Het aantal dakloze mensen in Nederland blijft stijgen, concludeert het CBS. Dat merken ze in Rotterdam dagelijks, waar deze mensen de kou proberen te ontvluchten door in te breken in tuinhuisjes. "Je ziet dat ze gewoon proberen te overleven."

Per 1 januari 2024 telde het CBS zo'n 33.000 dakloze mensen tussen de 18 en 65 jaar. Dat is bijna 8 procent meer dan een jaar eerder. Terwijl dit aantal tussen 2018 en 2022 juist afnam, is nu al 2 jaar sprake van een stevige toename.

Arbeidsmigranten

Het CBS ziet vooral een sterke stijging in Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam. Ronald Buijt is wethouder in die laatste stad en hij ziet vooral veel Oost-Europeaanse arbeidsmigranten op straat belanden.

Dat gebeurt meestal nadat hun werkcontract eindigt en hun huisvesting daaraan gekoppeld is. "Als hun baan stopt, verliezen ze meteen ook hun huis. Dat kan niet de bedoeling zijn."

Inbraken in tuinhuisjes

Dat het aantal dakloze mensen in Rotterdam toeneemt, zien ze ook bij volkstuinvereniging Eigen Hof in de wijk Overschie. Het aantal inbraken is daar deze winter hoger dan ooit en veel eigenaren vermoeden dat mensen aan de kou proberen te ontsnappen door in hun tuinhuisjes te overnachten.

"Je merkt het direct: als het gaat vriezen, schieten de inbraken omhoog. Mensen willen gewoon de kou overleven", vertelt bestuurslid van de volkstuinvereniging Frank Schurink. "We zien arbeidsmigranten die uit nood een slaapplek zoeken. Ze halen een raam uit een tuinhuisje, slapen daar een nacht, en vertrekken dan weer. Het is niet prettig, maar je ziet dat deze mensen vaak gewoon proberen te overleven."

Fatsoenlijk behandelen

Rotterdam heeft een programma opgezet om dakloze migranten op te vangen. "Wij bieden hen onderdak onder de voorwaarde dat ze meewerken aan hun toekomst. Dat kan terugkeer naar werk zijn of naar het land van herkomst. Vrijblijvend op straat blijven en overlast veroorzaken, is geen optie meer", vertelt wethouder Buijt.

Toch lost dit beleid het probleem voorlopig niet op, omdat de instroom van nieuwe dakloze mensen volgens Buijt onverminderd groot is. Hij wijst op de verantwoordelijkheid van de landelijke overheid. "Er moet wetgeving komen die ervoor zorgt dat mensen fatsoenlijk worden behandeld, zowel tijdens hun werk als wanneer zij dat verliezen. Het mag niet zo zijn dat mensen direct op straat belanden als ze hun werk kwijtraken."

Prikkeldraad

Schurink ziet dat eigenaars van tuinhuisjes hun best doen dakloze mensen te weren met beveiligingsmaatregelen, maar wijst er tegelijkertijd op dat daarmee de problematiek niet verdwijnt.

"Een collega-tuinvereniging heeft prikkeldraad geplaatst, maar je vraagt je af: welke andere opties hebben dakloze mensen eigenlijk? Misschien moeten we, als die huisjes 's winters toch leeg staan, daar iets mee creëren? Ik weet het niet, maar het vraagt wat creativiteit van ons als bevolking."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".