radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Inwoners Borssele stellen tientallen voorwaarden aan komst nieuwe kerncentrales

Inwoners Borssele stellen tientallen voorwaarden aan komst nieuwe kerncentrales
Frits Otte en Mieke Jansen zijn actief bij de actiegroep 'Borssele tot de Kern'
Bron: EenVandaag

In de gemeente Borsele zetten bewoners zich schrap. Het Rijk wil twee nieuwe kerncentrales bouwen pal naast het dorp Borssele. Maar de gemeente ziet dit niet zitten en heeft samen met inwoners 39 voorwaarden opgesteld.

Hoe het is om te leven met een kerncentrale in de buurt, weten de inwoners van Borssele wel. De oude centrale is al sinds 1973 actief. Maar toch is er weerstand tegen de komst van twee nieuwe exemplaren. "Het zijn twee joekels. Veel groter dan het kleine bolletje dat je achter ons ziet", zeggen bewoners Mieke Jansen en Frits Otte.

Geluid richting het Rijk

Het echtpaar is kritisch op de komst van de kerncentrales en zijn dan ook actief voor de actiegroep 'Borssele tot de Kern'. En ook in andere vormen laten ze hun stem horen. Zo maakte Otte deel uit van de Borselse Voorwaarden Groep.

Deze groep van in totaal 100 inwoners heeft samen met experts de 39 voorwaarden opgesteld. Aanstaande donderdag besluit de gemeenteraad welk geluid er richting het Rijk gaat. En daarin lijken ze eensgezind: naar verwachting worden de 39 voorwaarden unaniem omarmd.

Inspiratie Engeland

Bij het opstellen van de voorwaarden liet een zevental bewoners, waaronder Otte, zich inspireren door de ontwikkelingen in Engeland.

Daar worden op dit moment in het graafschap Somerset, in het zuidwesten van het land, eveneens kerncentrales gebouwd. Met een groep provinciegenoten ging Otte op bezoek bij het complex, genaamd Hinkley Point.

Borsele komt met tientallen voorwaarden voor komst kerncentrales

Centrale verdiept aanleggen

De bouw van Hinkley Point begon in 2017. Naar verwachting zijn de centrales daar in 2028 actief. In Nederland is de planning gericht op 2035: dan moeten de nieuwe centrales in Borssele beginnen met het opwekken van energie.

Het bezoek aan Hinkley Point Engeland zorgde voor inspiratie bij het opstellen van de Borselse voorwaarden. Zo wil Borsele bijvoorbeeld dat onderzocht wordt of de centrale verdiept kan worden aangelegd en of het extra transport bij de bouw voornamelijk over het spoor en water plaats kan vinden.

Bekijk ook

'Extreme eisen'

"Men stelt wel vrij stevige eisen, wat extreme eisen op bepaalde punten", zegt Wim Turkenburg, emeritus hoogleraar 'Science, Technology & Society' aan de Universiteit Utrecht.

Turkenburg houdt zich bezig met energie- en milieuvraagstukken en weet als geen ander hoe nieuwe kerncentrales elders in Europa gebouwd zijn. Turkenburg ziet voornamelijk problemen bij de eisen die Borssele stelt als het gaat om het koelen.

Afvoerleiding naar de Noordzee

Zo wil Borsele dat er geen koeltorens geplaatst worden. Maar ook het lozen van koelwater op de Westerschelde heeft de gemeente liever niet. Als alternatief wordt gepleit voor een grote afvoerleiding naar de Noordzee. "Dat is een enorme afvoer die je dan moet realiseren", zegt Turkenburg.

"Ik zie niet het bezwaar om rechtstreeks op de Westerschelde afvalwater te lozen. De warmte die je daar loost, wordt heel snel door de stroming afgevoerd richting de Noordzee."

Ruime compensatie

Een andere voorwaarde van de gemeente Borsele gaat over de elektriciteitsvoorzieningen rondom de centrale. De gemeente ziet een nieuwe hoogspanningsleiding dwars door het polderlandschap richting Bergen op Zoom niet zitten.

