Studenten die hun verslag niet zelf maken, maar het door een computerprogramma laten schrijven zonder dat het opvalt. Het overkwam Laura Borghols, docent Nederlands op het Veurs Lyceum. "Leerlingen proberen het altijd met zo min mogelijk inspanning."
"Toen ging ik dat nakijken en zag ik bij sommige leerlingen zinnen waarvan ik dacht 'zo, dat is knap dat je dat zo kan verwoorden'", vertelt Borghols over de actie van haar leerlingen.
'Fascinerend programma'
Ze twijfelde of de scholieren de teksten zelf hadden bedacht en haalde ze door de plagiaat-scanner, zonder succes. "Een paar dagen daarvoor had ik een artikel gelezen over ChatGTP en ik dacht ineens: zou dat het zijn?", vertelt ze.
Toen ze haar klas confronteerde, bleek de chatbot inderdaad gebruikt te zijn. Als docent kun je natuurlijk boos worden, maar Borghols vond het vooral fascinerend. "Wauw bizar, je kunt echt allerlei soorten opdrachten geven. Ik vond het echt heel knap dat dat kan. Het is sowieso superknap dat deze leerlingen al op de hoogte waren van deze software."
Wat is ChatGPT?
Hoe het werkt, hebben we de bot zelf uit laten leggen: "ChatGPT traint op een enorme hoeveelheid tekstgegevens, zoals boeken, artikelen en online conversaties."
"Door deze tekst te analyseren en te onthouden, leert ChatGPT hoe menselijke taal werkt en kan het dienovereenkomstig antwoorden op vragen en opdrachten", zegt ChatGPT.
Gevolgen schrijfonderwijs
De alarmbellen gaan volgens Inge Molenaar, directeur Nationaal Onderwijslab AI, vooral rinkelen bij de vraag wat dit betekent voor ons schrijfonderwijs.
"Enerzijds zijn er natuurlijk de risico's: hoe kunnen we het goed herkennen? Anderzijds de kansen: hoe kunnen we dit inzetten? Hoe kunnen we schrijfonderwijs hiermee leuker, beter en geavanceerder maken?"
'AI neemt basisvaardigheden over'
Hoeven we in de toekomst dan helemaal niet meer te schrijven? Volgens Molenaar is dat niet waar. "Er komen hele zinvolle antwoorden uit, maar ze zijn op een heel hoog niveau", zegt ze. "Als je dan vraagt om een voorbeeld of een goed verhaal, wordt het al ingewikkelder. En dat zijn nou typisch van die vaardigheden waar mensen weer heel goed in zijn."
Door chatbots is het mogelijk dat studenten en leerlingen in de toekomst anders omgaan met tekst, maar ontwikkelingen zoals deze zijn volgens Inge in lijn met wat al heel lang gebeurt. "We zien steeds meer dat AI en robots basisvaardigheden van mensen overnemen. En mensen steeds meer aan de bovenkant van de keten toegevoegde waarde gaan leveren."
Afkijken, spiekbriefjes en nu ook AI
Borghols ziet de tekstschrijvende bot niet als een gevaar voor het onderwijs. "Ik denk dat het gevaarlijk is voor de maatschappij en we moeten daar bedacht op zijn. Maar leerlingen die dingen tweaken; dat is van alle tijden", zegt ze. "Spiekbriefjes, smartwatches, dingen schrijven op je flesje drinken. Dat is altijd zo geweest."
De leerlingen van Borghols kwamen er goed vanaf. Ze kregen geen onvoldoende, maar moesten het opstel wel opnieuw schrijven. "Ik heb er gewoon geen cijfer voor gegeven", zegt ze. "Ze moeten het een keer opnieuw doen. En dan gewoon ouderwets schrijven met de pen op papier. En dan niet met je telefoon of je laptop ernaast. Gewoon geen internet."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.