Transporteurs in de auto-industrie overtreden massaal en op grove wijze wet- en regelgeving. Chauffeurs worden uitgebuit en moeten onder mensonterende omstandigheden hun werk doen. Dat stelt vakbond FNV na uitgebreid onderzoek. “Deze sector is door en door verrot”, zegt Edwin Atema van FNV. 

Medewerkers van de vakbond deden maandenlang onderzoek naar de transporten van automaterialen en het vervoer van nieuwe personenauto’s en trucks. Ze stroopten parkeerplaatsen af, postten aan de poort van transportbedrijven en autofabrikanten en interviewden tientallen chauffeurs in verschillende landen. Hun conclusie: de hele branche maakt zich schuldig aan sociaal-economische criminaliteit. “Er wordt gefraudeerd met sociale premies, rij- en rusttijden worden overtreden, de CAO wordt ontdoken en er wordt gerommeld met de tachograaf”, zegt Edwin Atema, die zich voor FNV al jarenlang hard maakt voor betere arbeidsomstandigheden in de transportbranche. “Of je het nu hebt over Mercedes, Volkswagen, Renault of Jaguar; overal is het mis. Wij kwamen chauffeurs tegen die voor 0,76 cent per uur rijden, niet verzekerd zijn en wekenlang in hun cabine moeten bivakkeren.” 

Slechts een virtueel kantoor

Ook bij Nederlandse bedrijven trof FNV misstanden aan. Zo ontduikt transportbedrijf De Rooy uit Son en Breugel, huisvervoerder van DAF Trucks in Eindhoven, volgens de vakbond voor miljoenen aan sociale premies in Nederland. De chauffeurs op de eigen 450 trucks komen voor een groot deel uit Roemenië en Oekraïne, werken wekenlang in West-Europa, maar zijn sociaal verzekerd in Polen en in dienst van het Poolse filiaal van De Rooy. “Maar ze werken niet in Polen en komen daar ook helemaal niet”, aldus Atema. "Of hooguit om van daaruit met busjes naar Nederland vervoerd te worden. Toen wij het kantoor van De Rooy in Warschau bezochten kwamen we terecht in een appartementencomplex. De dame die de deur opende antwoordde op de vraag of De Rooy er gevestigd is: ‘dit is slechts een virtueel kantoor’.” 

Steeds meer chauffeurs van buiten de EU

Tijdens hun onderzoek kwamen medewerkers van FNV veel chauffeurs van buiten de EU tegen, uit Wit-Rusland, Oekraïne, Moldavië of zelfs de Filippijnen. Door een werkvergunning in Polen aan te vragen kunnen ze in West-Europa aan de slag. Het aantal niet EU-burgers dat zo’n vergunning aanvraagt neemt explosief toe, blijkt uit cijfers die 

Investigate Europe, een groep van 9 onderzoeksjournalisten uit 8 verschillende Europese landen, in Polen opvroeg. Waren het er in 2012 nog maar 5.000, vorig jaar was dat opgelopen naar 60.000. “Het Poolse bureau dat de vergunning uitgeeft moest toegeven dat ze de aanvragen niet allemaal goed kunnen controleren”, aldus Atema. “Je kunt je ook afvragen hoe goed die chauffeurs kunnen rijden en wat dat betekent voor de verkeersveiligheid.” 

1000 chauffeurs, 14 op de loonlijst in Nederland 

Transportbedrijf Ewals Cargo Care uit Venlo, dat losse onderdelen vervoert naar fabrieken van onder meer BMW, Volvo, Volkswagen en Renault, bedient zich volgens FNV van soortgelijke methoden als De Rooy. Volgens eigen opgaven heeft het bedrijf 1.000 chauffeurs, waarvan er slechts 14 chauffeurs in Nederland op de loonlijst staan. Ook zegt Ewals over 3.600 trailers te beschikken, maar heeft het in Nederland transportvergunningen voor 8 wagens. De rest van de activiteiten vindt volgens FNV - op papier althans - plaats vanuit Oost-Europa. Chauffeurs van Ewals lieten aan de vakbond documenten zien waarop staat dat ze €10 tot €13,50 euro per uur verdienen. Die documenten moet inspectiediensten ervan overtuigen dat ze zich aan de regels houden. In werkelijkheid krijgen de chauffeurs een maandloon van €300 euro, blijkt uit hun arbeidscontracten. 

Ook autofabrikanten zelf aansprakelijk 

Zowel De Rooy als Ewals is door FNV aansprakelijk gesteld voor de aangetroffen misstanden. De vakbond wil dat zij de chauffeurs alsnog gederfde looninkomsten betalen. Maar volgens FNV zijn ook de auto- en truckfabrikanten zelf schuldig aan de “mensonterende” omstandigheden waaronder chauffeurs hun werk moeten doen. “Zij besteden hun opdrachten aan en willen het steeds goedkoper”, zegt Atema. “Transporteurs die het wél netjes doen vertellen ons: voor de tarieven die geëist worden móeten we de wet wel overtreden.” FNV stelt daarom ook vrachtwagenfabrikant DAF aansprakelijk. Ook Volkswagen, BMW, Volkswagen, Daimler, Jaguar, LandRover, CNH Industrial (Iveco), Volvo, Scania, PSA-groep (Peugeot, Citroën, Opel) en Tesla ontvingen brieven van de vakbond. “Ze maken goede sier met beleid over eerlijk en transparant werken”, aldus Atema. “Maar dat beleid bereikt nooit de cabines van de chauffeurs. We spreken autofabrikanten daar nu op aan.”  

reactie

EenVandaag vroeg De Rooy, Ewals Cargo én DAF om een reactie op de bevindingen van FNV. 

De Rooy zegt de vakbond gevraagd te hebben om meer informatie om hun beweringen te onderbouwen. “Zolang we die informatie niet hebben ontvangen, kunnen we niet inhoudelijk reageren”, aldus operationeel directeur Bram Biemans. 

DAF zegt in een reactie dat haar vervoerders om een reactie te hebben gevraagd. “Bij contract is geregeld dat al onze leveranciers zich houden aan de wetgeving”, schrijft het bedrijf in een verklaring. “Als uit het onderzoek zaken naar voren komen die de aandacht vereisen, dan zullen wij onze leveranciers hier onmiddellijk op aanspreken.” 

Directeur Bram Ewals van Ewals Cargo Care laat schriftelijk weten zich niet in de aantijgingen van FNV te herkennen. “Door het ontbreken van door ons opgevraagde concrete informatie die ten grondslag ligt aan de stellingen van de FNV zijn wij op dit moment niet in staat om de door haar getrokken conclusies te toetsen.” 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.