Beatrix 80 jaar: wat weten we niet van de prinses?

Drukte alom bij kasteel Drakesteyn in Lage Vuursche. Daar ontstaat een file ontstaat van bestelbusjes die cadeaus afleveren voor prinses Beatrix. Zij viert haar tachtigste verjaardag in huiselijke kring met kinderen en kleinkinderen.

De verjaardag van de prinses blijft niet onopgemerkt op social media. 

Populariteit van Beatrix 

Het opiniepanel van EenVandaag peilt al meer dan tien jaar hoe men denkt over ons Koningshuis. Beatrix was het populairst in 2013, het jaar voordat ze aftrad. Ze deed het, volgens de panelleden, goed als onze vorstin. Sinds ze is afgetreden leeft ze wat meer teruggetrokken. Uit het onderzoek van EenVandaag blijkt dat 75 procent van de respondenten dat terecht vindt. Zij gunnen haar de rust en: men is erg tevreden over Koning Willem-Alexander.

De andere kant van de prinses

Zakelijk en afstandelijk. Zo wordt prinses Beatrix vaak getypeerd. Toch blijkt uit de uitslagen van het Opiniepanel dat de momenten waarop de prinses emotie toonde het meest worden gewaardeerd. Veel persoonlijke kenmerken zijn onderbelicht gebleven, zegt historicus en kenner van het koningshuis Dorine Hermans. Zij deelt drie kenmerkende eigenschappen van de prinses: "Beatrix is heel, heel, heel zuinig."

1: Controledwang

Het is inmiddels een bekende uitspraak van de prinses: "Even wuiven misschien?" Nadat Beatrix het stokje van het koningschap doorgeeft aan haar zoon Willem-Alexander maant zij hem en zijn vrouw Máxima om te zwaaien naar de massaal toegestroomde oranjegezinden. Het is kenmerkend voor Beatrix, vindt Hermans: "Beatrix wil altijd de controle hebben."

De historica schudt talrijke voorbeelden daarvan uit haar mouw. Ze noemt bijvoorbeeld de bezemsteel waarmee Beatrix op het plafond stampte wanneer haar zoon de stereo te hard aan had staan. Ook ging 's nachts de toenmalige koningin de slaapkamers van haar zoons bij langs om te controleren of ze niet  stiekem uitgegaan waren: "Willem-Alexander werd er gek van."

Hermans wijst ook naar een koninklijke vakantie in Frankrijk, in 1987: "Beatrix was dol op tennis. Ze stond iedere ochtend op om zeven uur om te kunnen spelen. Alleen die vakantie moest ze naar het ziekenhuis met hoge koorts. Ze zei tegen haar zonen: Morgenochtend om 9 uur komt de tennisleraar, willen jullie ofwel de les overnemen ofwel afzeggen? De volgende ochtend belde ze zo ziek als een hond, om kwart voor negen zelf de leraar op om af te zeggen."

2: Zuinigheid

"Ze is heel erg zuinig." Hermans is duidelijk. Beatrix wil geen cent teveel uitgeven. Dit kwam al naar voren in haar jeugd: "Als kind op school moest ze een aardrijkskundeboek aanschaffen van vier gulden, ze zei in de klas dat ze dat te duur vond, speurde in een tweedehands winkel in Baarn waar ze het vond voor de helft van de prijs."

Haar zuinigheid kwam ook goed naar voren tijdens een bezoek van Nelson Mandela aan Beatrix, in 1999. Ze gaf Mandela tiramisu als toetje, tot ontsteltenis van culinaire journalisten als Anne Scheepmaker: "Dat is het equivalent van macaroni met kaas." Maar die kritiek deerde Beatrix helemaal niet, volgens Hermans: "Het antwoord van Beatrix was duidelijk: "Wij hebben geen restaurant, maar een huis.'"

3: Plichtsbesef

Voor Beatrix ging het koningschap boven alles. Ook boven haar familie: "Ze hield zielsveel van Claus en haar kinderen, maar ze heeft haar man indirect in een depressie geduwd," vertelt Hermans. Beatrix besloot namelijk tegen de wens in van Claus, haar kinderen en zelfs zichzelf, om te verhuizen van Drakensteijn naar huis Het Loo in Den Haag. Beatrix vond het noodzakelijk om dicht in de buurt van de ministers te wonen. "De prinsjes en Claus waren echter doodongelukkig in Den Haag, wat ze een glazen huis noemden. Later heeft Beatrix dit ook onderkend", vertelt Hermans. 

Die verhuizing was ook helemaal niet nodig geweest, vertelt Hermans. "Juliana was gewoon blijven wonen op het provinciale Soestdijk, zodat ze premiers altijd uren moesten rijden om haar te bezoeken. Beatrix vond dat niet kunnen. Ten koste van haar gezinsgeluk. Het is typerend voor haar plichtsbesef."