radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Dierenpark Amersfoort maakt zich zorgen over de kudde olifanten die al maanden door Chinese miljoenenstad zwerft

Dierenpark Amersfoort maakt zich zorgen over de kudde olifanten die al maanden door Chinese miljoenenstad zwerft
Olifanten in Dierenpark Amersfoort
Bron: ANP

15 wilde olifanten wandelen al maanden door de buitenwijken van de Chinese miljoenenstad Kunming. De kudde veroorzaakt veel schade. Mensen worden geëvacueerd en de olifanten trappen landbouwgebieden kapot.

'Het baart mij echt heel veel zorgen', zegt curator Bas Aalders van Dierenpark Amersfoort over de kudde olifanten in China. "Het is een drama wat daar gebeurt."

Veel olifanten op klein stukje

"Het is een complexe situatie", zegt Aalders. "Er wordt in de pers geschreven dat ze vanuit hun natuurgebied vertrokken zijn. En als je heel eerlijk naar de leefomgeving kijkt, dan is dat een enorm gebied, echt heel groot. Maar echt afgeschermd voor de olifanten is eigenlijk maar 500 vierkante kilometer. Dat is ongeveer net zo groot als de Flevopolder. En dan is het ook nog gesplitst in allerlei eilandjes."

Daarbij komt dat de totale populatie in dat gebied is gegroeid. "De laatste 20 of 30 jaar is die populatie zelfs verdubbeld geloof ik, naar bijna 300 olifanten. Dan kunnen dit soort dingen gebeuren."

De leidster van de kudde

"Het kan zijn dat de leidster van de olifantenkudde, een vrouw is altijd de basis, dat die bijvoorbeeld plotseling is weggevallen en dat een van de jongeren dieren het heeft moeten overnemen."

Olifanten zijn hele intelligenten dieren en leren echt van de oudste van de groep, die wel 50 tot 60 jaar kan worden. Het is heel belangrijk dat die leidster lang meegaat, omdat het geheugen zo goed is. Als het een bepaald seizoen is en er is weinig eten op de plek waar ze zijn, dan kan de leidster denken: maar tien jaar geleden was er even verderop wel eten. En dan gaan ze daar naartoe." Een onervaren leidster in de kudde kan dus onervaren zijn en daarom zijn gaan dwalen.

Het leefgebied

Maar dat het overlijden van de leider een oorzaak is, is niet zeker. Er zijn nog andere mogelijke oorzaken. "Gezien de kennis die we hebben over het leefgebied en de versnippering daar, denk ik eerder dat dat de oorzaak is", zegt Aalders.

"Ik denk dat er gewoon te weinig te vinden was, nu er zoveel olifanten zijn. Ze zijn waarschijnlijk gewoon op zoek naar een gebied waar ze zich thuis voelen. En er is nu nergens rust te vinden voor ze, dus ik hoop dat ze ze ergens heen sturen waar die rust wel is."

Lees ook

Hoe het afloopt

Als Aalders 's avonds thuiskomt kijkt hij vaak waar de olifanten nu zijn en hoe het met ze gaat. "Ze zijn compleet weg uit de bekende leefomgeving. En dat is juist waar de olifanten heel veer waarde aan hechten."

"Ze proberen de olifanten met voedsel weg te lokken, maar het is al maanden aan de gang en het is nog steeds niet gelukt. Dus ik vraag me af of dat gaat lukken." Als je ze echt terug wil brengen, moet je ze in vrachtwagens pakken, maar dat is heel erg moeilijk, zegt Aalders. "Vooral in een bebost gebied als Azië. Daar zijn zoveel bomen dat je niet zomaar een olifant kan verdoven met een pijl in zijn bil, omdat er geen open vlakte is."

Luisteren

Verslaggever Joris Kreugel in gesprek met Bas Aalders van dierenpark Amersfoort

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'
Remco van Vliet van Leger des Heils en wethouder Jo Paas van Kerkrade
Bron: EenVandaag

Voor dementie is geen medicijn, maar door je levensstijl aan te passen kan je je hersenen wel actief houden. Een onderdeel daarvan? Sociaal contact. Daarom staat in het Limburgs Kerkrade de 'ontmoetingsbus', als onderdeel van een campagne tegen dementie.

