Adrian kreeg 8 jaar geleden te horen dat hij hiv heeft. De diagnose zette zijn wereld op z'n kop. Hij dacht dat hij nog maar kort te leven had, net als veel anderen die weinig weten over het virus. "Kan niet oordelen, want ik was zelf ook erg onwetend."

"Het was 8 jaar geleden", vertelt de inmiddels 30-jarige Adrian* over de dag waarop hij hoorde dat hij hiv heeft. "Ik was toen net 22 en werd op een dag gebeld door de ggd. Ik had een soa test gedaan, want ik voelde me een beetje ziekjes. Grieperig, maar ik had gewoon een voorgevoel."

'Dit klopt niet'

Hij had korte tijd daarvoor onbeschermde seks gehad. "Dus ik dacht van: misschien is het dan een soa, want het voelde een beetje anders dan normaal." Een week later werd hij teruggebeld door een verpleegkundige van de ggd. Ze vroeg of hij kon langskomen. "Maar ik moest toen werken, dus kon eigenlijk niet. Toen zei ze: 'Ik moet je toch even iets vertellen, je hebt hiv.'"

Het nieuws kwam binnen als een bom. Adrian had als twintiger een druk leven: veel plezier met vrienden, vakanties en leuke dingen doen. "Ik was er totaal niet mee bezig op dat moment. Dus eerst dacht ik: nou, dat lijkt mij heel sterk, dit klopt niet, en hoezo overkomt mij dit? Want ik had er eigenlijk niet echt over gehoord. Ik had toen vrij weinig informatie over hiv."

Bekijk ook

In het ziekenhuis beland

Uit ongeloof probeerde Adrian het nieuws over zijn diagnose weg te stoppen. Hij ging gewoon naar zijn werk en was later die avond te vinden op een feestje van een vriend. "Daar heb ik veel gedronken, zodat ik niet na hoefde te denken."

"Ik belandde daarna in het ziekenhuis", vertelt hij over die avond. "Niet door de hiv, maar door het drinken."

'Moest het meteen vertellen'

Hij werd de volgende ochtend wakker in het ziekenhuis, met een kater. "Ik heb me nog nooit zo slecht gevoeld. Het was een combinatie van mentaal en fysiek."

"Ik werd opgehaald door mijn moeder en moest toen van mezelf uitleggen waarom ik zoveel had gedronken." Hij vertelde haar over de hiv-diagnose. "Het was zeker niet fijn, maar dat heeft er wel voor gezorgd dat ik me moest uiten. Als ik het niet op deze manier had meegemaakt, had ik het misschien nog wel jarenlang voor mezelf gehouden. En nu moest het er eigenlijk wel meteen uit."

Nog steeds kunnen knuffelen

"Wat is dit nou?", zei zijn moeder toen ze het nieuws hoorde. "We zijn naar huis gegaan en ik ben ziek in bed gaan liggen", vertelt Adrian. Ondertussen was zijn moeder druk bezig om zich in te lezen over hiv, want ook zij was niet bekend met het virus en de gevolgen van een infectie.

"Terwijl ik in bed lag heeft zij alles opgezocht. En toen kwamen we erachter dat je prima uit hetzelfde glas kan drinken, elkaar de hand kan schudden, dezelfde handdoeken kan gebruiken, en elkaar nog steeds knuffels kan geven." Hij vond het fijn dat zijn moeder moeite deed om over hiv te leren. "Want op dat moment dacht ik nog dat ik dood zou gaan."

info

Daling hiv-diagnoses tot stilstand gekomen

In Nederland nam het aantal hiv-diagnoses jarenlang af. Zo daalde het aantal bevestigde infecties tussen 2010 en 2020 met meer dan 60 procent. Maar vanaf 2020 stopte deze dalende trend en bleef het getal iets boven de 400 steken. Daarmee is de daling gestagneerd, blijkt uit nieuwe cijfers van Stichting HIV Monitoring. Bovendien hebben jonge mannen die seks hebben met andere mannen nu een groter aandeel in nieuwe hiv-diagnoses dan 20 jaar geleden, van 15 procent in 2002 naar 29 procent vorig jaar.

Het Aidsfonds maakt zich zorgen om de stijging en trekt daarom aan de bel. "Dit vraagt om intensivering van preventiecampagnes, zoals het promoten van condoomgebruik en betere toegang tot PrEP", vindt directeur Mark Vermeulen. PrEP is een medicijn dat voorkomt dat iemand hiv oploopt. "Jongeren moeten de informatie en middelen krijgen om zichzelf te beschermen tegen hiv."

'Niet echt over gesproken'

Mensen met hiv die medicatie gebruiken hebben dezelfde levensverwachting als die van mensen zonder hiv. Er zijn verschillende soorten virusremmers en sommige patiënten hoeven dagelijks slechts één pil te slikken. Hiv-patiënten die medicijnen gebruiken kunnen het virus ook niet overdragen op anderen.

