Hoe de zaak-Anne Faber ervoor zorgde dat de politie nu anders omgaat met hulp van vrijwilligers bij een vermissing

Dat vrijwilligers de politie bij een vermissing meehelpen met zoeken, vinden we steeds normaler. Maar zo lang is dat nog niet. De grote omslag kwam 5 jaar geleden bij de moord op Anne Faber. "Het is de vraag of we Anne hadden gevonden zonder burgers."

De zoektocht naar Anne Faber door burgers betekende een omslag binnen de politie: vermissingen worden beter opgepakt, burgers vragen mee te werken komt vaker voor en er worden speciale teams opgezet.

Snelle actie

Binnen 1 dag na Anne's verdwijning zette de familie Faber een grote zoekoperatie op poten. Samen met vrienden en de politie werd de omgeving waar Anne verdween uitgekamd. Gepensioneerd politieman Ad Sanders, leider van het grootschalige politieonderzoek naar Anne, vond het indrukwekkend hoe snel de familie handelde.

"Zo snel en zo groot", zegt Sanders. "Dat was echt nieuw." Social media speelden een grote rol: er werden oproepjes gedeeld en informatie opgevraagd. "Anne had heel veel vrienden en kennissen, en de familie ook, die allemaal wilden meehelpen en een hele week vrijnamen om te zoeken in het bos."

Op een veilige manier

Anne verdween op vrijdag, en zondag waren er al 150 mensen aan het zoeken. Dat zoveel burgers meehielpen vond Sanders 'heel goed'. "Daar hadden we vanaf het begin met de familie al afspraken over gemaakt. Want we wilden ook niet dat iedereen zomaar aan kon sluiten." Bijvoorbeeld voor het geval er een dader in het spel zou zijn, die sporen weg zou kunnen halen.

Hoewel Sanders het toejuicht dat burgers meezoeken, zitten er risico's aan. Zoals het onterecht beschuldigen van iemand of het opvragen van camerabeelden terwijl dat op dat moment niet de bedoeling is.

Burgers zorgden voor doorbraak

Sporen moeten op een goede manier worden verzameld. "We hebben vanaf de eerste dag afspraken kunnen maken over wat je moest doen als je iets aantrof", vertelt hij. "Dan kwam de politie ter plaatse om te beoordelen of het iets belangrijk was voor het onderzoek."

Burgers vonden, buiten het zoekgebied van de politie, de jas van Anne terug. "Hij lag een beetje verscholen, maar is door de burgers veilig gesteld", vertelt Sanders. Later bleek er een klein DNA-spoor van Michael P. op de jas te zitten. "Voor ons een grote doorbraak", zegt Sanders. "De familie en vrienden die de jas hebben gevonden, hebben de zaak opgelost."

DNA-spoor

"Stel je voor dat die jas door een toevallige passant was gevonden, dan was er wellicht nooit aan gedacht dat het met de vermissing van Anne te maken zou hebben", zegt hij. "Het is heel erg de vraag of we Anne hadden kunnen vinden zonder de zoektocht van de burgers. Nu konden we echt zeggen met het DNA-spoor: 'Het is een hard gegeven dat jij het bent geweest'."

Door het DNA-spoor realiseerde Michael P. zich dat zijn identiteit op de jas van Anne zat, zegt Sanders. "Daardoor is hij meer bereid geweest om ons te vertellen wat hij had gedaan en wat er met Anne was gebeurd."

'We hebben altijd de hoop gehouden'

"Wij hebben altijd de hoop gehouden, misschien kunnen we haar redden", zegt Sanders. "We zijn er tot de laatste dag vanuit gegaan dat ze leefde, dat we bezig waren met een levensreddend onderzoek."

Maar Anne bleek omgebracht en begraven in een natuurgebied nabij Zeewolde. Hij belde 's nachts nog met de familie om het ze te vertellen. Een emotioneel moment, zegt hij. "Dat was echt niet makkelijk." Ook de zoekploeg met vrienden en kennissen werd de volgende ochtend door hem persoonlijk geïnformeerd.

Cultuuromslag na Anne

Na de zaak van Anne is er bij de politie veel veranderd. Vermissingen worden serieuzer genomen en beter opgepakt. "Mensen zijn opgeleid om bij het eerste contact een vermissing beter in te schatten", vertelt Sanders. Interne procedures zijn verbeterd, en officieren van dienst beter opgeleid.

De belangrijkste les was om zo snel mogelijk verbinding te zoeken met de familie van de vermiste. Onder leiding van de politie kun je samen met familie en vrienden optrekken in de zoekactie. Met name de recherche was eerder huiverig voor de samenwerking met burgers, maar nu omarmt de politie deze samenwerking. Zo heb je extra mankracht, zegt Sanders. "En gebruik social media moeten we juist benutten en niet tegenhouden."

Speciale app

Ook zijn er inmiddels hele professionele zoekorganisaties zoals het Veteranen Search Team waar de politie mee samenwerkt. En er wordt gewerkt aan een speciale website met tips voor burgeropsporing. En komt er binnenkort een speciale app, waardoor het zoeken in bijvoorbeeld een bosrijk gebied gemakkelijker wordt.

Een van de problemen bij zoeken in het bos is dat we niet goed konden bijhouden waar wel en niet gezocht was." Met de app kan dat straks wel. "Die helpt politie en burgers waar er gezocht is, of er wat is aangetroffen." Ook kunnen zoekers beter geïnformeerd worden. De app is bijna klaar.