Volgens sommigen is er bij de boerenprotestacties sprake van terreur. Anderen vragen zich af of de autoriteiten niet beter op moeten treden. Hoe zit dat allemaal precies? We legden 5 veelgehoorde opmerkingen voor aan terreurdeskundige Jelle van Buuren.
1. Kun je de boerenprotestacties terrorisme noemen?
"Ik vind de boerenprotesten absoluut nog geen vorm van terrorisme. Je moet zeer terughoudend zijn met het gebruik van zo'n zwaarbeladen etiket. Wil er van terrorisme sprake zijn, dan moet er eigenlijk sprake zijn van grof geweld, gericht op mensenlevens. Daar is geen sprake van."
"Of er moet sprake zijn van echt grootschalige maatschappelijke ontwrichting, waarbij ook een deel van de bevolking vrees wordt aangejaagd. Er vindt wel wat verstoring van de openbare orde plaats, maar alles bij elkaar vind ik echt volstrekt onvoldoende om te spreken van terrorisme."
2. Wordt er anders gereageerd dan bij andere demonstranten?
"Het is belangrijk dat de overheid op dezelfde manier met demonstranten en activisten omgaat. Tegelijkertijd is de context altijd verschillend: het maakt uit of je honderd mensen op een kruispunt hebt zitten of dat je tegenover zestig trekkers staat. Het maakt ook uit of de acties anoniem plaatsvinden, waardoor je minder makkelijk kunt optreden."
"Ik denk wel dat het belangrijk is dat zowel het bestuur als de politie als het openbaar ministerie duidelijker gaat aangeven hoe ze tegen deze acties aankijken, waar voor hen de grenzen liggen en hoe ze dat gaan handhaven."
3. Kunnen de autoriteiten deze acties niet voorkomen?
"Als de overheid dit soort protesten wil voorkomen, zou eigenlijk de politie heel erg goed op de hoogte moeten zijn van wat er in besloten appgroepen wordt besproken door een aantal activistische boeren. Of ze moeten telefoons afluisteren, maar dat mag de politie niet zomaar."
"Er moet echt verdenking zijn van een strafbaar feit dat is voorbereid en dat moet je echt aan mensen kunnen koppelen. Als je dat niet hebt, kun je niet zomaar een groot aantal telefoons afluisteren in de hoop dat je wat wijzer wordt."
4. Kan de politie niet gewoon harder optreden?
"De politie zal altijd proberen te deëscaleren. Het blijft een probleem dat als boeren groot materieel inzetten, zoals trekkers, je daar als agent heel weinig tegen kunt beginnen. De context blijft altijd uitmaken."
"Dan komt wel terecht de vraag uit de maatschappij of dit zo ongestraft door kan gaan. Want eigenlijk kun je wel constateren dat op deze manier democratisch genomen besluiten doorkruist worden, en soms gaat dat ook gepaard met intimidatie. Daarom is er een helder besluit nodig vanuit het bestuur."
5. In hoeverre vallen deze acties nog onder het demonstratierecht?
"Je ziet dat dit op een grensvlak zit. Er vinden veel demonstraties plaats die gewoon volkomen legitiem zijn en binnen de grens van de wet blijven. Dat is een groot goed in een democratie. Soms wordt de wet overtreden, maar ook dat past nog bij activisme en maatschappelijk protest: je wilt indruk maken."
"Als er strafbare feiten worden gepleegd kan de politie daar in principe tegen optreden. Op het moment dat het gebeurt of later, maar ook daar zal steeds de afweging worden gemaakt of dat op dat moment de meest zinvolle reactie is."
De toekomst van de boerenacties
Van Buuren gaat er vanuit dat er binnen de overheid discussie wordt gevoerd over de toekomst van deze protesten. "Ze moeten helder naar de samenleving communiceren wanneer de grenzen worden overschreden en wat ze ertegen gaan doen."
"Het kan natuurlijk verder escaleren", zegt hij. "Op enig moment moet de overheid laten zien dat de grenzen actief gehandhaafd gaan worden, hoe ingewikkeld het ook is."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.