Drie astronauten waagden 50 jaar geleden hun leven door naar de maan te vliegen, voor het eerst. Voor de bemanning van Apollo 8 én de Amerikanen een onvergetelijke kerst. Een terugblik.

Miljoenen Amerikanen zitten op kerstavond, vijftig jaar geleden, aan de buis gekluisterd. Ze zien voor het eerst de aarde vanuit de ruimte. Bijna een week lang zitten drie astronauten in een capsule zo groot als een bestelbusje, op weg naar de maan. Ze vliegen ruim 900.000 kilometer door de ruimte. Vanuit hun capsule laten zij op kerstavond live beelden zien.

Wedloop om geschiedenis te schrijven

Op 21 december 1968 wordt Apollo 8 gelanceerd. Aan boord zijn drie mannen: commandant Frank Borman en piloten Jim Lovell en Bill Anders. Voor het eerst in de geschiedenis vliegen zij naar de maan. En de Amerikanen hadden haast, want de Russen wilden dit ook.

Crew Apollo 8: Frank Borman, Jim Lowell en Bill Anders
Bron: AFP

Genesis vanaf de maan

Apollo 8 bereikt de maan op de ochtend van 24 december 1968. De capsule met de drie astronauten draait zo'n twintig uur rondjes om de maan. Tijdens de negende baan om de maan is de bemanning van de Apollo 8 live in de tv-uitzending. Met een klein cameraatje filmen de mannen elkaar, zo'n 370.000 kilometer van huis.

Miljoenen Amerikanen zien deze uitzending op televisie. Om de kerstsfeer compleet te maken, lezen de bemanningsleden een passage uit het Bijbelboek Genesis voor. Hierin vertellen zij hoe God de wereld heeft geschapen.

Legendarische foto

Naast de iconische televisiebeelden, maakt astronaut Bill Anders een bijzondere foto. Het is zijn taak tijdens de reis zoveel mogelijk beeld te maken van het maanoppervlak, zodat NASA mogelijke plekken voor maanlandingen kan onderzoeken. Tijdens de eerste ronde van de capsule om de maan zien de astronauten plotseling de aarde.

Nog nooit eerder zag een mens de aarde vanuit de ruimte. Anders aarzelt niet en zet de aarde op de foto. Dit is een legendarische foto geworden, die later de naam Earthrise kreeg. De foto is door Time Magazine tot een van de honderd meest invloedrijke foto's aller tijden uitgroepen.

Earthrise: de iconische foto van Bill Anders
Bron: NASA

'50/50 kans dat de missie slaagt'

De kans dat de missie mislukt is groot. De vrouw van astronaut Frank Borman vraagt aan een van de NASA-directeuren hoe groot de kans is dat de capsule nooit zou terugkeren. Ze krijgt van hem eerlijk antwoord: '50/50'

Maar de missie is een succes. Op 27 december landt de capsule in de Stille Zuidzee. Een marineschip vist de astronauten en hun capsule uit de zee. Nadat de mannen veilig aan boord zijn, worden de gebruikelijke feestsigaren aangestoken: de bemanning van de allereerste reis naar de maan is veilig thuis.

Amerikanen toch de eerste

Het Apollo-project is een enorme Amerikaanse onderneming. Op het hoogtepunt werken zo'n 400.000 mensen aan de ontwikkeling van maanvluchten en maanlandingen. De ruimterace tussen de Amerikanen en Russen begint al in 1961, wanneer de Russen erin slagen Joeri Gagarin als eerste man de ruimte in te sturen.

De Amerikaanse president Kennedy zegt in dat jaar dat Amerika vóór 1970 een man op de maan zet. Dat lukt: in de zomer van 1969 was Neil Armstrong de eerste man op de maan. Maar dat is vooral mogelijk door het voorwerk van eerdere Apollo-missies. De Apollo 8 was daar één van.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.