Mag een gemeente daklozen in andere dorpen en steden 'dumpen'? 'Iedereen is vrij om overal in Nederland te wonen'

'Schandalig' noemen verschillende gemeenten het beleid van de gemeente Den Haag om daklozen in te schrijven bij de woningcorporaties in hun dorpen en steden. En dat terwijl ook zij te maken hebben met lange wachtlijsten.

Deze week schreven Den Bosch en omliggende gemeenten een brief aan staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS) met de vraag om de gemeente Den Haag een halt toe te roepen. "Deze aanpak zet de woningmarkt en leefbaarheid in de steden en dorpen waar Den Haag dak- en thuisloze inwoners inschrijft verder onder druk", schrijven ze.

Samen een oplossing vinden

De aanpak van de gemeente Den Haag is onderdeel van de 'Verhuisbox', een plan om mensen die dak- of thuisloos zijn in Den Haag te helpen om ergens anders in Nederland te gaan wonen. "Iedereen is vrij om zich waar dan ook in Nederland te vestigen", zegt wethouder Mariëlle Vavier.

"We hebben allemaal last van het probleem dat er door beleid van de afgelopen jaar minder betaalbare woningen zijn. Dat is voor iedereen hetzelfde", zegt ze. "We kunnen samen creatieve manieren bedenken om tot een oplossing te komen, en daarmee solidariteit tussen gemeenten bevorderen."

Verkeerd beeld

"Want", zegt Vavier, "het gaat hier over mensen en kinderen die we allemaal een dak boven hun hoofd en een mooie toekomst met bestaanszekerheid gunnen." En daar zit ook meteen een belangrijk punt dat de Haagse wethouder wil benadrukken. Volgens haar heerst er snel een verkeerd beeld van thuis- en daklozen die ergens anders komen wonen.

"Dat is altijd de oude man met de witte baard die eruit ziet alsof hij al decennia lang dakloos is, met een hele verzameling vuilniszakken om zich heen", zegt Vavier. "Maar dat is het echt totaal niet. Dat zijn ook niet de mensen die we helpen bij de Verhuisbox, want het zijn niet de mensen die zelfstandig in staat zijn om weer in toekomst op te bouwen."

Verschillende mensen

Maar om wie gaat het dan wel? "Het zijn mensen met veel verschillende achtergronden", vertelt de wethouder. "Het zijn gewoon doodnormale mensen, zoals jij en ik. Het enige probleem is dat ze hier geen woning hebben en Den Haag probeert ze verder te helpen om elders wel een woning te krijgen."

"In de afgelopen 2 jaar hebben we 130 gezinnen kunnen helpen. Dan kan het gaan om alleenstaande, jonge moeders die hun studentenwoning moesten verlaten, of een alleenstaande moeder die haar huis is kwijtgeraakt door het schandaal met de kinderopvangtoeslag", zegt ze. "Of een echtpaar van 50+ dat al lange tijd zonder huis zit. De variatie is enorm."

Landelijke omgeving

Hoewel 70 procent van de geholpen thuis- en daklozen binnen de gemeente Den Haag of de provincie Zuid-Holland verhuisd is, gaat een kleiner deel naar andere plekken in het land. Zoals Aalten, een gemeente die niet de brief aan staatssecretaris Van Ooijen heeft getekend. Maar wethouder Ted Kok zou wel graag willen dat Den Haag van tevoren contact opneemt over wie er in zijn gemeente komt wonen.

"Iedereen is hier welkom, uit Den Haag en andere plekken", zegt hij, "maar het is wel belangrijk dat mensen weten in welke omgeving ze terechtkomen. Het is hier geen Den Haag of Amsterdam. Het is hier landelijk en nabuurschap staat hoog in het vaandel. We verwachten wat van elkaar en daar moeten mensen van op de hoogte zijn."

Opzadelen met problemen

Omdat de thuis- en daklozen uit Den Haag via het lotingsysteem van een woningcorporatie een huis kunnen krijgen, wil Kok dat er eens goed naar dat systeem wordt gekeken.

"We moeten met elkaar in Nederland afspreken dat we per regio kijken wat de beste oplossing is en dat we niet de problemen van de ene regio verspreiden over de andere. Daar willen we heel graag over in gesprek, ook met Den Haag."