Column - Marja van Bijsterveld (2007)

Toen ik echt nèt was aangetreden, werd het hele Kabinet aan het Nederlandse publiek gepresenteerd, in een speciale editie van Nova.

Bij EénVandaag blikken smaakmakers uit het politieke jaar 2007 terug. Wat waren hun hoogte- en dieptepunten? Wat speelde er in de Tweede Kamer en bij de mensen die bepalend zijn?

Daar zei ik desgevraagd dat ik ongelooflijk blij was met mijn portefeuille: het voortgezet onderwijs, het beroepsonderwijs en de lerarenopleidingen. Ruim driekwart jaar later, de wittebroodsweken en honderd dagen voorbij, sta ik inmiddels met beide benen in de weerbarstige praktijk. Maar ben ik nog geen millimeter van die overtuiging geweken.

Dit is een Kabinet waarin meedoen, participatie centraal staat. Samenleven staat met een hoofdletter geschreven en we accepteren dus niet dat mensen buiten de boot vallen of aan de zijlijn staan. Het onderwijs waar ik over ga, speelt in dat verhaal een cruciale rol. Het Nederlandse beroepsonderwijs staat voor niet geringe uitdagingen. Ik noem het terugdringen van grote aantallen voortijdig schoolverlaters. En ik noem de grote overgang naar het competentiegericht onderwijs: beroepsonderwijs dat beter aansluit bij hoe jongeren in deze tijd willen leren en bij wat de arbeidsmarkt van ze vraagt.

Ook het voortgezet onderwijs moet een grote kwaliteitsslag maken, een groot lerarentekort straks het hoofd bieden en last but not least elke jongere de kans geven een maatschappelijke stage te lopen. En het niveau van de lerarenopleidingen moet omhoog. Want zonder goede leraren geen goed onderwijs. Maar zonder goede, gedegen opleiding geen goede leraren. Als rechtgeaarde Rotterdammer een portefeuille naar mijn hart. Aanpakken, handen uit de mouwen. En als het moet tot je knieën in de modder. Mijn hoogtepunten vloeien daar uit voort.

Neem de invoering van de kwalificatieplicht. Vanaf augustus dit jaar moeten jongeren doorleren tot ze een diploma hebben waarmee ze de arbeidsmarkt echt aankunnen. Het was de eerste wet die ik met succes mocht verdedigen in het parlement. Nog voor de zomer gingen beide Kamers akkoord. Dat vond ik een mooie start, ook omdat we daardoor meteen kunnen doorpakken. Medio deze maand hebben we om tafel gezeten met de vier grote Nederlandse gemeenten, waar de problemen het meest nijpend zijn. We hebben afspraken gemaakt over verzuimaanpak, handhaving leerplicht wet, en extra zorg voor kwetsbare leerlingen.

Alles omdat we eenvoudigweg niet accepteren dat er een snipper talent verloren gaat. De voorbereiding en lancering van het plan van aanpak maatschappelijke stage in het VO, beschouw ik ook als een hoogtepunt. Jongeren vinden het hartstikke leuk, ze regelen die stage vaak helemaal uit zichzelf. Clubs van Fortis tot De Zonnebloem en van Scouting Nederland tot Youth for Christ doen mee en garanderen flinke aantallen stages. Jongeren de kans geven te ervaren hoe het is om iets voor een ánder te doen. Daarmee raken we een snaar, het maakt echt energie in de samenleving los, dat heb ik de afgelopen tijd gemerkt.

Dieptepunten zijn voor mij de momenten dat je als bestuurder beseft: dit heeft tijd nodig, hiermee kunnen we niet sneller, hoe graag we zouden willen. Neem de zwakke scholen in het VO. Zwemmen in een pot met honing noem ik dat ook wel eens. Je zou zo graag voorkomen dat een jongere ook maar één dag slecht onderwijs krijgt. Maar dat krijgen we nu eenmaal niet met een vingerknip vanuit Den Haag voor elkaar. Ik ben in elk geval blij dat we met de schoolbesturen stevige afspraken hebben gemaakt om het aantal zwakke scholen over vier jaar fors terug te brengen.

Ook vonden er de afgelopen tijd twee ernstige geweldsincidenten plaats bij roc's in nederland, meest recent natuurlijk in Amsterdam. Een persoonlijk drama voor de betrokkenen. Een ramp ook voor de school waar het gebeurt. Je kunt als school nog zo je best doen. Zo´n gebeurtenis zet alles even op zijn kop.

Hoogte- en dieptepunten horen erbij. Waar het mij in hoofdzaak om gaat is dat we echt iets bereiken. Dat we samen hard werken aan en fier zijn op het Nederlandse onderwijs. Óns onderwijs.

Marja van Bijsterveld is staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het Vierde Kabinet-Balkenende.