De situatie in Iraaks Koerdistan leek penibel: De Islamitische Staat (voorheen ISIS) was op een klein half uur van de stad Erbil verwijderd. De Nederlandse regering verzocht Nederlandse burgers de plaats te verlaten, en veel lokale mensen waren bang voor de toekomst.

Maar gisteren was het feest in Erbil, nadat de Koerdische strijdkrachten de stadjes Makhmour en Gwer hadden terugveroverd met behulp van beperkte Amerikaanse luchtsteun. Bovendien slaagden de Koerden erin om een deel van hun Koerdische jezidi-broeders, omsingeld door ISIS-strijders te bevrijden. Het lijkt erop dat de blitzkrieg van de Islamitische staat tijdelijk is gestopt, maar het gevaar voor de regio blijft bestaan. Op dezelfde dag wist ISIS de stad Jawlala op de Koerden te veroveren, een stadje in de buurt van de Iraanse grens.

Symbolische overwinning

Conflict-expert Mario Fumerton, verbonden aan de universiteit van Utrecht denkt dat het cruciaal is dat de Koerden een kleine overwinning hebben geboekt: “Ik denk dat het in dit stadium erg belangrijk is om een symbolische overwinning op ISIS te behalen. Ongeacht hoe klein - dit zal hun mythe van onoverwinnelijkheid breken, en zal het moreel versterken van iedereen die tegen hun vecht, of overweegt tegen hun te gaan strijden.”

Maar ondanks de Amerikaanse luchtsteun en beloftes van de Amerikaanse president Barack Obama om de Koerden te beschermen, lijkt de dreiging nog niet voorbij, zolang ISIS nog steeds grote gebieden in Irak in handen heeft. De Koerden hebben nog een grens van meer dan 1000 km en het is lastig deze te verdedigen tegenover de guerrilla-tactieken van ISIS. De beperkte luchtaanvallen van de Amerikanen zorgen er niet voor dat de terreurgroep wordt verslagen in de provincie van Mosul.

Gebrek training

De Koerden hebben meer wapens en vooral meer training nodig, want de mankracht en de wil om tegen ISIS te vechten zijn er. De Koerdische Peshmerga-krachten hebben sinds 2003 geen grote veldslagen meer geleverd. Dit was een van de redenen dat de Koerdische president Masoud Barzani opriep om de veteranen van de strijd tegen het oude regime van Saddam terug te halen. Vele oud-commandanten zoals Cemal Murtke, nu een parlementslid, hebben de taak gekregen om de Koerdische troepen te reorganiseren. Maar de oud-generaal zegt dat het geen goed idee is als de Koerden het door ISIS veroverde Mosul aanvallen en dat het beter is dat ze hun eigen grenzen beschermen. “Anders worden we gezien als bezetters [door de lokale Arabieren].”

ISIS kan overleven

Dit zou betekenen dat de Islamitische Staat kan overleven in de chaos van Irak en in de toekomst meer problemen kan veroorzaken. Terwijl de Koerden hun grondgebied als Koerdistan zien, heeft ISIS een ander doel voor ogen: de creatie van een wereldwijde islamitische staat, waar een islamitisch Koerdistan een onderdeel van is. Als de Koerden zwak zijn, zal ISIS er alles aan doen ook Koerdisch gebied in te nemen. Daarom zou het in belang van de Koerden zijn ISIS te verdrijven uit de Soennitische gebieden.

Bashdar Ismail, een voormalige brigadier-commandant van het Iraakse leger, denkt dat het nodig is dat de Koerden ISIS aanpakken in Mosul. Maar dit kan niet zonder een eenheidsregering in Bagdad.  Als de Sjiitische coalitie in Bagdad erin slaagt Iraakse premier Nouri al-Maliki te vervangen en een eenheidsregering te vormen, zal het makkelijker te zijn om ISIS te verslaan. Maar daarvoor is er vooral Westerse en internationale steun nodig.

Wladimir van Wilgenburg is Irak-deskundige verbonden aan de Amerikaanse denktank Jamestown Foundation. Hij is op dit moment in Erbil in Noord-Irak en blogt voor EenVandaag.nl. Lees een eerdere blog rechtsboven op deze pagina terug. 

Lees ook