Het leidde in de Brabantse gemeente Gilze Rijen tot onrust en zelfs woede: de plaatsing van vleermuizenkastjes door een woningcorporatie. 'Gevaarlijk' en 'veroorzakers van de crisis' werden de vleermuizen genoemd. Niet nodig, vinden deskundigen.

Feit is dat het coronavirus afkomstig is van vleermuizen, of dat nou een markt in Wuhan is geweest of een Chinees laboratorium. Dat, en een angstbeeld dat al langer bestaat, boezemt mensen angst voor de dieren in, ook in Nederland.

Vleermuizenkastjes

De vleermuizenkastjes in Gilze Rijen zijn op initiatief van woon- en huurvereniging Leystromen geplaatst met het doel vleermuizen een veilige plek te geven. Volgens de woningcorporatie 'verplicht de Wet Natuurbescherming ons hiervoor maatregelen te nemen'.

De corporatie geeft in een verklaring op de website aan dat ze onderzoek moeten doen naar de aanwezigheid van vleermuizen. Is dat zo, dan moeten ze 'tijdelijke of permanente huisvesting' voor de dieren regelen. Dat was in Gilzerijen het geval. Leystromen benadrukt dat mensen zich geen zorgen hoeven te maken over de vleermuis.

Negatief imago

En daar is Erik Korsten van de Zoogdierenvereniging en vleermuisdeskundige het roerend mee eens, al begrijpt hij waar de angst vandaan komt. "Het imago van de vleermuis is altijd negatief geweest". legt hij uit. "Die angst voor het beestje zit diep genesteld."

Begrijpelijk, maar het is ten onrechte. "Dat komt ten eerste omdat we de vleermuis nooit zien", legt hij uit. "Hij komt alleen tevoorschijn in de nacht, waardoor het altijd een zwarte schim blijft. Dat is natuurlijk spannend."

Griezelverhalen

En dan zijn er natuurlijk nog de oude mythes en verhalen. "Vleermuizen spelen een rol in bijna alle griezelverhalen", gaat Korsten verder.

"Het zit verweven in onze cultuur. Onterecht zijn vleermuizen daarom altijd geassocieerd met iets engs."

Allerlei soorten en maten

Daarnaast is het volgens Korsten onterecht om te spreken van 'de vleermuis'. "In Nederland bestaan er zo'n achttien verschillende soorten vleermuizen en wereldwijd vliegen er maar liefst 1400 rond", ligt Korsten toe.

En de vermeende hoofdschuldige, de hoefijzerneusvleermuis? Die was eigenlijk op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. "Op een markt waar de dieren op elkaar zijn gestapeld, met slechte hygiëne en veel stress. Dan is het een kwestie van tijd dat dit gevaarlijke virus kon ontstaan."

Lees ook

Geen enkele bedreiging

De klacht dat vleermuizen virussen bij zich dragen klopt op zich wel, geeft viroloog Wim van der Poel van de Universiteit Wageningen aan, maar zorgelijk is dat niet. "Alle dieren dragen virussen," legt hij uit. "Maar omdat dit een ongelukkig incident is geweest, wordt het virus overgedragen van de ene gastheer op de andere."

Volgens Van de Poel en Korsten vormen vleermuizen in Nederland geen enkele bedreiging voor de mens. Viroloog Van de Poel benadrukt: "In feite is de vleermuis net zo gevaarlijk als een huismus."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.