Daarnaast wil Borsele ruim gecompenseerd worden door het Rijk, voornamelijk financieel gezien. "Het gaat bij elkaar om miljarden wat het gebied wil hebben als je kijkt naar de voorwaarden. Ik vind dat aan de hoge kant", zegt Turkenburg.

Bekijk ook

Zorgen op tafel

Turkenburg verwacht niet dat Borsele daadwerkelijk iets gaat bereiken met de gestelde voorwaarden. "Vanuit Zeeland willen ze wel heel veel steun ontvangen. Het zijn verlangens die men heeft geuit", zegt hij. "Het is op zich wel goed dat alle zorgen die men heeft op tafel liggen en dat daarover gesproken wordt."

Als het aan burgemeester Gerben Dijksterhuis ligt, blijft het niet bij zorgen. Hij is er wel van overtuigd dat het eisenpakket daadwerkelijk tot iets gaat leiden. "De minister heeft ook in zijn Kamerbrief geschreven over het belang van de lokale omgeving, het draagvlak."

Eén eisenpakket

De gemeente voelt zich in de strijd gesterkt door de provincie Zeeland, die in februari eveneens voorwaarden gaat opstellen. De bedoeling is dat deze eisen gebundeld worden met de gemeentelijke voorwaarden en als één pakket op het bureau van de minister belandt. "De zorgen die er zijn, moeten serieus worden genomen", zegt Dijksterhuis.

Maar de burgemeester heeft weinig in de melk te brokkelen, stelt Antje Beers. Zij deed als student een juridisch onderzoek naar kerncentrales, kernafval en op welke manier gemeenten daar iets over te zeggen hebben. "Ze mogen hun wensen en bedenkingen tijdens de procedure voorleggen aan het kabinet, maar dit is niet bindend en de minister mag dit dan ook naast zich neerleggen", zegt Beers.

De voor- en nadelen van kernenergie uitgelegd

'Rijksoverheids wil is wet'

"In zekere zin is de wil van de Rijksoverheid wet", zegt Beers, die uitlegt dat de gemeente in principe de vergunning uitdeelt. Maar ook als de gemeente dat weigert te doen, kan het Rijk de macht dus teruggrijpen en alsnog een vergunning verlenen. Het is in die zin dus afwachten in hoeverre Borssele serieus genomen wordt.

Daarbij is het aanzien welke minister het uiteindelijke besluit gaat nemen. De huidige bewindvoerder, demissionair minister van Klimaat en Energie Rob Jetten, heeft al aangegeven te willen luisteren naar de Zeeuwen. "Lokaal draagvlak en randvoorwaarden voor de komst van nieuwe kerncentrales zijn cruciaal", zei Jetten begin december. "Ik vind het daarom belangrijk om de omgeving van de mogelijke locaties bij alle toekomstige stappen te blijven betrekken."

Alternatieve plek

Als het aan Jansen en Otte ligt kan de minister niet anders dan voorwaarden serieus nemen. Jansen: "De voorwaarden zijn opgesteld in opdracht van de Borselse gemeenteraad. En minister Jetten heeft er zelf de aftrap voor gegeven. Dan moet je ze toch serieus nemen?"

In het locatieonderzoek wordt de Maasvlakte in Rotterdam voorlopig ook nog meegenomen als alternatieve plek voor de bouw van de centrales. Toch verwachten alle betrokkenen dat de centrales in Zeeland terecht zullen komen. Naar verwachting wordt eind dit jaar een definitieve keuze gemaakt.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'
Bron: Pexels

Na dry januari op zoek naar een nieuwe uitdaging? Vandaag, op 'blue monday', begint in Nederland de campagne 'Dertig dagen zonder klagen', zodat mensen positiever worden. Maar is stoppen met klagen wel goed? "Als we stoppen, worden we onverschillig."

Het idee komt van auteur Isabelle Gonnissen. Al 7 jaar probeert ze België positiever te maken en haar campagne stroomt deze maand over naar Nederland. Ze moedigt mensen aan om 30 dagen goed op te letten wanneer ze klagen, zodat ze bewust worden van hoe vaak ze dat doen.