Groot onderdeel van de campagne, die 'We zijn zelf het medicijn' heet, is een gezonde manier van leven, vertelt Remco van Vliet van het Leger des Heils. Die organisatie doet mee aan de campagne en zette samen met de gemeente Kerkrade de 'ontmoetingsbus' op.

Gezonde levensstijl

Van Vliet: "Een medicijn is er niet tegen dementie. Wat je wel kunt doen, dat is een gezonde levensstijl nastreven: voldoende bewegen, goede voeding, mentale uitdaging en voldoende interactie."

Dat laatste is waar de 'ontmoetingsbus', omgebouwde SRV-wagen, in het spel komt. Die staat de hele week op zes verschillende locaties in Kerkrade. Mensen komen er bij elkaar onder het genot van een kop koffie en - op z'n Limburgs - een stuk vlaai. "De bedoeling is dat mensen achter de voordeur uitkomen, participeren, meedoen in de maatschappij en het gezellig hebben", vertelt Van Vliet.

'Ze vinden iets hier'

Een vaste ontmoetingsplek - zoals de bus - kan helpen, vertelt hij. Op die manier kunnen ook ouderen die minder mensen om zich heen hebben contact houden met anderen.

"Als ze hier 2 uur zijn, zeggen ze misschien zes zinnen, maar ze komen iedere week terug." Waarom precies, daar kan hij de vinger nog niet op leggen. "Maar ik denk dat ze iets vinden hier, dat ze erbij mogen horen."

info

Dementie in Nederland

In Nederland waren in 2019 114.000 gevallen van dementie bekend bij de huisarts, deze mensen hebben dus een diagnose. Op basis van bevolkingsonderzoek hadden er naar schatting 290.000 mensen dementie in 2021.

In de gemeente Kerkrade leefden in 2023 naar schatting 1.000 mensen met dementie. Naar verwachting zal dat in 2050 stijgen met 60 procent, volgens gemeente Kerkrade.

Hoogste ziektekosten

Ook wethouder van Integraal Ouderenbeleid in Kerkrade Jo Paas kent deze cijfers. "Alleen al de kosten van dementie van 2020: 10,6 miljard. De hoogste ziektekosten van alle ziektes van Nederland. En in 2040 komen we 50.000 bedden tekort voor mensen die in een verzorgingstehuis opgenomen moeten worden als gevolg van dementie", somt hij op.

"We hebben geen bedden, het kost veel te veel geld en er is geen medicijn." Dus, is de wethouder van mening, moeten we zelf zorgen dat we fysiek en mentaal in beweging blijven. "We zijn zelf het medicijn", herhaalt hij de naam van de campagne.

Bekijk ook

Extra functie

Naast dat de bus zorgt voor sociaal contact, heeft die ook nog een andere functie. Van Vliet: "Wij ontmoeten allerlei soorten mensen uit de samenleving en als wij merken dat mensen extra zorg nodig hebben, dan weten we ook bij wie we terecht kunnen in de gemeente Kerkrade."

Hij gaat verder: "Dus ja, de bus heeft als eerste functie: komen, zijn en ontmoeten. Maar als we zien en proeven dat er meer nodig is, dan weten we naar wie we ze kunnen doorverwijzen. En daar zijn we heel blij mee." Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?"

Pilot

De campagne is een pilot. Waar het nu in Kerkrade wordt uitgeprobeerd, is het de bedoeling dat het in heel Nederland opgepakt wordt. Komende week start het bijvoorbeeld in Groningen.

Wethouder Paas is er groot voorstander van. "Het moet indalen bij mensen dat ze aan het voorkomen of vertragen van het proces van dementie zelf iets kunnen doen." Zelf is hij 71 en probeert zichzelf mentaal uit te blijven dagen, sluit hij af.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Eerst Cito, nu de doorstroomtoets: waarom er steeds kritiek is vanuit scholen op de eindtoets

Vier basisscholen die eerder hadden aangekondigd om de verplichte doorstroomtoets niet af te nemen, moeten dat van de staatssecretaris nu alsnog doen. Anders volgen er financiële sancties. De scholen uiten kritiek dat de toets te weinig meet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant