Het zijn gebieden in Europa waar eens veel geld werd verdiend in de mijnbouw, de staalindustrie, de zware industrie, zoals het Duitse Rührgebied, waar nog slechts de ruïnes te zien zijn van wat ooit die toonaangevende industrie was. Wat overblijft is werkloosheid en eenzaamheid voor velen.

'Restjesmensen', zo noemt de Belgische auteur Jan Antonissen de mensen die hij portretteert in zijn boek 'De Onfatsoenlijken'. Antonissen reisde door de landen die eens samen de EGKS vormden, de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Hij portretteerde er mensen die achterbleven, waar velen wegtrokken. 

Sittard wordt steeds stiller

Helga Schlüter woont in Sittard, in een wijk die ooit bruisend en levendig was. Nu is het er steeds stiller geworden. Er is geen basisschool meer, er is geen kroeg meer, van de ooit levendige winkelstraat is één winkel overgebleven. Oude mensen zonder vervoer kunnen zelfs niet meer reizen. De laatste bus rijdt er ook niet meer.

Schlüter is boos, boos op de traditionele partijen en boos op premier Rutte, die wijken zoals haar Sittardse woonwijk Sanderbout aan hun lot overlaat. Ze 'neemt' de camera en richt zich rechtstreeks tot de premier: "Rutte, je moet je schamen voor wat je de mensen in Nederland aandoet." Mensen om haar heen zoeken bijna allen hun heil bij de PVV. Dat doet zij niet, ze is en blijft het CDA trouw. Want "Wilders schreeuwt wel, maar doet eigenlijk niets”. Jan Antonissen omschrijft de wijk poëtisch: "De geest is eruit."

Mensen trekken ook weg in Duitsland

Die geest is ook uit de wijk Erle in het Duitse Gelsensenkirchen. Mathias Pasdziorek, een forse dertiger van ruim één meter negentig, leidt ons door zijn 'Heimat'. Gelsenkirchen was vroeger een stad waar veel geld werd verdiend in kolen en staal. Nu is er bijna niets meer. De mensen trekken noodgedwongen weg; er is immers geen werk. Winkels, hotels, kroegen die vroeger uitpuilden, ze gaan op slot en worden dichtgetimmerd. Het ziet er allemaal troosteloos uit.

Kijk & Lees ook:

Pasdziorek is boos op de sociaal-democraten (de SPD) die nog steeds in zijn stad regeren en te weinig doen om de toenemende verloedering aan te pakken.

Alternative für Deutschland

Mathias heeft nagedacht, de oplossing kan volgens hem alleen komen van één partij: die Alternative für Deutschland (AfD). Rechts, in dit geval radicaal rechts, moet orde op zaken stellen. De traditionele partijen zoals het christen-democratisch CDU hebben afgedaan. "Door bondskanselier Merkels handelen zijn heel veel vluchtelingen opgenomen die zijn vertrouwde omgeving en wereldbeeld aantasten." Zijn 'Heimat' verandert en dat wil Mathias niet.

Het zijn de 'restjesmensen', de mensen die Jan Antonissen de geuzennaam 'De Onfatsoenlijken' heeft gegeven. Het is zijn reactie op de uitlatingen van Martin Schulz. Deze politicus en oud-voorzitter van het Europese Parlement riep op tot een opstand van de fatsoenlijken na het succes van de populistische partijen. Alsof mensen die politiek niet in zijn straatje passen onfatsoenlijk zijn.  

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.