radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Gedwongen perfectie breekt niet alleen idolen in Zuid-Korea op: 'Je kunt nergens heen met mentale problemen'

Gedwongen perfectie breekt niet alleen idolen in Zuid-Korea op: 'Je kunt nergens heen met mentale problemen'
Mensen in Seoul
Bron: AFP

De 48-jarige acteur Lee Sun-kyun, bekend van de Oscarwinnende film Parasite, is dood aangetroffen in zijn auto net buiten Seoul. Het is de zoveelste bekende Zuid-Koreaan die koos voor de dood, net zoals veel andere landgenoten.

Zelfdoding is volgens Korea-expert Flora Smit van de Universiteit Leiden een groot probleem onder inwoners van het land. Vooral jonge mensen en ouderen zonder staatspensioen lijden eronder.

info

Denk jij aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand anders? Bel 0800-0113 of chat via 113.nl.

25,2 per 100.000 inwoners

Volgens Smit is het aantal zelfdodingen onder bekende Zuid-Koreanen niet per se toegenomen, maar door de toegenomen populariteit van Koreaanse cultuur in het westen wel zichtbaarder geworden. "Doordat acteurs als Lee Sun-kyun, maar ook K-pop artiesten, internationaal bekend zijn geworden, lees je er hier ook steeds meer over."

Zuid-Korea heeft het hoogste aantal zelfdodingen onder de landen die zijn aangesloten bij de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Per 100.000 inwoners stappen er 25,2 uit het leven. In geen enkel ontwikkeld land is het aantal zo fors. In Nederland kwam het aantal zelfdodingen per 100.000 inwoners uit op 10,8 in 2022. Het gemiddelde aantal onder de OESO-landen is 10,6 zelfmoorden per 100.000 inwoners.

Hoge prestatiedruk

Waarom het aantal in Zuid-Korea zo hoog ligt heeft met Smit vooral te maken met de hoge prestatiedruk in de samenleving."Die krijgen jongeren eigenlijk al heel erg vroeg, omdat ze door een heel zwaar schoolsysteem heen moeten gaan."

"Maar ongeveer 1 procent van de Zuid-Koreanen heeft kans om toegelaten te worden tot een prestigieuze universiteit", vertelt Smit. "De drang naar perfectie is in het dagelijks leven al zo hoog, moet je voorstellen hoe dat is als de spotlights op je gericht staan."

Bekijk ook

'Ze moeten perfect zijn'

Nu Zuid-Koreaanse cultuur geen niche meer is, maar de films, series en muziek tot de mainstream zijn gaan behoren in het westen, komt er op de beroemdheden nóg meer druk te staan, ziet Smit.

"Deze publieke personen zijn een visitekaartje voor het land. Zij móeten perfect zijn, kunnen zich geen misstap veroorloven, zij moeten het Zuid-Koreaanse staatsburgerschap uitdragen. Dat zag je vrij recent nog met de leden van de wereldberoemde K-pop groep BTS, zij werden opgeroepen om mee te vechten in het leger. Weigeren kan niet, want zij moeten het voorbeeld zijn."

Lee Sun-kyun
Bron: AFP
Lee Sun-kyun

Opgelegde geheelonthouding

Door alle druk waar zij mee te maken krijgen, zijn er relatief veel Koreaanse idolen die uit het leven stappen. "Lee Sun-kyun was 48 jaar, en dus al wat ouder. Maar K-pop artiesten zijn vaak nog onder de 30 jaar. Zij mogen niet drinken, geen drugs gebruiken en geen relaties hebben. En daarnaast maak je jarenlang bizar lange werkdagen, dat breekt op."

"In de brieven die worden achtergelaten is ook regelmatig te lezen dat zij de druk niet meer aan konden en nergens terecht konden met hun mentale problemen. Want als jij het land representeert en perfect moet zijn, dan wordt het stigma alleen maar groter", legt Smit uit.

Bekijk ook

Streng drugsbeleid

Aan dat perfecte plaatje kon de acteur niet meer voldoen. Lee Sun-kyun werd meermaals verdacht van drugsgebruik, waaronder het roken van wiet. De eerste beschuldiging afgelopen oktober leverde enkele zware verhoren op, een daarvan duurde zelfs 19 uur. Door de beschuldigingen liep zijn perfecte imago onherstelbare schade op.

Waar seks, drugs en rock'n'roll tot het popsterleven behoort in het westen - en in veel gevallen zelfs verheerlijkt wordt - wordt het in Zuid-Korea zwaar bestraft. "Het land had altijd al een streng drugsbeleid, maar de huidige president Yoon Suk-yeol is nog harder gaan optreden tegen drugs. Als je op vakantie wiet hebt gerookt in Nederland, en je gaat dan terug naar Korea en ze hebben het door dan word je aangepakt. En alleen al voor het roken van wiet kun je 5 jaar de cel in gaan", vertelt de expert.

