wij moesten eigenlijk een review gaan doen op 'work in progress'. Als je vervolgens gaat zoeken waar het op gebaseerd is, waar de rekenmodellen zijn beschreven, waar de validatiestudies zijn, dan blijkt er nauwelijks iets beschikbaar te zijn."

Is dit allemaal nergens op gebaseerd dan?

"De modellen zijn wel gemaakt, maar nooit goed gevalideerd door onafhankelijke partijen. Daarom zijn wij er ingedoken. We zagen rare dingen in resultaten die gepresenteerd werden. Dan rijzen er allerlei vraagtekens."

Schrok u?

"Eerlijk gezegd wel ja. Ik denk dat de kwaliteit van de MER absoluut onvoldoende is om er enige conclusie aan te verbinden. Met name hoe er omgegaan wordt met geluidscontouren. Hoe die gaan schuiven. We hebben een gebied met een geluidsbelasting van 48 decibel. Mensen die daar nu binnen wonen worden door de inspectie als belanghebbende gezien, en mogen dus een klacht indienen. Straks met de nieuwe berekeningen zou je er net buiten kunnen wonen."

"Opvallend is dat de contouren voor startende vliegtuigen kleiner worden. Het geluid wordt in het nieuwe model dus nog verder onderschat, Alle metingen tot nu toe wijzen er op dat er in werkelijkheid méér geluid is dan berekend, maar met het nieuwe model wordt het verschil dus groter. Terwijl er niets veranderd is aan de vliegtuigen hè! Het is een fabeltje dat het gaat om stillere vliegtuigen, het zijn dezelfde vliegtuigen gestopt in een nieuw model."

Hoe kan dat?

"Dat hebben wij ook gevraagd. Op dat specifieke stukje: hoe kan het dat je twee decibel lager uitkomt als je van het ene naar het andere model gaat, is daar geen ander ander antwoord op gekomen dan: dat zit in het model."

Wat denkt u zelf dan?

"Dan denk ik: dat is een onacceptabel antwoord. De vraag is: zou er wel een antwoord zijn gekomen als het geluid twee decibel méér was geweest? Zou er dan wel een verklaring zijn gekomen? Ik denk zelf dat het te maken heeft met hoe startende vliegtuigen zijn ingevoerd in het nieuwe model."

"De startprofielen voor vliegtuigen zijn gebaseerd op de gemiddelde hoogte. Maar daardoor onderschat je geluid. Want geluid is niet lineair. Vliegtuigen die heel laag vliegen maken veel meer herrie dan vliegtuigen die heel hoog vliegen. Dat leidt uiteindelijk tot kleine verschillen, maar die tellen bij elkaar op en leidt er toe dat de totale geluidsbelasting te laag is."

Welke kwalificatie geeft u daar aan?

"Dit moet een keer grondig en objectief onderzocht worden. Het is niet transparant. In mijn ogen is het tunnelvisie. Zij geloven heilig in de modellen. Als je vijf jaar lang aan een bepaald model werkt ga je vanzelf geloven dat het de werkelijkheid is."

"Wat ik kwalijk vind is dat als je vraagt naar een onderbouwing, het wordt afgedaan met: ‘Dat heeft geen effect.’ Normaal zou dit goedgekeurd zijn, maar omdat wij nu graven komen we dit tegen. Je krijgt het onbehaaglijke gevoel: men wil niet weten of het klopt. Men wil het eindantwoord horen: ‘We kunnen groeien naar 540.000 vliegbewegingen.’ En hoe we daar komen? Ik heb niet de indruk dat het hen daadwerkelijk boeit."

Hoe zeker bent u van uw zaak?

"Zeker. We hebben dit grondig bekeken. We weten zeker dat het juist is en verwachten ook niet anders dan dat het ministerie actie onderneemt. Zij heeft deze rekenmethode voorgeschreven en zal moeten bekijken of Schiphol op de juist manier gehandeld heeft." 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Israël wil noodhulp in Gaza zelf gaan regelen: 'Probeert internationale gemeenschap buitenspel te zetten'

De nood is hoog in Gaza: omdat de grenzen al 2 maanden worden dichtgehouden door Israël is er een groot tekort aan voedsel, schoon water en medische hulp. Israël zou nu tóch hulp willen toelaten, maar alleen niet meer via internationale hulporganisaties.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: 'Palestijnen op kluitje in zuiden, waarschijnlijk bouw van nieuwe nederzettingen'

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: 'Palestijnen op kluitje in zuiden, waarschijnlijk bouw van nieuwe nederzettingen'
Bron: EPA

Israël voert de militaire strijd tegen Hamas op en wil delen van de Gazastrook bezetten, zegt premier Benjamin Netanyahu. Maar experts vragen zich af wat het plan is: "Gaza veroveren is niet zo moeilijk, het gebied daarna behouden is veel ingewikkelder."

Premier Netanyahu kondigde vandaag een intensieve militaire operatie aan met als doel om Hamas te verslaan. Volgens hem zal Israël Gaza niet binnenvallen om zich vervolgens weer terug te trekken: "De bedoeling is het tegenovergestelde daarvan."

'Dagen tot paar weken'

Het Israëlische leger heeft inmiddels tienduizenden reservisten opgeroepen voor het aanstaande offensief in Gaza. Een bezetting van de Gazastrook zou dan ook snel een feit kunnen zijn, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruijf. "Ik denk ook dat het Israël gaat lukken."

Hij verwacht dat Israël de Gazastrook 'binnen een paar dagen of een paar weken' kan veroveren. "Dan heb je heel Gaza wel onder controle. Het probleem is dan alleen: er wonen wel 2,2 miljoen mensen, hoe krijg je die onder controle?", zegt De Kruif. "Land bezetten is iets anders dan land ook daadwerkelijk bezet houden."

Bekijk ook

Situatie van voor 2005

Een nieuw militair offensief zou goed het einde kunnen betekenen van een Palestijns Gaza, denkt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent: "Je mag concluderen uit de woorden van politici in het Israëlische veiligheidskabinet dat er een herbezetting komt."

Daarmee zouden we teruggaan naar de situatie van voor 2005, toen Israël tientallen jaren ook de hele Gazastrook in handen had, vertelt hij. "En dus zullen er straks ook nieuwe nederzettingen gebouwd gaan worden voor Israëlische Joden in Gaza."

'Terecht op een kluitje'

Netanyahu liet in zijn aankondiging van het nieuwe militaire offensief weten dat de inwoners van Gaza zullen worden 'verplaatst'. Voor hun eigen bescherming, voegde de Israëlische premier daaraan toe. Malcontent verwacht dat de Palestijnen zullen worden verdreven naar het zuiden. "Die komen daar dan terecht op een kluitje."

Een aantal ministers in het kabinet van Netanyahu zijn volgens de Midden-Oosten-expert extreem nationalistisch. "Die hebben deze plannen al veel langer", weet hij. "Eigenlijk kon je op je vingers natellen dat dit zou gaan gebeuren."

Al weken geen hulp

Het Israëlische leger heeft op dit moment al zo'n 70 procent van de Gazastrook onder controle. Volgens persbureau AP zou een totale verovering betekenen dat honderdduizenden Palestijnen hun verblijfplaats kwijtraken.

Daar komt bij dat de mensen in Gaza al weken zonder voedsel, schoon water, medicijnen en medische hulp zitten. Israël houdt de grenzen met Gaza sinds 2 maart dicht voor humanitaire hulp. Internationale hulporganisaties waarschuwden vorige week dat de laatste voorraden inmiddels zijn uitgedeeld.

Bekijk ook

'Moet proportioneel zijn'

De Kruif zet dan ook vraagtekens bij een nog verdere uitbreiding van het bezette gebied. "Ik heb beelden gezien van 7 oktober, die zijn vreselijk", zegt hij over de aanslag van Hamas op Israël. "Maar is dat nou een reden om 2,2 miljoen mensen op een heel klein stukje grond te gaan concentreren?"

De maatregelen die Israël neemt in reactie op de aanslag van 7 oktober 2023 moeten wel proportioneel zijn, zegt hij. "Dus die moeten in verhouding zijn met het gevaar dat er uitgaat van de extremisten van Hamas."

Ander soort oorlog

Een volledige bezetting van de Gazastrook leidt uiteindelijk tot een ander soort oorlog met Hamas, legt de oud-commandant uit. "Wij noemen dat een asymmetrische of een irreguliere oorlog." Dat betekent volgens hem dat er straks bijvoorbeeld meer aanslagen zullen worden gepleegd.

De bestrijding hiervan en het handhaven van de status quo is een kwestie van een lange adem die veel inspanning kost, benadrukt De Kruif. "En als er één ding is wat Israel niet heeft, dan zijn het de vele militairen die daarvoor nodig zijn."

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: wat zijn de gevolgen?

Terughalen van gijzelaars

Los van de strijd met Hamas is bovendien de grote vraag of het andere doel van Netanyahu wel bereikt kan worden: het terughalen van de Israëlische gijzelaars in Gaza. "Bij een totale bezetting is de kans juist groter dat de gijzelaars dood gaan", zegt Malcontent. "Een intensivering van de strijd in Gaza heeft dus gevolgen."

Toch is de verwachting van beide deskundigen dat Israël doorzet. "Ze hebben ook het militaire vermogen", vertelt De Kruijf. "Hamas is relatief verzwakt. Maar vooral heeft Israël - waarschijnlijk - de steun van de president van de Verenigde Staten om dit te kunnen doen."

Internationale steun

Tegelijkertijd denkt de oud-commandant dat internationaal de steun voor Israël sterk zal afnemen bij een nieuw offensief in Gaza. "Israël zou zich dat meer moeten afvragen", zegt hij.

Wat is zo'n kortetermijnsucces om een bufferstrook te creëren je waard als je op lange termijn steun verliest in heel de wereld", legt De Kruif uit. "Terwijl je die steun hard nodig kan hebben. Want de echte vijand van Israël is Iran en die wordt gesteund door Rusland. Dus het conflict is nog lang niet ten einde."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant