Uv-licht in de strijd tegen het coronavirus? Dit is hoe het werkt

Al sinds de coronacrisis begon, worden er pogingen gedaan om zo snel mogelijk terug te kunnen keren naar het normale leven. Eén van de mogelijke oplossingen die daarbij zou kunnen helpen: een lamp die de coronavirus deeltjes uitschakelt.

Gisteravond lanceerde kunstenaar Daan Roosegaarde 'the urban sun' aan tafel bij Jinek. Een kunstmatig ontworpen zon die met behulp van ultraviolet licht het coronavirus in de lucht onschadelijk weet te maken. Mensen die zich bevinden binnen de straal van het licht lopen minder risico om het coronavirus aan elkaar over te geven. Is die kunstmatige zon een voorbode van een coronavrije toekomst?

Uv-straling

Ultraviolette straling wordt al langer gebruikt voor het ontsmetten van bijvoorbeeld mondkapjes of andere medische voorwerpen. "Er ontstaat een chemische reactie tussen het uv-licht en het virus en daardoor beschadigt het dusdanig dat het niet meer goed functioneert", legt Fred Brouwer uit, hoogleraar natuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.

Maar de meeste uv-straling is schadelijk voor de mens, vertelt viroloog Ab Osterhaus. "Uv-licht met bepaalde golflengtes kunnen zorgen voor grote beschadigingen van de ogen of de huid. Het kan zelfs kankerverwekkend zijn."

Niet schadelijke lampen

Bij 'the urban sun' heb je dat probleem van schadelijkheid niet. Die uv-straling bevindt zich namelijk op een golflengte van 222 nanometer. En dat is dus goed nieuws voor de strijd tegen het coronavirus.

"Uit recent onderzoek van radiologen en virologen is duidelijk geworden dat een lagere golflengte, specifiek tussen de 207 en 222 nanometer, wel het virus schaadt, maar niet de mens", zegt Osterhaus.

PSV en metro in Londen

Met een uv-lamp op een golflengte van 222 nanometer kan het coronavirus dus onschadelijk gemaakt worden. "Dit is wel een geleidelijk proces waar reductie optreedt, net zoals je dat bijvoorbeeld bij luchtventilatie hebt. Hoe meer afstand je hebt van de lamp, hoe minder goed het werkt", zegt Osterhaus. Je moet dus wel echt in de buurt van zo'n lamp zijn.

Het is ook zo dat de straling alleen virusdeeltjes uitschakelt die zich in het licht bevinden, de deeltjes in de schaduw worden niet aangetast. Maar PSV heeft de lampen al hangen in de kleedkamers en ook de roltrappen van de metrostations in Londen worden belicht door de uv-lampen, zodat de relingen virusvrij blijven. Na de eerste 6 weken daalde het aantal besmettingen in de underground met 50 procent.

Aanvullende maatregel

De lamp beschermt overigens niet tegen elke manier van virusoverdracht. Ivar Lede, arts-microbioloog van het Zaans medisch centrum, vertelt dat dat komt door de grote druppels, die bijvoorbeeld vrijkomen bij het niezen. "Wanneer iemand besmet is met het coronavirus en niest, verspreiden grote druppels zich in de lucht. Dan kan er wel zo'n lamp hangen maar die beschermt mensen binnen 1,5 meter niet tegen die druppels."

Daarom kan de uv-straling volgens experts het best worden ingezet als een aanvullend middel. "In de infectiepreventie wordt gewerkt met zogenaamde bundels van maatregelen. Dat betekent dat je dus niet alleen een schort omdoet, maar ook een mondkapje opzet", zegt Lede. "Als je deze lamp in combinatie met andere maatregelen zou inzetten, denk ik dat het een goede aanvulling kan zijn."