Overheid afwezig

Met mentale problemen kun je in het land zo goed als nergens heen, dat zag Smit ook toen ze daar zelf studeerde. "Vrienden van mij zeiden dat ze waarschijnlijk depressief waren, maar dat niet durfde te zeggen omdat ze bang waren dat ze dan uit de universiteit gekickt zouden worden. Je kunt het niet zeggen, want je móet meedoen aan de ratrace waarbij de sterkste overleeft. En als je het zegt, dan verlies je."

Zo worden de problemen met mentale gezondheid in stand gehouden en de overheid is volgens Smit een grote afwezige. "De overheid investeert niet echt een groot budget in mentale gezondheidszorg. Wat dat betreft zijn ze nog heel conservatief. Zo is er een grote brug in de hoofdstad Seoul en die is berucht voor het aantal zelfdodingen. Op die brug zijn nu teksten geplaatst als 'vrienden zullen je missen' en 'het leven is mooi', dat is pleisters plakken op de wonden en geen preventie."

Bekijk ook

Sociale ladder

"Die hardewerkersmentaliteit en die enorme focus op educatie is ook wat het land zo ver heeft gebracht. En die kern, daar is Korea heel bang voor om die te bestrijden", vertelt Smit. Binnen een halve eeuw is het land van een van de armste economieën naar een van de welvarendste ter wereld gegaan. Oorspronkelijk werd educatie gezien als de enige manier om de sociale ladder op te klimmen. Dus als je goed studeerde, dan kon je uit je middenpositie komen en dan kon je nog succesvoller worden.

"Je merkt dat dat nu bijna niet meer gaat omdat iedereen daar zo hoog opgeleid is dat het echt gaat om de top van de top. Jongeren worden vanaf kinds af aan al gedrild om zo goed mogelijk te presteren. En omdat mensen zo hoog zijn opgeleid, zo mooi kunnen zijn als dat ze kunnen betalen en ga zo maar door, bereik je op een gegeven moment het plafond."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts: 'Donald Trump kan ons chanteren'
Het datacenter van Microsoft in het Noord-Hollandse Middenmeer
Bron: ANP

Nu de verhoudingen met de Verenigde Staten in rap tempo verslechteren, maken experts en politici zich steeds grotere zorgen over de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse technologie: van e-mail tot data-opslag zijn we vólledig afhankelijk.

"Het is echt vijf over twaalf", zegt Bert Hubert, technologie-expert en voormalig toezichthouder van inlichtingendienst AIVD. "Wij zitten nu al in een situatie dat als men in Amerika met het verkeerde been uit bed stapt, organisaties in Nederland in z'n geheel kunnen worden stilgelegd, zoals recent is aangekondigd voor het Internationaal Strafhof - waar Trump niet blij mee is en hij sancties voor heeft uitgeschreven."

Alle gemeenten

Hubert en andere deskundigen schetsten onlangs aan Kamerleden in het parlement de Nederlandse afhankelijkheid van Amerikaanse clouddiensten, zoals die van Microsoft, Amazon en Google. "Honderd procent van de Nederlandse gemeenten is al afhankelijk van Microsoft", aldus Hubert.

"Zodra data over jou per e-mail wordt verstuurd, staat het in de Amerikaanse cloud en valt het onder het bereik van de Amerikaanse overheid." Daar zit de zorg, nu de Verenigde Staten een radicaal andere afslag hebben genomen. In de Tweede Kamer waarschuwden verschillende experts dat onze afhankelijkheid van de Amerikaanse techreuzen tegen ons gebruikt kan worden.

Bekijk ook

Ondoordacht gebruik

Nog voor de inauguratie van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten concludeerde de Algemene Rekenkamer bovendien al dat Nederland clouddiensten ondoordacht is gaan gebruiken en nauwelijks stil staat bij de risico's.

"Laat ik het onomwonden zeggen: het risico bestaat dat buitenlandse regeringen, met name de VS, informatie van de Nederlandse rijksoverheid of van burgers kunnen inzien en wellicht zelfs aanpassen", zei Ewout Irrgang van de Algemene Rekenkamer. Risico's zijn er volgens hem voor de overheid, bedrijven én Nederlandse burgers.

