meer NPO start

Hoe transparant is Brussel? Een kijkje achter de schermen bij het Europees Parlement

Hoe transparant is Brussel? Een kijkje achter de schermen bij het Europees Parlement
Bron: EenVandaag

Het is stil in Brussel, want Europarlementariërs zijn druk campagne aan het voeren in eigen land voor de Europese verkiezingen van 6 juni. Maar wat gebeurt er eigenlijk met je stem? En is de EU transparant? We namen een kijkje achter de schermen.

'Het mag niet van Brussel'. Die zin mag een minister eigenlijk nooit meer mag zeggen. Dat vindt Lousewies van der Laan, directeur Transparency International Nederland, voormalig lid van het Europese Parlement voor D66 en voormalig Tweede Kamerlid voor D66. Om dat te begrijpen, eerst even op een rijtje: hoe komt een Europese wet eigenlijk tot stand?

Commissie, ministers en het parlement

De Europese Commissie is het dagelijks bestuur van de EU en heeft het recht voorstellen te doen voor Europees beleid. De Commissie is opgedeeld in directoraten-generaal, een soort Europese ministeries, en wordt geleid door een college van 27 Eurocommissarissen, één uit iedere lidstaat. Op dit moment is Wobke Hoekstra de Nederlandse Eurocommissaris.

De Commissie stuurt een voorstel aan de Raad van Ministers en aan het Europees Parlement. De Raad van Ministers is de vergadering van ministers van alle lidstaten. Dus per thema zitten de ministers van landbouw, defensie, financiën of milieu met elkaar aan tafel. En zij praten met elkaar over nieuwe wetgeving.

We namen een kijkje achter de schermen bij het Europees Parlement

Alles is na te lezen

In het Europees Parlement zitten er 29 Nederlandse Europarlementariërs, dat worden er 31 na de verziekingen. Het Parlement is een machtige medewetgever. Zonder meerderheid in het Parlement komt EU-wetgeving in de regel niet tot stand. Vaak wordt er maanden of zelfs jaren gesproken en geschaafd aan nieuwe wetgeving. En daar hebben ook Tweede Kamerleden invloed op. Want elke nieuwe fase in de onderhandelingen kunnen zij nalezen.

Leden van de Nederlandse Tweede Kamer kunnen een minister met een opdracht naar Brussel sturen. Dus de minister van landbouw of de minister van Defensie vergaderen eigenlijk in opdracht van de Tweede Kamer over wetgeving. Tweede Kamerleden kunnen de minister of zijn of haar ambtenaren ook tijdens het proces bijsturen.

Bekijk ook

'We zijn er zelf bij'

Uiteindelijk stemt het Europees Parlement over wetgeving. En daarna wordt het omgezet naar Nederlands recht. Dus een minister die de handen in de lucht werpt en voor de camera verzucht dat 'het nou eenmaal moet van Brussel', vertelt niet de hele waarheid?

"Alles dat wordt besproken in Brussel, daar zijn wij zelf bij," zegt Lousewies van der Laan. "Het kan natuurlijk dat de minister niet goed heeft onderhandeld. Het kan ook dat Tweede Kamerleden niet goed hebben opgelet. Maar dat we aan het einde van de rit overvallen worden door nieuwe wetgeving, dat hoeft helemaal niet. Nederland is bij iedere stap betrokken."

'Zorgvuldig proces'

Als er zoveel partijen bij betrokken zijn, betekent het dan niet dat er een heel verwaterd compromis uitkomt? "Nee dat vind ik niet", reageert Van der Laan.

"Juist het feit dat het zo lang duurt - soms wel 3 of 4 jaar - betekent ook dat het een heel zorgvuldig proces is. Je kunt er niet zomaar wetgeving doorheen jassen. En dat komt de kwaliteit ten goede."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant