De Nederlandse bisschop Jan Hendriks en zijn collega uit het Vaticaan, kardinaal Stella, moeten zich bij de rechter verantwoorden voor het ontslag van ex-priester Valkering. De geestelijken beschuldigen hem sinds zijn coming-out van 'imprudent' gedrag.

De rechter moet maandag bepalen of een hoge kerkelijk ambtenaar uit het Vaticaan en een Nederlandse bisschop aangeklaagd kunnen worden in een smaad en laster zaak. De openlijk homoseksuele ex-priester Pierre Valkering vecht daar al jaren voor. Tot aan de Hoge Raad vocht hij ervoor en nu is het zover.

Schandalige behandeling

Valkering vindt dat de kerk hem schandalig behandeld heeft. "In mijn visie is mijn kwestie symptomatisch voor hoe er door en vanuit de Roomse kerk überhaupt wordt geacteerd in relatie tot homoseksuele mensen en lhbtqia+-personen. Steeds weer blijkt de kerk geneigd om voor waar te houden wat men wénst dat waar is."

Valkering stelt dat de kerk hem in verband brengt met imprudent gedrag met kinderen. Zijn advocaat Ludith Haarsma: "Dat is smaad en daar moet de Bisschop voor bloeden."

Ontkleed niet naakt staan

Pierre Valkering was priester van de Vredeskerk in Amsterdam. Ter ere van zijn 25-jarig jubileum schreef hij in 2019 een boek over zijn priesterschap, 'Ontkleed niet naakt staan'. Daarin beschrijft hij hoe hij tijdens de opleiding worstelt met homoseksuele gevoelens en experimenteert in sauna's en darkrooms.

Een dag na het verschijnen van het boek wordt hij op non-actief gesteld. Zijn baas, bisschop Hendriks van het bisdom Haarlem-Amsterdam, vindt dat hij zich moet gaan bezinnen. Valkering accepteert dat, en weet ook dat een kerkelijke rechtbank een uitspraak moet gaan doen.

Melding, geen klacht

Maar tijdens die kerkrechtelijke procedure verandert alles. Al snel blijkt dat deze niet alleen gaat over de bekentenissen uit zijn boek, maar ook over een melding van grensoverschrijdende gedrag tegen kinderen en kwetsbaren. Zo wordt Valkering beschuldigd van het ophangen van kindertekeningen in zijn slaapkamer, zich omkleden bij het zwemmen met enkel een badlaken, en het toelaten van een 'pedoseksueel' tot een gebedsavond voor jongeren.

"Ik weet niets over een pedoseksueel, wat er voorgevallen zou zijn, of wie die pedoseksueel geweest moet zijn. Maar dat is ook niet het verwijt. Het verwijt is dat ik hem heb toegelaten", reageert de priester.

Celibaatschendingen

EenVandaag deed in 2021 navraag bij het bisdom. "Deze melding is conform de geldende procedures afgehandeld, en niet omgezet in een klacht", liet het weten.

Valkering probeerde bisschop Hendriks te overtuigen de geruchten niet als feit te presenteren aan het Vaticaan, en zocht de media op. Maar volgens de bisschop had het ontslag van Valkering niets te maken met de melding. "Het besluit om hem als pastoor te ontslaan en als priester te suspenderen was gebaseerd op de schendingen van het celibaat."

'Dit is dynamiet'

Wanneer het kerkelijk vonnis eenmaal op de mat ploft, staan de meldingen over grensoverschrijdend gedrag er toch in. In het zogenaamde decreet, een kerkelijk vonnis dat is ondertekend door de paus, staat niet alleen dat de priester gezondigd heeft tegen het celibaat.In het vonnis staat ook in dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan 'imprudent gedrag' jegens kinderen en kwetsbaren.

"Mij in verband brengen met pedoseksualiteit is dynamiet. Het maakt mij kwetsbaar. Dat is laster, mijn naam moet gezuiverd worden", zegt Valkering hierover.

Handtekening van de paus

Het bisdom verzet zich tegen het verhoor van bisschop Jan Hendrix. Volgens de kerk gaat het om een afgehandelde kwestie van het kerkelijk recht. Kerkelijk jurist Ruud Huysmans bevestigt dat er kerkrechtelijk weinig meer te veranderen valt.

De handtekening van de paus staat eronder, maar ook Huysmans ziet dat de melding van imprudent gedrag wel degelijk in het vonnis staat. Terwijl de bisschop had gezegd dat dat geen rol speelde.

Priester wil waarheidsvinding

Valkering blijft 3 jaar lang procederen om de bisschop en de Italiaanse kardinaal Stella voor de rechter te laten getuigen. Uiteindelijk krijgt hij zijn zin. Maandag 18 november worden de geestelijken gehoord. Op basis van het getuigenverhoor en de uitkomsten kan Valkering bepalen of hij een smaad- en lasterproces start.

De ex-priester hoopt daarop en ziet de zaak breder dan alleen zijn persoonlijk strijd. "Het mag duidelijk zijn dat deze kleine strijd van mij, niet los gezien kan worden van een mondiale religieuze en politieke cultuurstrijd tussen liberale en autoritaire krachten, waarin lhbtqia+-personen een weinig begerenswaardige sleutelpositie innemen."

'Zaak valt onder kerkelijk recht'

Bisschop Hendriks heeft het standpunt ingenomen dat dit een zaak is die niet thuishoort bij de civiele rechter maar valt onder het bereik van het kerkelijk recht. Het gaat immers over het handelen van de bisschop in het kader van een kerkelijke procedure tegen Valkering in relatie tot zijn functioneren als pastoor en priester.

De bisschop respecteert niettemin uiteraard de uitspraak van de Hoge Raad, die heeft bepaald dat over deze kwestie getuigen kunnen worden gehoord door de civiele rechter in het kader van een voorlopig getuigenverhoor.

Civiele procedure starten

Valkering wil getuigen horen omdat hij kennelijk overweegt om een civiele procedure tegen de bisschop te beginnen wegens smaad en laster.

Die kwestie staat los van de kerkelijke procedure die nog in Rome loopt over het vervolg op de schorsing van Valkering. Overigens meent de bisschop dat de aantijgingen jegens hem iedere grond ontberen.

Afgelopen zomer was er veel aandacht voor de situatie van de 12-jarige Mikael. Hij is in Nederland geboren maar wordt uitgezet naar Armenië, waar zijn ouders vandaan komen. Wat voor opties heeft hij nog om toch te blijven? "Einde van de rit in Nederland."

Door de strenge veiligheidsmaatregelen rond de NAVO-top in Den Haag op 24 en 25 juni, wordt het verkeer rond de stad een bende. Rijkswaterstaat adviseert zelfs de Randstad te vermijden. Niet iedereen is enthousiast, en ondernemers vrezen voor hun omzet.