Diensten uitschakelen

"Ik maak me heel erg zorgen", zegt Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA Kim van Sparrentak. In het zwartste scenario zou Trump volgens haar Europa kunnen chanteren door diensten uit te zetten. "Dat zou in de praktijk betekenen dat overheden niet meer bij hun data kunnen. Mensen krijgen hun toeslagen niet meer uitgekeerd. Al dat soort zaken lopen dan direct vast."

In de hele Europese Unie zijn er volgens Van Sparrentak maar enkele gemeenten die niet afhankelijk zijn van de Amerikaanse cloud. Hetzelfde speelt volgens haar bij ziekenhuizen. Inmiddels is zeventig procent van de Europese cloudmarkt in handen van grote Amerikaanse spelers.

Bekijk ook

Stresstest

Met veertig collega's heeft Van Sparrentak de Europese Commissie daarom verzocht in kaart te brengen wat er gebeurt als die diensten daadwerkelijk uitvallen. "We hebben te lang gedacht: Amerika is onze vriend."

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis deelt de zorgen en vreest ook dat Trump bepaalde diensten domweg uit laat zetten als wij niet naar hem luisteren. "Bijvoorbeeld met de sancties tegen het Internationaal Strafhof in Den Haag, die totaal afhankelijk is van Amerikaanse technologie", zegt hij.

Eigen boontjes doppen

"Het gaat gewoon op zwart als Trump dat wil. We zullen onze eigen boontjes moeten doppen. Dat hadden we zelf niet zo voorspeld, dat de Amerikanen zo ver van ons af zouden kunnen drijven. En dat betekent voor ons dat er niks anders op zit dan onze technologische industrie in eigen hand nemen", aldus Groothuis.

"Er zijn Europese alternatieven, maar nog niet op de schaal die we nodig hebben. Die zul je langzaam moeten gaan creëren." Die investeringen kunnen volgens beide Europarlementariërs in de honderden miljarden euro's lopen. De EU zou daarbij vooral regels moeten opstellen om ervoor te zorgen dat data van Europese burgers ook altijd in Europa blijft.

Bekijk ook

Cloud Kootwijk

Maar volgens de Europarlementariërs staat vast dat Europa op eigen digitale benen moet komen te staan. Techexpert Hubert vindt ondertussen dat Nederland het heft in eigen handen moet nemen: Cloud Kootwijk, een Nederlandse, veilige cloud voor overheid en zorg - voor e-mail, chat, videobellen en bestandsdeling - zou digitale soevereiniteit moeten garanderen.

De naam is een verwijzing naar Radio Kootwijk, waarmee de Nederlandse staat zichzelf een eeuw geleden onafhankelijk maakte van buitenlandse communicatienetwerken. Staatssecretaris Zsolt Szabó van Digitalisering komt nog voor de zomer met een nieuwe Nederlandse cloudstrategie.

Nederlandse overheid te afhankelijk van Amerikaanse techbedrijven, waarschuwen experts

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten: 'Staan aan rand van afgrond'
Het nieuwe beleid van Donald Trump is geen goed nieuws voor klimaatwetenschap
Bron: NASA / EenVandaag

De nieuwe regering van president Donald Trump in de Verenigde Staten zet het mes in klimaatonderzoek en klimaatbeleid. "Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Meer dan 30 jaar werkte Dan Costa bij de Environmental Protection Agency (EPA), het Amerikaans milieuagentschap. Als National Director was hij onder meer verantwoordelijk voor onderzoek naar luchtvervuiling en klimaatverandering, en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid.

'Volksgezondheid kon hen niets schelen'

Costa werkte onder zes verschillende presidenten. "Er was altijd wel verschil te merken tussen Republikeinse en Democratische regeringen", vertelt hij.

"Maar toen de eerste Trump-regering aantrad kregen we voor het eerst het gevoel dat volksgezondheid hen eigenlijk niets kon schelen. We merkten snel dat alles wat werd gedaan op het gebied van milieu en volksgezondheid door die regering werd geïsoleerd en gemarginaliseerd."

Frontale aanvallen

Wat nu gebeurt gaat volgens Costa nog een stap verder: "De toekomst van veel wetenschappelijk onderzoek is opeens onzeker, mensen beginnen het gevoel te krijgen dat ze aan de rand van een afgrond staan. Wetenschappers worden geïntimideerd, er heerst echt chaos."

Costa doelt op het rappe tempo waarmee wetenschap onder de regering-Trump onder druk komt te staan. Vooral de takken die niet in de politieke ambities van de regering passen, zoals onderzoek naar klimaatverandering en klimaatadaptatie, krijgen met frontale aanvallen te maken.

Bekijk ook

'Geweldige denkers'

"Wat mij verbijstert, is de snelheid waarmee wetenschap wordt afgebroken. Ik ben echt sprakeloos", reageert de Nederlandse klimaatwetenschapper Heleen de Coninck.