Die informatie had Adrian voor zijn diagnose dus niet. "Ik heb een christelijke achtergrond en kom uit een klein dorp. Op de basisschool en middelbare school was er vrij weinig aandacht voor seksuele voorlichting en in mijn omgeving werd er niet echt over gesproken."

Workshop 'Positief' Leven

Een realistisch beeld over leven met hiv had Adrian destijds dus niet. Maar gelukkig werd hij hierin begeleid door het ziekenhuis. "Een week na het telefoongesprek ging ik terug om te praten over de diagnose. We hadden het over hoe het ging met de medicatie en hoe het ging met mij als persoon."

Ook kreeg hij een flyer van de Hiv Vereniging. "Zij gaven de workshop 'Positief' Leven. Dan zit je met een groep mensen om te praten over hoe het leven met hiv is. Iedereen heeft vragen. Kan je nog wel seks hebben? Hoe doe je het met je relaties? Vertel je het meteen op een eerste date? En hoe zit dat met je verzekering? Dat zijn allemaal vragen die opkomen en die je dan met elkaar bespreekt."

Twijfels blijven

"En dan denk je: oh ja, het lijkt allemaal wel mee te vallen", vertelt Adrian over het nut van de workshops. "Maar toch duurde het een jaar voordat ik het allemaal begon te begrijpen."

De bijeenkomsten met lotgenoten namen namelijk niet alle zorgen bij hem weg. Ook met medicatie die hem gezond houdt en positieve reacties van familie en vrienden, blijft het een achtbaan van emoties. "Je denkt toch: hoe kan ik ooit nog een relatie beginnen? En is die medicatie wel echt goed? Gaat het werken?" Hij vraagt zich het eerste jaar zelfs af en toe af of de diagnose wel echt klopt.

'Waar doe ik zo moeilijk over?'

"Maar de laatste jaren denk ik van: nou, ik snap niet waar ik moeilijk over doe, want het is maar één pil per dag. Ik neem gewoon mijn medicatie, dan ben ik gezond. En het zorgt er ook voor dat het virus niet meer overdraagbaar is." Adrian geeft er een positieve draai aan, want hij voelt zich niet zielig of ziek.

"Al is dat wel het beeld dat blijft hangen bij mensen", merkt hij. "Maar ik word misschien net zo oud als anderen. En als dat niet zo is, heeft het ieder geval niks met hiv te maken."

Bekijk ook

'Van wie heb je het gehad?'

Wel kan hij zich goed voorstellen dat een hiv-diagnose voor anderen wel nog steeds een taboe kan zijn. "Omdat geïnfecteerden soms vragen krijgen als 'van wie heb je dan het dan gehad' en 'heb je veel seks met vreemden'." Ook aan hem wordt vaak gevraagd wie het virus aan hem heeft overgedragen. "En of ik die persoon nog weleens heb gesproken."

Maar dat is niet belangrijk, vindt hij. "Ik ben daar niet naar op zoek. Ik heb wel een vermoeden van wie, maar ik heb zelf altijd in mijn hoofd gehad van: het had met iedereen kunnen gebeuren. Als je seks hebt, dan kan dit helaas een gevolg zijn. En ik ga er zelf van uit dat die persoon niet wist dat hij het had."

Andere vragen stellen

"Soms zou het ook fijn zijn dat als je het vertelt, iemand dan zegt: 'wat vervelend' of 'wat goed dat je het vertelt'. En: 'hoe gaat het nu met je?' in plaats van 'van wie heb je het gehad?'"

Die vragen stellen we namelijk ook niet aan mensen die diabetes of corona hebben, benadrukt hij. "Die vragen stellen we dan niet omdat we dan toch vaak iets meer geïnformeerd zijn over die ziektes."

Voorlichting geven

Om deze onwetendheid op te lossen en om te voorkomen dat stigma's over hiv en aids - die in de jaren 80 en 90 tijdens de aidscrisis zijn ontstaan - blijven bestaan, geeft Adrian nu zelf voorlichting over het onderwerp. Ook gaat hij het gesprek aan met mensen die vooroordelen hebben over het virus.

"Ik kan niet oordelen over het gebrek aan kennis of de onwetendheid van anderen, want ik was zelf ook erg onwetend", vertelt hij daarover. Maar hij vindt het wel belangrijk om zijn kennis over hiv te delen met anderen.

'Hiv discrimineert niet'

"Want hiv discrimineert niet", vertelt Adrian tot slot. "Iedereen die seks heeft gehad zou het in principe kunnen krijgen als ze geen bescherming hebben gebruikt." Daarom is voorlichting, vooral aan jongeren, volgens hem zo belangrijk.

"Als we het over seksuele voorlichting hebben, gaat het vaak over dingen als het voorkomen van een ongewenste zwangerschap. Belangrijk, maar ik vind het ook belangrijk dat iedereen - of dat nu man, vrouw, heteroseksueel, homoseksueel of trans personen is - toegang heeft tot zaken als condooms, PrEP en ggd-testen", zegt hij. "Dat zijn nog steeds dingen waarvan ik denk dat er heel veel misgaat."

*De achternaam van Adrian is bekend bij de redactie.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.