Hoe voorkom je een burn-out door je werk? Hier moet je op letten bij het kiezen van een baan

Burn-out is beroepsziekte nummer 1. Jaarlijks komen 190.000 mensen thuis te zitten omdat hun werk te veel van hen vraagt. Daarom moet je goed nadenken over welke baan je neemt, zegt hoogleraar Annet de Lange. Dit zijn de 3 dingen waar je op moet letten.

Na de coronacrisis lijken we 'gewoon' weer op oude voet verder te gaan op het werk. Het ziekteverzuim in Nederland is terug op het niveau van voor de pandemie, het aantal burn-outs is zelfs flink gestegen: het aantal gevallen was in augustus 2022 gemiddeld 10 procent hoger dan in augustus 2019, heeft ArboNed becijferd.

1,2 miljoen mensen met burn-out

In 2020 liepen zeker 1,2 miljoen Nederlanders rond met 'burn-out gerelateerde klachten', blijkt uit cijfers van TNO. Volgens het kenniscentrum lopen ieder jaar 190.000 mensen in ons land een burn-out op. Maar hoe voorkom je dat je een burn-out krijgt door je werk?

Laten we eerst een groot misverstand uit de weg ruimen: een burn-out heeft nooit slechts één oorzaak. Een burn-out overkomt je, maar het overkomt je wel mede door je eigen gedrag. Je speelt dus zelf een belangrijke rol in het voorkomen dat je overspannen raakt.

Beroepen met grootste kans

Een eerste stap in het voorkomen van een burn-out is kritisch naar je baan kijken. Bij welke beroepen heb je bijvoorbeeld de grootste kans om overspannen te raken door het werk? Annet de Lange is hoogleraar aan de Open Universiteit en richt zich op 'succesvol ouder worden op het werk'.

Ze is gespecialiseerd in hoe bedrijven hun personeel duurzaam kunnen inzetten, oftewel: hoe je als werkgever ervoor zorgt dat medewerkers hun werk zo goed mogelijk en daarmee zo lang mogelijk kunnen uitvoeren. Ze legt uit dat er 3 factoren in een baan zijn die een grote invloed hebben op de kans dat iemand een burn-out krijgt.

Protocollen en kwaliteitscontroles

"Als je echt een burn-out wil, ga dan ergens werken waar je absoluut geen autonomie hebt. Wanneer alles wat je doet moet passen in een protocol, waar stapels formulieren voor moeten worden ingevuld, en waar je niets zelf kunt beslissen", waarschuwt de deskundige. "Dat is een prima begin voor een burn-out."

Waar je volgens haar ook niet moet willen werken, zijn plekken 'waar kwaliteitscontroles heel belangrijk zijn gemaakt'. "Ook hier weer duiken de protocollen overal op en zitten managers achter je broek aan met spreadsheets en tussenrapportages", zegt De Lange. "Niet voor niets is het percentage burn-out gevallen in de zorg en het onderwijs zo hoog."

Iedere 6 jaar van baan wisselen

Ook een baan 'waar extreem op de financiën wordt gelet' vormt een risico op overspanning. "Ook de financiële sector kent bovengemiddeld veel burn-out gevallen", weet de hoogleraar. "Als elk dubbeltje moet worden omgedraaid en verantwoord..."

Beroepen die deze drie factoren combineren noemt De Lange 'banen met hoge spanning' en dan gaan alle seinen op rood wat betreft de kans op een burn-out. Maar wat als je nu al zo'n baan hebt? Dan kan het volgens haar geen kwaad om 'de spiraal van opbouwende druk te verlaten'. De expert raadt iedereen sowieso aan om de 6 jaar van werk te wisselen.