In ziekenhuis Bernhoven heerste een 'oorlogssituatie', maar nu is de rust teruggekeerd: 'We zijn samen heel dapper geweest'

"Het is hier net een oorlogssituatie", zei internist Caroline Heijckmann 2 weken geleden over ziekenhuis Bernhoven, waar zij werkt. Inmiddels spreekt ze van een stabiele crisissituatie.

Naast internist is Caroline coördinator van het medisch crisisteam van het ziekenhuis in Uden. Ze is trots op iedereen die de afgelopen weken meewerkte. "We hebben wezenlijke beslissingen genomen en zijn samen dapper geweest. We werden overspoeld met patiënten en bouwden het ziekenhuis totaal om. We zijn nu bijna een 100 procent coronaziekenhuis."

Veel overlijdens

Naast dat ze trots is, maakt Caroline zich ook zorgen. Om plaats te maken voor coronapatiënten is de reguliere zorg in het ziekenhuis afgebouwd. Maar het slechtste scenario is gelukkig niet uitgekomen, zegt ze: "Namelijk, dat we geen plaats konden bieden aan doodzieke mensen." Honderden patiënten zijn overgeplaatst naar ziekenhuizen elders in het land.

"Elke ochtend," zegt Caroline, "maakten we een lijst van mensen die vervoerd konden worden per ambulance naar een ander ziekenhuis. De meest zieke patiënten bleven hier." Vergeleken met andere ziekenhuizen zijn in Bernhoven veel mensen gestorven: soms wel 4 tegelijkertijd. "Dat is een enorme psychische belasting voor ons personeel."

'Let goed op elkaar'

Daarom wordt er nu veel aandacht besteed aan geestelijke ondersteuning. Aan het einde van elke dienst is er een zogeheten 'debriefing'. "We vragen medewerkers goed op elkaar te letten en zaken bespreekbaar te maken. Zorgverleners kunnen heel goed voor andere mensen zorgen, maar verliezen zichzelf daarbij soms uit het oog. Het ziekteverloop van het coronavirus kan heel grillig zijn. Een patiënt kan in korte tijd verslechteren en overlijden. Dat heeft een enorme impact", zegt Caroline.

"We hebben hulp ingeroepen van een psycholoog van Artsen zonder Grenzen. Mensen in de zorg kunnen heel stoer doen: 'Het hoort bij ons werk. We zijn eraan gewend dat mensen ziek worden en dood kunnen gaan', zeggen ze dan. Maar ik heb geleerd dat je je zorgen niet voor jezelf moet houden, praat erover", vertelt de internist.

Verdriet en saamhorigheid

Caroline ziet ook mooie dingen gebeuren in het ziekenhuis: er is verdriet, maar ook saamhorigheid. "In buitengewone tijden komen buitengewone kwaliteiten naar boven. Prachtig om te zien hoe collega's samenwerken en hoe snel ze buiten hun comfortzone treden."

En er blijkt ook ineens veel mogelijk. "Er is een fantastische samenwerking met verpleeghuizen. Mensen die opknappen en niet thuis kunnen herstellen, kunnen nu nog dezelfde dag geplaatst worden in een verpleeghuis. Zo houden ze geen ziekenhuisbed bezet."

In de toekomst kijken

Nu de situatie stabieler is, kijkt Caroline vooruit: "Deze crisis is nog lang niet voorbij, dat vind ik zorgelijk. Ons ziekenhuis bedient een achterland met 300.000 mensen. De reguliere zorg is helemaal afgebouwd."

Nu ze in een nieuwe fase van de crisis zijn beland, is er gelukkig ruimte om na te denken over de toekomst. "Hoe pakken we de komende tijd de reguliere zorg weer op? Daar gaan we ons mee bezighouden."