'Volkomen kansloos'

Schrijver en klaagexpert Bart Flos is kritisch op deze methode. "Als je weet dat je over 30 dagen weer mag klagen, dan krijg je een kunstmatige situatie. 30 dagen niet klagen is volkomen kansloos, omdat mensen die klagen geholpen moeten worden om het oplossingsgerichte vermogen te vergroten."

Hij legt uit: "Die mensen vinden van zichzelf helemaal niet dat ze klagen, dus waarom zouden ze nou moeten stoppen?"

Bekijk ook

Klaagparadox

Dat noemt Flos de klaagparadox. "Deze mensen vinden niet dat ze klagen, maar dat ze constateringen maken." Klagen brengt mensen volgens Flos wel een stukje dichter bij elkaar. "Het hoort bij de menselijke soort en is het begin van de oplossing. Als wij stoppen met klagen worden we onverschillig."

Dan heeft hij het ook over klagen over het weer. Dat staat op nummer één van de honderd meest beklaagde onderwerpen. "We klagen er het meest over, maar kunnen er het minst aan doen. Maar het creëert een saamhorigheidsgevoel."

Klagen om het klagen

Klagen kan ook leiden tot een tijdelijke stressverlichting, vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Hij onderscheidt twee soorten klagen. Aan de ene kant heb je het constructieve klagen, bijvoorbeeld tegen een klantenservice omdat je internet niet werkt. En klagen zonder specifiek doel. "Dat kan ook heel bindend werken als je het met elkaar doet. Dat kan je ook roddelen noemen, wat op zichzelf ook weer een negatief effect heeft."

Klagen wordt vooral negatief als het zich niet richt op een oplossing, zegt Pont. "Dan ben je een beetje aan het klagen om het klagen. En hoe meer je dat doet, hoe meer je hersenen worden ingericht op nóg meer klagen. Dus het versterkt zichzelf. Denk bijvoorbeeld aan scheiding, waarbij mensen steeds meer over elkaar gaan klagen."

Bekijk ook

Bedrijfs- en gezinsleven

Klagen om het klagen is iets wat in het bedrijfsleven overgenomen kan worden door werknemers. Klaagcoach Flos hoopt leidinggevenden in het bedrijfsleven duidelijk te maken dat zij een ouderfunctie hebben. "Als zij klagen over trage WiFi of een slecht systeem, dan leert een medewerker dat ook te doen. En in principe is dat een terechte conclusie. Zo zit dat ook in gezinnen."

"Kinderen leven het leven een beetje na zoals hun ouders dat doen", bevestigt Pont. "Als ouders in de gezinscultuur de neiging hebben om veel te klagen, zeker over andere mensen, dan nemen kinderen dat over als horende bij hun gezin. Omdat ze vaak niet doorhebben dat dat een kenmerk is van hun gezin."

Effectief klagen

Maar wat is het effect op je mentale gezondheid? Volgens Pont brengt klagen je in een negatieve modus. "Zeker als je je niet richt op een oplossing. Dan ga je het steeds meer doen en kan het ook een soort identiteit geven. Als je veel klaagt over andere mensen, trap je een beetje naar beneden. Daardoor kom je zelf een beetje bovenop drijven."

Maar als je überhaupt wat vrolijker en hoopvoller in het leven staat, dan kan het juist wel goed zijn voor je mentale gezondheid. "Zolang je maar effectief blijft klagen. Dus als je bijvoorbeeld op werk gaat klagen, doe dat tegen de persoon waar het over gaat. Anders lost het niks op."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is ook te beluisteren als podcast.

Eerder dood

Daar sluit Flos zich bij aan. Hij haalt er een onderzoek bij van de Universiteit van Pennsylvania. "Mensen die heel veel klagen zijn minder gelukkig, minder succesvol, ze hebben minder vrienden, ze zijn vaker ziek en ze gaan eerder dood. Dus er is wel degelijk een effect gevonden van klagen vanuit zenderperspectief."

Maar minder klagen moeten we niet doen. Daar zijn de experts het beiden over eens. "Als je maar effectief gaat klagen", zegt Pont. "Er gebeuren gewoon niet zulke leuke dingen in het leven af en toe. En dat je daarover klaagt is niet het probleem. Het gaat echt over de effectiviteit ervan. Dus klagen om het klagen, terwijl je er verder niet naar handelt, werkt niet. Leg het goede probleem bij de goede persoon, en zet de volumeknop niet harder dan strikt noodzakelijk."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Trump is goed nieuws voor Oekraïne en voor Europa', zegt deze oud-NAVO-ambassadeur

'Trump is goed nieuws voor Oekraïne en voor Europa', zegt deze oud-NAVO-ambassadeur
Kurt Volker
Bron: EenVandaag

President Trump betekent goed nieuws voor Oekraïne en voor Europa. Dat zegt de voormalig Amerikaans gezant voor Oekraïne Kurt Volker in een interview met EenVandaag. Waar oud-president Biden aarzelde, kan Trump juist een doorbraak forceren, verwacht hij.

"President Trump wil niet zwak overkomen, hij wil dat Amerika sterk staat in de wereld." zegt oud-NAVO-ambassadeur voor de VS, Kurt Volker, aan zijn eettafel in Washington. "En dat is goed nieuws voor Oekraïne en voor Europa."

'Aarzelende Biden werkte averechts'

Volker was Amerikaans gezant in Oekraïne tijdens de eerste termijn van president Trump. Volgens hem heeft de aarzelende opstelling van president Biden ervoor gezorgd dat de Russische president Poetin van geen ophouden weet in Oekraïne.

"Als je bang bent voor escalatie, geef je je tegenstander het signaal dat hij kan escaleren. En dat is precies wat er gebeurt. Biden heeft veel militaire hulp gegeven aan Oekraïne, maar het ging altijd erg langzaam en er werden allemaal voorwaarden gesteld aan het gebruik van bijvoorbeeld lange-afstandsraketten. Dat is niet nodig."

Niet dwingen tot snel vredesakkoord

"Poetin ontkent het bestaan van Oekraïne en wil het inlijven bij Rusland", vervolgt Volker. "Dat is een direct gevaar voor Europa. Ik verwacht daarom dat president Trump onmiddellijk zal bellen met Poetin om hem te overtuigen dat hij de oorlog moet stoppen."

Europese zorgen dat Trump de militaire steun aan Oekraïne zal stopzetten, deelt Volker niet. Ook zal Trump Oekraïne niet dwingen tot een snel vredesakkoord, wat neerkomt op capitulatie. "Poetin moet gestopt worden, anders blijft hij een gevaar voor de Europese veiligheid. Er zijn voor 300 miljard dollar aan Russische tegoeden bevroren. Die wil Trump gebruiken om Oekraïne militair te helpen. Dat is belangrijk, want dan kost het de Amerikaanse belastingbetaler geen geld meer en je kunt bijna oneindige steun geven met een lening. Dat zal voor Poetin een signaal zijn dat het geen zin heeft om door te gaan met een oorlog die hij niet kan winnen."

Bekijk ook

Verenigde Staten uit de NAVO?

Trump waarschuwde dat NAVO-landen die te weinig geld besteden aan defensie, wat hem betreft aangevallen mogen worden en dat hij ze dan niet te hulp zou schieten. Maar volgens de oud-gezant hoeven we ons geen zorgen te maken dat de Verenigde Staten uit de NAVO stappen.

"Trump wil dat alle landen meer besteden aan defensie, want dat is de belangrijkste garantie om oorlog tegen te gaan. Hij wil ook dat de Amerikaanse bijdrage meer in evenwicht is met de Europese bijdrage, juist om politiek steun te houden voor het bondgenootschap. Dus Trump wil de NAVO sterker maken."

Lovende woorden voor Rutte

Kurt Volker heeft daarbij lovende woorden over de nieuwe topman van de NAVO: oud-premier Mark Rutte. "Hij is een heel goede keus als secretaris-generaal. Hij is grappig, energiek en creatief."

"Hij kent president Trump uit zijn vorige functie en het was slim dat hij meteen op bezoek is gegaan bij Trump in Mar-a-Lago, zijn buitenverblijf. Hij begrijpt dat landen meer moeten bijdragen en is de juiste persoon om dat voor elkaar te krijgen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant