Brandweer gaat bij flinke brand tunnels niet in

Bij een ontwikkelde brand in een tunnel komt de brandweer je niet redden en zijn er geen levensreddende sprinklerinstallaties aanwezig om de brand te blussen. Bovendien worden belangrijke veiligheidswaarschuwingen bij de bouw van nieuwe tunnels genegeerd. 

Dat blijkt uit duizenden interne documenten die in bezit zijn van RTV NH en EenVandaag over de Coentunnel, de Leidsche Rijntunnel en in aanbouw zijnde A4-tunnel bij Schiedam. Groot probleem is volgens deskundigen dat de enige instantie die Rijkswaterstaat op veiligheid controleert, Rijkswaterstaat zelf is.

Uit de stukken blijkt dat de brandweer bij een ontwikkelde brand de tunnels niet in gaat om mensen te redden. Dat staat zwart-op-wit in het bijlagenboek evaluatie wetgeving tunnelveiligheid uit 2011 en ook uit de risicoscenario's van de Coentunnel die zijn gebruikt bij de openstelling van de 2e Coentunnel. Daarin worden tientallen doden ingecalculeerd. "De brandweer is ingericht en opgeleid voor standaardbranden en bestrijdt 'kleine' branden. De brandweer kan en zal niet optreden bij een ontwikkelde brand in een tunnel.". Bronnen bij de brandweer en verschillende burgemeesters bevestigen dit.  

Geen sprinkler in tunnelwet

Volgens veiligheidsdeskundige Ben Ale geldt dat voor bijna alle tunnels: "Mensen die van de tunnel gebruik maken denken dat als het fout gaat, de brandweer ze komt redden, terwijl er aan de andere kant is afgesproken dat de brandweer dat niet gaat doen." Ale vindt dat er eerlijker gecommuniceerd moet worden over de gevolgen van deze keuze.

Burgemeesters met tunnels in gemeenten zoals Utrecht en Schiedam en de brandweer hebben zich hard gemaakt voor de sprinklerinstallaties, maar in de nieuwe tunnelwet uit 2013 is deze toch niet opgenomen als verplichte veiligheidsinstallatie. “Wat we gedaan hebben met de tunnelwetgeving is bepalen wat er nodig is om van een veilige tunnel te kunnen spreken. En de installaties die in de wet staan zitten in onze tunnels en daar doen we het mee”, zo verklaart Bob Demoet van Rijkswaterstaat.

Veiligheidstesten onder druk

Ook bij de bouw van de 2e Coentunnel valt op dat Rijkswaterstaat het niet altijd even nauw neemt met de veiligheid. Uit de vele documenten over de aanbesteding, die in het bezit zijn van RTV NH en EenVandaag, blijkt onder meer dat Rijkswaterstaat al verder wil met de openstellingsprocedure van de tunnel terwijl de tunnel nog niet eens af is.  Daardoor komen verplichte veiligheidstesten onder druk te staan. De gemeente Amsterdam wijst Rijkswaterstaat hier diverse malen op en schrijft uiteindelijk zelfs een brandbrief aan minister Schultz met daarin de waarschuwing dat haar eigen Rijkswaterstaat de wet dreigt te overtreden.

Slager keurt eigen vlees

Volgens Jan Lonink, burgemeester van Terneuzen, is dit 'ernstig'. Hij was voorzitter van de onafhankelijke Commissie Tunnelveiligheid die gevraagd en ongevraagd advies gaf bij de bouw van nieuwe tunnels. Die commissie werd opgeheven in 2013 toen de nieuwe tunnelwet in werking trad.

Nu inspecteert, controleert en onderhoudt Rijkswaterstaat zelf. Eén tunnelveiligheidsbeambte moet nu het toezicht waarborgen. Die is volgens Rijkswaterstaat onafhankelijk, maar is wel in dienst bij Rijkswaterstaat.

Vanmiddag bij Radio EenVandaag en vanavond bij Eenvandaag aandacht voor de veiligheid van tunnels.

Bekijk ook de uitzending van gisteren terug: Rijkstunnels Noord-Holland vol mankementen