Wat doe je als je dementerende vader opeens zegt dat Hitler eigenlijk wel een goede vent was? Nicolline van der Spek schrok en ging op onderzoek uit. Ze ontdekte een verborgen geschiedenis.

Om haar demente en soms sombere vader op te vrolijken Nicolline liet zij hem soms LuckyTV-filmpjes zien. Dat bleek een gouden greep. Hij kon erg lachen om Beatrix die in de filmpjes door de makers een plats Haags accent had gekregen. Toen ze hem de Hitler-persiflage liet zien, kon hij tot haar verbazing niet lachen. "Hij wees dan naar de telefoon en zei: 'Goede vent, mooie kerel'. Toen mijn zus zei dat hij ook opveerde van Duitse marsmuziek, ben ik op onderzoek uitgegaan."

Gevlucht naar Duitsland

Nicollines vader had wel eens verteld dat hij in de oorlog in Duitsland was geweest. Toen de oorlog begon was hij 8 jaar. Meer wist ze niet. Daarom besloot ze in deze familiegeschiedenis te duiken. De speurtocht leidde haar naar Dolle Dinsdag. Op deze dag is haar vader op de trein naar Duitsland gezet.

Op die dinsdag, 5 september 1944, dachten veel Nederlanders dat Nederland al bevrijd was van de Duitsers. Vooral Nederlanders die geheuld hadden met de Duitsers raakten in paniek. Ze vluchtten massaal. Nicollines vader werd om deze reden op de trein naar Duitsland gezet door zijn eigen vader.

info

Verwarring op Dolle Dinsdag

Op dinsdag 5 September 1944, dit jaar 75 jaar geleden, maakte de Nederlandse premier Gerbrandy, vanuit Engeland bekend dat de geallieerde troepen de grens met Nederland overgetrokken waren. "Het uur der bevrijding heeft geslagen", galmde door de woonkamers. In werkelijkheid zou de bevrijding van Nederland nog tot mei 1945 duren.

De mensen die via Radio Oranje naar de boodschap van Gerbrandy luisterden werden op het verkeerde been gezet, hingen de vlag uit en dansten in de straten. Zo'n 60.000 NSB'ers namen de benen naar Duitsland. De dag met chaotische taferelen, werd bekend als Dolle Dinsdag.

Fout in de oorlog

Om meer te weten te komen over haar familiegeschiedenis ging Nicolline naar het Nationaal Archief. Daar bleek dat haar grootvader niet alleen NSB'er was, maar ook deel uitmaakte van de landwacht. Dit is een paramilitaire organisatie van de NSB die opgericht werd om NSB'ers te beveiligen maar uiteindelijk ook mee deed met het zoeken naar ondergedoken Joden.

De opa van Nicolline vreesde dat zijn gezin zou worden aangevallen. Op Dolle Dinsdag stuurde hij ze daarom naar Duitsland. Zelf werd hij na de oorlog veroordeeld tot 4 jaar gevangenis.

Lees ook

Opluchting

Haar bevindingen schreef Nicolline op in het boek: Dolle Dinsdag - een familiegeschiedenis. Ze is zelf geschrokken van de 'foute' geschiedenis van haar familie. Hetzelfde geldt voor haar familieleden. "De familie van mijn moeder was stomverbaasd, ze wisten van niks." Ergens was er ook opluchting bij de schrijver. Ze ontdekte dat haar opa behoorlijk fout was de oorlog, maar haar vader deelde die symphatie niet. Toch was het haar dementerende vader die zei dat Hitler best een goed vent was. Waarom zei hij dat?

De schrijver denkt dat de ziekte haar vader steeds terugbracht bij zijn jeugdherinneringen. "Hij groeide op in een gezin waar Hitler werd gezien als een goede vent. Ik denk dat hij in zijn hoofd dan even terug was in die tijd thuis bij zijn ouders." Nicollines vader heeft voor zijn dementie nooit sympathie geuit voor de Führer. "Hij waarschuwde juist altijd voor populisme."

Tv-reportage: 'Mijn vader vond Hitler een goede vent'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.