Al meer dan 1 jaar wachten op landelijk plan voor 'vastgelopen' jeugdzorg, gemeente Eindhoven ging daarom zelf aan de slag

Lange wachtlijsten, overbelast personeel en jongeren die niet altijd de juiste zorg op de juiste plek krijgen. Hervormingen in de jeugdzorg zijn nodig, maar een akkoord laat nog altijd op zich wachten. De gemeente Eindhoven ging alvast aan de slag.

Op 1 januari 2022 hadden de plannen voor de hervormingen in de jeugdzorg al klaar moeten liggen. Maar het lukt de Rijksoverheid nog altijd niet om met gemeenten tot een akkoord te komen. Alhoewel de partijen het in grote lijnen eens zijn over wat er in de jeugdzorg moet gebeuren, vormt geld het grote struikelblok.

Wachttijden verminderen

Gemeente Eindhoven wachtte het niet af. De stad begon 1 jaar geleden zelf met hervormingen in de eigen jeugdzorg. Met een vrijgekomen geld van het Rijk willen ze 'de transformatie van de jeugdhulp in de stad versnellen'.

Het is een experiment, onder de noemer Deltaplan Jeugd. Met verschillende lokale en regionale initiatieven moeten onder meer de wachttijden van de jeugdzorg verminderen en moet de toegang tot hulp beter worden. Een van de belangrijkste actiepunten is: specialistische zorg minder vaak inzetten.

Zorg uit het 'gewone leven'

Om daarvoor te zorgen, leunt de gemeente vooral op zorg binnen het 'gewone leven'. Het gaat daarbij om hulp en steun van mensen uit de buurt. Het hoeven niet altijd hulpverleners te zijn die ervoor hebben doorgeleerd.

Een van de initiatieven die daarop inhaakt is Buurtgezinnen, waarbij overbelaste gezinnen worden geholpen door stabiele gezinnen in de wijk. "Of zelfs in de eigen straat", zegt wethouder Samir Toub, verantwoordelijk voor jeugdzorg in de stad.

Oplossing dichtbij

De stabiele gezinnen ontfermen zich een deel van de week over een kind uit het overbelaste gezin. Dat zorgt voor wat rust bij de ouders. "Een oplossing dichtbij", zo omschrijft Toub het lokale initiatief.

Het initiatief van Buurtgezinnen komt van Leontine Bibo. Toen ze zelf in de jeugdzorg werkte, ervaarde ze dat hulp vastloopt.

'Systeem is te complex'

"Er zijn zoveel verschillende mensen bij een kind betrokken. Maar dat werkt niet altijd goed samen", zegt ze. "Ik zag door de bomen het bos niet meer. Hoe moet dat voor een gezin zijn? Het systeem is veel te complex."

Dat kon makkelijker, vond ze en in 2015 zette ze Buurtgezinnen op, waarmee ze inmiddels in meer dan 100 gemeenten actief is. "We kunnen veel meer met elkaar, maar we gaan te vaak naar mensen die ervoor hebben doorgeleerd. Veel problemen kunnen we met elkaar oplossen."

Aanvulling

Toub is blij met de komst van Buurtgezinnen naar de stad. De zorgwethouder is het met Bibo eens: "We benutten de kansen in het 'gewone' leven nog niet voldoende."

Buurtgezinnen noemt zij 'een aanvulling op het bestaande beleid'. "Het draagt actief bij aan de ondersteuning van overbelaste gezinnen in Eindhoven."

Kan winst opleveren

"De eerste resultaten zijn positief", doelt hij op onder meer minder opvoed-stress bij ouders die deelnamen. Ook de kinderen hebben baat bij de opvang bij stabiele gezinnen.

Of het financieel wat oplevert, doordat er minder specialistische zorg wordt ingezet, is nog niet te zeggen. Daarvoor is het initiatief nog te kort in de stad, zegt de wethouder. "Maar op de langere termijn kan het zowel op de inhoud als een financiële winst opleveren."