Buitengewoon Opsporingsambtenaren in natuurgebieden willen bewapend het bos in kunnen als het moet. Justitieminister Grapperhaus liet de Tweede Kamer in juni weten daar in sommige gevallen aan mee te werken. Maar in de praktijk is er niets veranderd.

Sommige handhavers zouden wegens de toenemende agressie waar ze mee te maken krijgen, deze zomer een wapenstok krijgen, maar ze wachten er nog steeds op. Intussen wordt het er in de bossen niet leuker op. "Je merkt dat mensen in coronatijd een korter lontje hebben", vertelt boswachter Jan van Belzen.

Minister maakt belofte niet waar

Volgens Rolf Overdiep komt er niets terecht van de belofte van de minister om in uitzonderlijke gevallen boa's te bewapen. Hij kreeg als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Natuurtoezicht van 20 leden zelfs te horen dat ze hun wapen juist weer moeten inleveren. "Die worden zonder bewapening het bos ingestuurd. En dat is nog maar het topje van de ijsberg."

"De minister zou zich moeten laten adviseren door mensen die zelf in het veld actief zijn", betoogt hij. Zijn pleidooi vindt bijval bij de partij van de minister. De eigen CDA-fractie liet via Kamervragen weten dat de minister ruimhartig moet omgaan met boa-aanvragen voor een wapen.

Afschrikwekkend effect

Het is de 'groene boa's' uit het hart gegrepen, want voorbeelden hebben ze allemaal. Zo deed Dennis Kutterik uit Overijssel na een incident een aanvraag voor een wapenstok en pepperspray. Alleen moest hij dan wel eerst een bekwaamheidstest doen.

"Boa's hebben een negatief imago", legt hij uit. "Maar je moest eens weten hoe vaak wij examen moeten doen. Een wapen heeft echt een afschrikwekkend effect. Kijk maar naar de beelden waarbij handhavers in het nauw komen op het strand in IJmuiden. Zodra er agenten met een wapenstok komen voor assistentie, zie je de herrieschoppers terugdeinzen."

'Zonder wapen kan ik mijn werk niet doen'

Voor Dré Stuits is zijn werk zonder bewapening naar eigen zeggen compleet onmogelijk. Hij is toezichthouder in de Brabantse bossen langs de Belgische grens en is daar gewend aan dumpingen van drugsafval en criminele afrekeningen. Ook wordt er gesmokkeld en gestroopt en krijgt hij in coronatijd te maken met de welbekende korte lontjes, bijvoorbeeld van crossmotorrijders die nergens anders terechtkunnen.

Omdat hij voor een particuliere landschapsbeheerder werkt en dus niet voor een grote natuurbeschermingsorganisatie, mag hij wel een vuurwapen dragen. Daarnaast heeft hij ook altijd een speciaal getrainde hond bij zich en dat is hard nodig vindt hij. "Zonder zou ik mijn werk niet kunnen doen. Sommige organisaties zeggen dat je mond je beste wapen is. Wat een onzin", zegt hij verontwaardigd.

Korte lontjes

Voor Jan van Belzen ligt het allemaal wat ingewikkelder, maar zijn zaak is gelijk wel exemplarisch. Hij werkt namelijk voor twee opdrachtgevers en daar gelden verschillende regels voor. Zo mag hij bij de wildbeheereenheid waar hij werkt wél een wapen dragen, maar als hij zijn Staatsbosbeheer-uniform draagt weer níet.

Zijn aanvraag loopt, maar is nog niet gehonoreerd. Toch hoopt hij snel uitsluitsel te krijgen, want het is wat hem betreft geen overbodige luxe. "Laatst kreeg ik een kopstoot van iemand die ik probeerde aan te houden. Ik belde de politie maar die hadden geen tijd. Zij werken altijd met z'n tweeën, ik moet het alleen doen."

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.