Door de aanhoudende hoge inflatie lijkt een recessie inmiddels bijna onvermijdelijk. Maar wat gaan we voor die tijd merken en komt er nog extra steun vanuit de overheid? Financieel journalist Martin Visser legt het uit.
1. Is een recessie inmiddels onvermijdelijk?
"Ja, banken en economen zijn het er wel over eens dat het gaat gebeuren. Niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van de Europese Unie en in Amerika. De vraag is hoe diep die recessie gaat zijn. De meeste economen gaan nu uit van een milde recessie."
"Je ziet het wel steeds opschuiven. Een halfjaar geleden dachten we nog dat de inflatie tijdelijk zou zijn, maar dat blijkt ook niet zo te zijn. De hoge prijzen zullen ooit wel weer gaan dalen, maar voorlopig nog niet. Mensen zijn niet alleen meer aan het opletten in de supermarkt, maar zijn ook voorzichtiger met het doen van grote aankopen."
2. Wat gaat de 'gewone' Nederlander de komende tijd merken van de recessie?
"Het bijzondere aan deze situatie is dat de werkloosheid heel laag is. Economen verwachten daardoor niet dat veel werknemers hun baan zullen verliezen. Maar mensen zullen het wel nog meer gaan merken in de portemonnee, omdat ze door de hoge prijzen steeds minder te besteden hebben."
"Het is een soort ongeluk in slow motion, want je merkt bijvoorbeeld wat van de stijgende energieprijzen als je contract wordt vernieuwd. Dan heb je ineens te maken met veel hogere kosten en het enige wat je dan kunt doen is minder gas en energie verbruiken. Maar vooral voor minima komt dat hard aan."
3. Komt er meer gerichte steun van de overheid voor bepaalde groepen, zoals minima?
"Er wordt gepleit voor een sociaal plan, waarbij het kabinet afspraken maakt met vakbonden en werkgevers over een mogelijke verhoging van de lonen of verlaging van de belastingen. Die partijen zouden de lasten dan kunnen verdelen, zodat de burger wat ontzien wordt."
"Wanneer zo'n akkoord er komt en wat er dan in staat is nog onduidelijk, maar het lijkt mij onvermijdelijk dat er meer steun komt. Dat kost alleen wel veel geld, dus het kabinet zal gaan kijken of ze met gerichtere maatregelen kunnen komen. Die moeten dan specifiek zorgen voor lagere lasten of meer inkomen van kwetsbare groepen. Maar dat is lastig te organiseren, dus kan nog lang duren."
Bekijk ook
4. Hoeveel invloed hebben de onzekerheid over de gastoevoer en de hoge energieprijzen op onze economische situatie?
"De inflatie wordt nog steeds voor een groot deel veroorzaakt door de hoge energieprijzen, dus daar zijn we erg van afhankelijk. Het is goed dat de Nord Stream weer gewoon open is, maar daarmee zijn de problemen nog niet opgelost."
"Zo lang de spanningen aanhouden blijven de gasprijzen hoog, en dat betekent dat de gevolgen voor de economie voorlopig nog voelbaar zijn. Je weet nooit wat Poetins volgende stap zal zijn. En als blijkt dat we deze winter toch niet voldoende gas hebben en we grote bedrijven onvrijwillig moeten afsluiten, dan knijp je daarmee de economie af."
Bekijk ook
5. Morgen komen EU-ministers samen voor het plan om 15 procent minder gas te verbruiken. Wat verwacht je?
"Ik denk dat de bijeenkomst van morgen belangrijk is om de saamhorigheid in Europa te bewaren. Je ziet nu hoe groot de economische macht van Poetin is. Hij kan zo de duimschroeven bij ons aandraaien. Ik ben benieuwd wat er gebeurt qua politieke spanningen als de gaskraan verder dichtgaat."
"Alle Europese landen staan nu onder druk om hun gasvoorraden aan te vullen. Als deze winter blijkt dat dat niet is gelukt, dan nemen de spanningen toe. Hoe gaan we dan om met tekorten? Daar hopen ze op de top al afspraken over te maken, want de vraag is hoe solidair we zijn als het straks echt foute boel is. Dan moeten er pijnlijke keuzes worden gemaakt, en komt er ook meer druk op het opendraaien van de gaskraan in Groningen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.