"En dat terwijl de Amerikaanse klimaatwetenschap zo belangrijk is voor verdere kennisopbouw op de hele wereld. Er zitten daar geweldige denkers."

Samenwerking van 'levensbelang'

De Coninck is verbonden aan de TU Eindhoven en de Radboud Universiteit in Nijmegen en schreef mee aan verschillende VN-klimaatrapporten. Regelmatig werkt ze samen met collega's in de Verenigde Staten. "Er zit daar enorm veel wetenschappelijke kracht, met veel relevante data."

"Klimaatverandering is echt een mondiaal probleem. Als we resultaten met z'n allen blijven delen kunnen bijvoorbeeld ook ontwikkelingslanden zich beter voorbereiden op klimaatverandering en extreem weer. Goede internationale samenwerking is van levensbelang, letterlijk."

Bekijk ook

Helft van personeel moet weg

Of deze internationale samenwerking blijft bestaan, is de vraag: onlangs liepen medewerkers van miljardair Elon Musk, die de overheid efficiënter en goedkoper wil maken, het hoofdkantoor binnen van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Dit onderzoeksinstituut is vergelijkbaar met het Nederlandse KNMI.

NOAA speelt in de VS een cruciale rol bij het voorspellen van gevaarlijke weersomstandigheden, het beschermen van de oceanen en het verzamelen van wetenschappelijke gegevens over klimaatveranderingen. Desondanks kregen medewerkers te horen dat de helft van het personeel op termijn moet vertrekken en dat het budget met zo'n 30 procent wordt gekort.

'Trump-loyalist zonder inhoudelijke kennis'

"We verwachten dat ook binnen de Environmental Protection Agency zoiets zal gebeuren", zegt Dan Costa. "Maar het is onduidelijk hoe drastisch de gevolgen zullen zijn."

Gerust is hij er in ieder geval niet op: "De nieuwe EPA-baas is een Trump-loyalist en hij heeft geen enkele kennis van milieuwetenschappen."

Bekijk ook

Klimaatdata veilig stellen

Ook de NASA ligt onder vuur. Met behulp van satellieten, onderzoeksvliegtuigen en grondstations wordt daar een breed scala aan klimaatdata verzameld. Gegevens zoals temperatuurveranderingen in de atmosfeer, hittegolven en afwijkingen in klimaattrends, maar ook smeltende ijskappen, zeespiegelstijging, extreme regenval en meer.

"NASA doet veel moeite om ervoor te zorgen dat de datasets beschikbaar blijven, bijvoorbeeld op veilige parallelle servers en websites", vertelt Costa. "Zelfs als de oorspronkelijke websites offline worden gehaald."

Data beschermen

Al In 2016 werd daarvoor de Environmental Data Governance Initiative opgericht. "Betrokken wetenschappers ontwikkelden een strategie om gegevens te bewaren", legt Costa uit. "Ze proberen data te beschermen, toegankelijk en up-to-date te houden. Dat is nu cruciaal, de situatie is erg onzeker."

De ontgoocheling onder wetenschappers is groot. "Waarheid en feiten lijken er niet meer toe te doen", stelt De Coninck vast. "De redelijkheid is echt zoek. Tegenwoordig ontkent men wetenschappelijke bevindingen vaak glashard, en dat is op lange termijn zeer zorgelijk. Dat zeg ik niet alleen als wetenschapper, maar ook als burger."

Bekijk ook

Duur onderzoek

De Coninck stoort zich ook aan de beeldvorming rondom zogenaamd duur en log onderzoek, zoals nu in de VS. "Bedrijven zoals die van Musk bouwen voort op onderzoek en innovatie die ook door de Amerikaanse overheid zijn betaald", legt ze uit.

"De talenten, zoals ingenieurs die er werken, zijn opgeleid dankzij de overheid", benadrukt de wetenschapper. "Dus het saneren van overheden op deze manier zorgt eerder voor een innovatie-armer land dan een innovatievere economie."

'We leven in cruciale periode'

Haar Amerikaanse collega Dan Costa hoopt dat de wetenschap niet verder wordt ondermijnd. "We leven in zo'n cruciale periode. Als we klimaatverandering willen aanpakken, kunnen we niet verder met een, of zelfs twee handen op onze rug gebonden."

"Ik kijk vaak naar mijn kleinkinderen en vraag me af: wat is de erfenis die mijn generatie aan deze jonge mensen zal nalaten?", sluit hij af.

Grote zorgen bij klimaatwetenschappers om beleid Donald Trump, in Amerika én daarbuiten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant