Nederlandse militairen naar Oekraïne sturen om daar de vrede te bewaken, er wordt veel over gepraat. Maar aan welke voorwaarden moet zo'n missie voldoen, als die er komt? "Het wordt een heel andere missie dan die we in het verleden hebben gezien."

Niels van Willigen werkt aan de universiteit van Leiden als docent internationale betrekkingen en deed onderzoek naar diverse VN-missies waar Nederland onderdeel van uitmaakte. Hij noemt vijf voorwaarden voor een succesvolle missie.

1. Vorm een akkoord tussen de landen

De basis is een akkoord tussen beide landen, vertelt Van Willigen. "We weten nog niet precies hoe dat eruit komt te zien. Maar wat wel duidelijk is, is dat het een missie wordt die niet echt goed te vergelijken is met wat meer traditionelere vredesmissies."

Daarmee doelt Van Willigen op de zogenoemde traditionele VN-missie met blauwhelmen die bijvoorbeeld nog steeds in Cyprus zitten. "Dat zijn soldaten die dus een blauwe helm op hebben en in witte voertuigen rondrijden. Zij fungeren als bufferzone tussen beide partijen en zijn heel licht bewapend."

2. Formeer een afschrikkingsmacht

Wat eventueel in Oekraïne gaat gebeuren, ziet er volgens Van Willigen waarschijnlijk anders uit. "Dat wordt een zwaarbewapende vechtmacht die voldoende geloofwaardigheid heeft, ook qua gevechtskracht. Een macht die afschrikt. Het wordt echt een afschrikkingsmissie, dus met een hele andere functie en inrichting dan bijvoorbeeld zo'n missie die we hebben gezien in Mali of in Bosnië of zelfs Afghanistan."

Zo'n zwaarbewapende troepenmacht moet ervoor zorgen dat beide partijen zich aan de afspraken houden die in het akkoord zijn gemaakt. "En je moet dus ook bereid zijn om geweld in te zetten en ook in staat zijn om voldoende geweld in te zetten om het akkoord af te kunnen dwingen."

3. Stel een duidelijke missie en doel

En dat brengt Van Willigen op een derde voorwaarde: er moet een duidelijke doelstelling zijn. "Dat geeft richting aan de missie. In het verleden heb je missies gezien waarin dat niet zo duidelijk werd verwoord", weet hij. "Denk bijvoorbeeld aan de missie in Afghanistan: dat was een missie die lang duurde en waar niet duidelijk was waar we precies met het land naartoe wilden."

Daaraan koppelt Van Willigen ook dat je duidelijk moet weten wanneer de missie is voltooid. "Je hebt een 'exit-strategie' nodig. Anders loop je risico dat je daar heel erg lang gaat zitten, zonder dat je precies weet waar het eindigt."

"En dat is een beetje het geval in Bosnië en Kosovo, waar we eigenlijk al sinds de jaren 90 zitten. Het idee is dat Bosnië en Kosovo op een gegeven moment lid worden van de Europese Unie, maar dat is natuurlijk wel een hele langdurige exitstrategie."

4. Wees geloofwaardig

Geloofwaardigheid is ook belangrijk, zegt Van Willigen. Zeker in het geval van dit conflict tussen Rusland en Oekraïne.

"Je moet in staat zijn om het akkoord te verdedigen met militair geweld. Je moet zorgen dat je voldoende troepen en middelen hebt om het akkoord af te dwingen. En in dit geval ben je dus bezig met de afschrikking van een kernmacht, dat maakt het natuurlijk vele malen moeilijker dan in missies zoals in Afghanistan, waar je de Taliban moest afschrikken."

Lukt afschrikken wel zonder de hulp van de Verenigde Staten? Ja, zegt Van Willigen, je kunt zo'n operatie wel organiseren zonder dat land. "Want als je een groot land neemt, zoals het Verenigd Koninkrijk of Frankrijk, kun je een eind komen. Dat zijn ook kernmachten, dus dat scheelt. Maar het is wel heel lastig. Ik denk dat de meeste Europese landen toch wel heel graag zouden willen dat de Verenigde Staten als een soort back-up fungeert."

5. Zorg dat veel landen meedoen

In het verleden is volgens Van Willigen ook 'mankracht' een probleem geweest. "Op een gegeven moment was er een besluit om zo'n missie op pad te sturen. Er was een mandaat, maar vervolgens waren er te weinig landen in VN-verband die troepen wilden leveren."

"Dat heeft ook gespeeld in Afghanistan", geeft hij als voorbeeld. "En als je te weinig troepen kunt leveren, heeft dat ook effect op de geloofwaardigheid van zo'n missie."

Voor deze missie zullen heel veel troepen nodig zijn, vermoedt Van Willigen. "Als je het over een afschrikkingsmacht hebt op de bestandslijn van Rusland en Oekraïne, dan heb je het al snel over 100.000 man. En dat moet je eigenlijk dan maal drie of vier doen, want die troepen moeten worden afgewisseld. Dus dan zit je al snel op 300.000 tot 400.000 manschappen."

"We zijn ook nog steeds bezig om te herstellen van jarenlange bezuinigingen op defensie. Niet alleen in Nederland, maar in heel veel andere Europese landen. Dus de vraag is of we dat voor elkaar kunnen krijgen", sluit hij af.

Schoolkantines en bedrijfsrestaurants in Frankrijk zouden niet langer soja-producten moeten serveren. Dat is het advies van Anses, het Franse RIVM. Te veel soja zou een negatief effect kunnen hebben op de vruchtbaarheid.

Soja wordt veel gebruikt als plantaardig alternatief voor bijvoorbeeld vlees- of melkproducten.

Lager oestrogeen

Driekwart van de Franse kinderen tussen de 3 en 5 jaar, en bijna de helft van de volwassen Franse vrouwen die soja eten, krijgen volgens Anses te veel soja binnen. En dat kan slecht zijn voor de gezondheid, zegt de Franse organisatie, met name voor de vruchtbaarheid.

De boosdoeners in soja zijn isoflavonen. Universitair hoofddocent Katja Teerds legt uit hoe isoflavonen werken: "Ze binden aan de receptor voor oestrogeen, het vrouwelijk geslachtshormoon. Een piek in oestrogeen zorgt voor de eisprong." In theorie kunnen heel grote hoeveelheden isoflavonen dus zorgen voor een lager oestrogeen en daarmee de eisprong dwarszitten.

'Effect verwaarloosbaar'

"Maar onderzoek heeft aangetoond dat dit effect verwaarloosbaar is", gaat Teerds verder. Ook bij emeritus hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell zijn de risico's niet bekend. "In Azië wordt veel soja gegeten. Daar zijn ook veel onderzoeken gehouden, waaruit blijkt dat de menstruatiecyclus van vrouwen soms een dag langer wordt door hoge sojaconsumptie, maar negatieve effecten op de vruchtbaarheid zijn niet bekend."

Het Nederlandse adviesorgaan voor voeding is het Voedingscentrum. Zij hanteert alleen een advies voor zwangere vrouwen als het gaat om soja-inname. "Uit dierstudies blijkt dat het mogelijk effect heeft op de ontwikkeling van de geslachtsorganen bij het kindje als je heel veel isoflavonen binnenkrijgt tijdens de zwangerschap", vertelt gezondheidsexpert bij het Voedingscentrum Marije Verwijs.

Advies Voedingscentrum

"Wij adviseren daarom om tijdens de zwangerschap de soja-inname beperkt te houden, tot bijvoorbeeld vier glazen sojadrink per dag en daarnaast nog twee vleesvervangers op basis van soja per week", gaat ze verder. Overigens zitten in dierlijke producten ook isoflavonen. "In koemelk zelfs meer dan in sojamelk", zegt Teerds. "Dat komt omdat koeien soja door hun voeding krijgen."

Het voedingscentrum hoopt zich binnenkort samen met het RIVM en de Gezondheidsraad te kunnen buigen over het Franse rapport. "Indien nodig zullen we ons advies aanpassen."

Nederland moet snel een puntenrijbewijs voor alle bestuurders invoeren. Dat zegt minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat tegen EenVandaag. "Ik denk aan een puntenrijbewijs voor iedereen, waarbij we de echte veelplegers hard kunnen aanpakken."

Minister Madlener van Infrastructuur en Waterschap wil snel werk maken van een puntenrijbewijs: "Als je dronken in je auto stapt of een zware verkeersovertreding begaat, dan is het 'three strikes and you're out', dan ben je je rijbewijs kwijt. Daar maak ik echt werk van."

Strafpunten voor verkeershufters

Heel veel landen om ons heen hebben al zo'n puntensysteem, onder meer Duitsland, Spanje, Groot-Brittanië, Frankrijk en Italië. In het ene land heeft elke chauffeur punten en kan deze kwijtraken. In het andere land verzamelen overtreders juist strafpunten en moeten ze bij een bepaalde hoeveelheid hun rijbewijs inleveren.

Zo kent men in Duitsland de beroemd-beruchte 'Punkte in Flensburg', punten dus die in deze Noord-Duitse stad worden bijgehouden, en die je liever niet wil verzamelen als bestuurder.

'Gevaarlijk rijgedrag verminderen'

Ook Nederland kent het principe al in de vorm van het zogeheten beginnersrijbewijs, in het leven geroepen om ongelukken en gevaarlijk rijgedrag door onervaren bestuurders te verminderen.

Het achterliggende idee is dat nieuwe of jonge automobilisten die meerdere keren ernstige verkeersovertredingen begaan, tijdelijk hun rijbewijs kwijtraken of een herexamen moeten doen. Ook voor bestuurders die twee keer in korte tijd met drank op zijn betrapt geldt zo'n systeem. De minister wil dit nu uitbreiden voor alle chauffeurs in Nederland. "We zijn aan het onderzoeken hoe andere landen het doen en hoe we dit kunnen incorporeren in ons systeem."

Bumperkleven met hoge snelheid

"Als je een aantal keren een ernstig verkeersdelict pleegt, dan is er voor jou geen plek op de weg", vindt Madlener. Ernstige verkeersdelicten, dat zijn onder meer: bumperkleven met hoge snelheid, grove snelheidsovertredingen en het veroorzaken van gevaar of hinder in het verkeer. Daarnaast zijn het veroorzaken van schade, een ongeluk met dodelijk gevolg of met zwaar letsel uiteraard ook ernstige verkeersdelicten.

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen vindt het puntenrijbewijs een goed idee, maar plaatst ook kanttekeningen: "We weten uit het buitenland dat zo'n puntenrijbewijs effect heeft, maar de resultaten zijn niet altijd even duidelijk te becijferen."

Huidig systeem te weinig afschrikkend

Tertoolen ziet wel dat het systeem zoals het in Nederland gehandhaafd wordt onvoldoende afschrikkend is voor verkeershufters. "Je krijgt een boete voor een overtreding, die betaal je dan. Maar een volgende boete wordt niet hoger, het heeft geen optellend effect. En je mag daarna gewoon doorrijden, ook al ben je een enorme hufter in het verkeer."

De angst om je rijbewijs kwijt te raken is daarentegen veel groter, vertelt Tertoolen. "Want voor veel mensen is het superbelangrijk om te kunnen rijden. En de auto instappen zonder rijbewijs is gewoon een misdrijf."

Grote pakkans is cruciaal

Tertoolen denkt dat handhaving, en dus een grote pakkans, cruciaal is om een puntenrijbewijs effectief te maken. "Dat geldt eigenlijk voor iedere maatregel, je ziet het ook met appen op de fiets. Dat is verboden maar wordt niet gehandhaafd, dus dan doet iedereen het gewoon weer." Hij gaat verder: "Een ander groot probleem is dat boetes nu op kenteken staan, het is heel ingewikkeld om het persoonsgebonden te doen. Dus bij een puntensysteem zou je wel heel goed erover na moeten denken aan wie je de auto uitleent."

Verschillende sectororganisaties geven aan niet op de hoogte te zijn van concrete plannen van de minister. Net zoals Tertoolen verwachten ze dat er verregaande aanpassingen moeten worden gedaan voordat een puntenrijbewijs realiseerbaar is.