De koers van cryptomunt bitcoin stijgt tot ongekende hoogtes en is daardoor populair. Ook bij criminelen die via handige trucs bitcoins weer omwisselen in keurige euro’s. Steeds vaker lukt het de politie om deze witwassers voor de rechter te brengen.

Drie miljoen euro aan bitcoins in beslag

Bitcoin is op het moment het meest prominente betaalmiddel in de onderwereld. “Bij ransomware zien we dat er veel wordt betaald in bitcoins. Net als op online drugshandelsplaatsen, zoals Hansa Market en Alpha Bay,” aldus Marijn Schuurbiers. Hij was deze zomer betrokken bij een grote operatie waarbij de politie de ondergrondse online marktplaats Hansa Market overnam waar in drugs en wapens werd gehandeld. Er wordt voor ruim drie miljoen aan bitcoins in beslag genomen. De bitcoins zijn geïnd, het Openbaar Ministerie heeft hier een speciale digitale rekening voor. De afspraak is dat de dagkoers van de inbeslagname wordt uitbetaald.

Witwassen via de grabbelton

De transacties van bitcoin worden bijgehouden in een openbaar kasboek. Om een illegale aankoop te verhullen, gebruiken criminelen zogenaamde ‘bitcoin mixers’ die als een soort grabbelton werken. Bitcoins van verschillende eigenaren belanden erin, eruit komen (stukjes) bitcoin van willekeurige anderen. Het is hierdoor heel ingewikkeld te achterhalen waar de bitcoin vandaan komt of wat ermee betaald is.

Bitcoin mixen verboden

Een complicatie voor de opsporing. “Bij zo’n bitcoinmixer, als die goed wordt toegepast, is het inderdaad vrijwel onmogelijk om een transactie die op die manier is verlopen te traceren”, zegt Rolf van Wegberg van TNO die onderzoek heeft gedaan naar deze mixers. De rechtbank in Utrecht heeft vorige maand geoordeeld dat het gebruik ervan duidt op witwassen. “Een belangrijke uitspraak”, vindt van Wegberg.

Eindigheid bitcoin

Maar nu opsporingsdiensten de bitcoin in het vizier hebben, zoeken criminelen naar alternatieven. Van Wegberg voorspelt dat ze zich nu zullen wenden tot nog anoniemere munten. “Dat levert dan weer een uitdaging op, omdat de mixer daar al in zit gebouwd”, zegt de onderzoeker. Er zijn bovendien duizenden munten op de markt. “Onduidelijk is welke zal overleven”, stelt Schuurbiers van de politie.

Bitcoin óók doelwit

Voor geïnteresseerden in de munt voegt Schuurbiers toe. “Bitcoin is een doelwit. Wees je daarvan bewust” waarschuwt de politieman. Het kan zijn dat criminelen zullen proberen bitcoins te stelen of je rekening leeg te halen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.