Boeren bang voor toekomst, nu er definitief een streep is gezet door milieuvriendelijke stal

Boeren en de LTO zijn zich rot geschrokken toen vorige week werd besloten dat de bouw van een emissiearme stal in Friesland niet door mag gaan. "De uitspraak zat er al een tijdje aan te komen", zegt onderzoeker Raoul Beunen.

De provincie Friesland heeft onterecht een vergunning gegeven aan een melkveehouder uit het Friese plaatsje Ee die zijn bedrijf wil uitbreiden. Terwijl de boer gebruik zou maken van technieken waardoor er niet meer stikstof uitgestoten zou worden. Volgens landbouworganisatie LTO is de uitspraak van de rechter een 'keiharde tegenvaller voor de boer'. Nog deze week gaat LTO met het ministerie van Landbouw om tafel.

Was al bekend

Volgens LTO is de onzekerheid waarin boeren zitten over of ze kunnen uitbreiden of veranderen na deze uitspraak veel te groot. Maar de uitspraak van de rechter komt niet uit de lucht vallen. "Het zat er al een tijdje aan te komen. Er is al jarenlang twijfel over effectiviteit van emissie-reducerende stallen", zegt Raoul Beunen, hoofddocent omgevingsbeleid aan de Open Universiteit. Volgens de rechter was niet uit te sluiten dat de natuur alsnog verslechterd door de nieuwe stal.

"Er zijn ook al diverse rapporten over naar de Tweede Kamer gestuurd. Juist omdat die technieken een belangrijke rol spelen bij het verlenen van vergunningen, liggen ze onder een vergrootglas. Als er twijfel over de effectiviteit is, zoals dat soms het geval is, kan die vergunning niet verleend worden."

Lees ook

• 

  'Milieuvriendelijke' stalvloeren als oplossing voor het stikstofprobleem? 'Niemand is hiermee gediend'

  • 14-02-2020

Compenseren

Het belangrijkste voor zo'n nieuwe emissiearme stal is de vloer. Die moderne vloer moet de uitstoot van stikstof in de mest beperken. Maar er is onzekerheid of die vloer zijn werk goed doet en er voldoende stikstof wordt gereduceerd.

"Bij de aanvraag van een vergunning wordt ook maximaal ingezet op het aantal dieren. Dus hoeveel dieren je kunt houden, met de technieken die je gebruikt in je stal. Dat wordt gemaximaliseerd en daarom is er niet veel ruimte meer voor de onzekerheid. Dus als je zegt: we houden minder dieren, of we reduceren stikstofuitstoot extra, dan is er meer ruimte."

Lees ook

• 

  Sanering varkenshouderij levert veel minder stikstofwinst op dan gedacht, opnieuw tegenslag voor minister Schouten

  • 14-09-2020

Werkt het wel?

Voor bestaande bedrijven maakt de uitspraak niet zoveel uit, zegt onderzoeker Beunen. "Het wordt lastiger als je wil uitbreiden. Dat moet je dan dus juridisch opvangen door ruimer te compenseren. Dat wordt bijvoorbeeld gedaan door een naastgelegen bedrijf dat stopt."

Door de overheid wordt fors ingezet op technieken die stikstof reduceren. "Dat is een paar honderd miljoen euro. Maar er is dus twijfel over hoe effectief dat is. En in het verleden is ook zo'n 100 miljoen subsidie verstrekt om dit soort technieken te realiseren. En je ziet eigenlijk dat de ammoniakemissies niet substantieel zijn gedaald. Het is zelfs een klein beetje gestegen. Dus dat duidt erop dat er een verschil zit in de berekening en wat er wordt gemeten.

Onderzoeker Raoul Beunen over dit onderwerp in EenVandaag