radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Charissa (27) gaat óók dit jaar niet naar buiten met oud en nieuw: 'Ik word letterlijk ziek van vuurwerk'

Charissa (27) gaat óók dit jaar niet naar buiten met oud en nieuw: 'Ik word letterlijk ziek van vuurwerk'
Charissa blijft vanwege haar gezondheid elk jaar binnen met oud en nieuw
Bron: EenVandaag

Als iedereen om 00:00 uur met een glas champagne naar buiten loopt om te proosten, moet Charissa binnen blijven met oud en nieuw. Ondanks het vuurwerkverbod zal dat dit jaar voor haar niet anders zijn. "Ik kan geen enkel risico nemen."

Een jaarwisseling zonder vuurwerk: voor de een is het een bittere pil, voor de ander juist een verademing. Longpatiënt Charissa zou technisch gezien, voor het eerst in jaren, naar buiten kunnen om het glas te heffen. Toch doet ze het niet. Als iemand ineens een grote vuurpijl afsteekt, dan heeft dat voor haar gigantische gevolgen. "Het is heel simpel: dan kom ik in het ziekenhuis te liggen."

Ondanks vuurwerkverbod tóch binnen

De week rond oud en nieuw is voor Charissa altijd al pittig. De lucht is dan door al het vuurwerk zó vervuild dat het voor haar gevaarlijk is om naar buiten te gaan. In 2010 deed ze dat wel en belandde ze door de combinatie van slechte lucht en een rookmachine in het ziekenhuis.

"Ik ben toen met spoed afgevoerd en heb 10 dagen in het ziekenhuis gelegen." Dat hakte er zo in, dat ze nu wel twee keer nadenkt om naar buiten te gaan tijdens de jaarwisseling. "Ik blijf binnen en kijk door het raam naar buiten om 00:00 uur. Mijn vriend en zijn kinderen steken dan in de tuin de sterretjes af."

Lees ook

'Verdrietig dat mensen zich niet aan de regels houden'

Charissa verwacht dat er in de buurt tóch mensen zullen zijn die groot vuurwerk af gaan steken. "Ik snap dat het een traditie is: vuurwerk hoort bij oud en nieuw. Er is al zoveel dit jaar wat niet mag en dan wordt óók nog dat stukje vuurwerk afgenomen."

Toch kan ze niet begrijpen dat mensen zich niet aan de regels zullen houden. "Ik vind het heel jammer voor ze, maar ik hoop dat mensen inzien dat het gewoon geen goed idee is om vuurwerk de lucht in te gooien. Ik vind het niet verstandig en heel verdrietig als mensen het dan tóch doen."

Lees ook

Overvolle ziekenhuizen

Door haar ernstige astma was 2020 voor haar een extra stressvol jaar. Niet omdat ze niet meer aan de bar kon hangen voor de laatste ronde en tot in de vroege uurtjes dansen in de club: dat kon ze door haar kwetsbare gezondheid toch al niet. De grootste stressfactor was het onzichtbare virus zelf dat ervoor zorgde dat ze nóg voorzichtiger moest zijn.

"Ik kan normaal al weinig mensen zien, maar nu nog minder." Alhoewel ze denkt dat ze in het voorjaar corona heeft gehad, is ze nog altijd niet gerust op het virus. "Ik ben bang dat ik het voor de tweede keer krijg." Een ziekenhuisopname zou voor haar funest kunnen zijn: "Daar zijn veel zieke mensen en dus virussen en bacteriën en ik ben gewoon ontzettend kwetsbaar." Maar ook wordt ze onrustig van de overvolle ziekenhuizen, 'en dat ik door de drukte misschien niet de zorg kan krijgen waar ik recht op heb'.

Lees ook

Schone lucht

Toch heeft de crisis haar ook positieve dingen gebracht. Tijdens de eerste lockdown kwam Charissa letterlijk op adem. De luchtkwaliteit verbeterde meteen. "Je merkte dat er veel minder mensen de weg op gingen. Daar werd de lucht meteen schoner van. Dit was voor mij super aangenaam."

Maar naarmate we weer meer mochten, verslechterde de kwaliteit van de lucht ook weer. "Ik had snel weer behoefte aan meer medicatie." De harde lockdown vindt ze erg vervelend, 'maar tegelijkertijd kijk ik ook ontzettend uit naar de schone lucht'.

'We kunnen toch ook zelf logisch nadenken?'

Heel veel begrip kan Charissa niet opbrengen voor mensen die zich niet aan de maatregelen houden. "We zijn zo ontzettend eigenwijs met zijn allen. Wél op stap gaan, wél met zijn vijven op visite bij je oma: dat doet mij heel erg veel verdriet."

"Waarom moet iemand ons vanuit een torenkamertje vertellen wat wij moeten doen? We kunnen toch zelf ook logisch nadenken?" Het frustreert haar dat er met zulk gemak omgegaan wordt met het virus. "Het is misschien een heftige vergelijking: als je iemand doodschiet met een geweer dan moet je de gevangenis is. Maar als je de straat opgaat en je besmet iemand dan is er niks aan de hand." Het frustreert Charissa dat mensen niet beseffen welke consequenties dit kan hebben. "Mensen kunnen hier super ziek van worden."

Vaccin

Over het vaccin heeft Charissa een dubbel gevoel. "Ik vind het heel moeilijk, omdat het een vaccin is dat nog erg in de kinderschoenen staat. We weten gewoon nog niet wat het op lange termijn met ons lichaam doet. En zeker vind ik het spannend omdat ik niet weet wat het met mijn longen doet."

"Aan de andere kant kijk ik er ook naar uit dat ik niet meer zo gestrest hoef te zijn over het virus. Boodschappen doen of in het ov zitten is voor mij gewoon super spannend nu. Een vaccin kan die stress wegnemen."

Nog even en het gaat ook in ons land beginnen: de vaccinatiecampagne tegen het coronavirus. Maar hoe belandt die prik vanuit een fabriek in het buitenland in jouw arm? Verslaggever Tom van 't Einde legt het uit.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant