Emre en Yassin zijn boos dat de overheid hen dwingt binnen te blijven: 'Winkels plunderen is niet oké, maar rellen tegen politie mag wel'

Het is het schuim van de aarde en crimineel gedrag, zeggen politici en gezagsdragers over de relschoppers van de laatste dagen. Is dat zo of speelt er meer? We spreken twee jongeren die erbij waren. "Dat mensen hierdoor boos worden interesseert mij niet."

De avondklok was al ingegaan in Apeldoorn, maar toch gingen ze de straat op. En dat het uit de hand kon lopen, namen ze voor lief. Emre en Yassin, beiden begin 20, willen niet dat we hun echte namen noemen.

'Ouderen kunnen er ook wat van'

Na 21.00 uur loopt het ook in Apeldoorn uit op een confrontatie met de politie. "Er werd vuurwerk gegooid, molotovcocktails en stenen", vertelt Emre. "Wij hebben zelf niet naar de politie gegooid, maar wel een aansteker gegeven om te helpen met vuurwerk. Maar er was meer politie dan burgers, zeker vergeleken met andere steden, dus wij konden niet zoveel doen."

Volgens Yassin wordt er altijd in de media gezegd dat het jongeren zijn die rellen, maar dat klopt volgens hem niet: "Er waren ook ouderen, en die kunnen er ook wat van".

'Het is sensatie, gewoon even kijken'

Ze waren afgekomen op de oproepjes op social media om te gaan rellen. Als we vragen waarom ze daar naartoe gingen, zeggen ze dat het deels sensatie was. "We hadden beelden van Rotterdam en Den Haag gezien en dachten: dit kan wel wat leuks worden, dit is het beste wat we de afgelopen tijd hebben gezien! We doen al maanden niets. We zaten al zo lang binnen."

Maar er speelt meer. Ze zijn ook gefrustreerd over de coronamaatregelen. "Na 21.00 uur mogen we niet naar buiten, de winkels zijn gesloten, we mogen geen sigaretje meer 's avonds buiten roken met vrienden, even bijkletsen", somt Yassin op. "Toen op socials werd opgeroepen: 'Daar is sensatie', zijn we gaan kijken."

'Je bent agent met een uniform, dus je weet wat je te wachten staat'

We kijken met beide jongens naar de beelden van het opstootje in Apeldoorn. Stenen vliegen door de lucht richting politie. Wij zeggen dat we daar veel moeite mee hebben en het afkeuren. Maar beide heren zien dat anders.

"Iedere politieman is een mens, maar er wordt ook machtsmisbruik gepleegd", zegt Emre. "En daar wordt op gereageerd. Ze kiezen zelf voor het beroep om Nederland veilig te maken. Dan moeten ze ook de risico's daarvan inzien. Je bent een agent, je hebt een uniform, dan weet je wat te wachten staat."

'Wij willen onze vrijheid terug'

De avondklok is in hun ogen de boosdoener. Daarvoor was er ook onvrede, maar geen rellen, zo zeggen ze. Ze zijn boos dat de staat hen nu dwingt om binnen te blijven. Yassin: "Als ik naar buiten ga, kies ik er zelf voor. Ik weet dat als ik het virus krijg, het mijn fout is. Maar als je dan zo bang bent om dood te gaan, dan kun je kun toch zelf besluiten om binnen te blijven?"

Emre vindt de situatie ook uitzichtloos: "Je kan niks, alleen thuiszitten. Eerst zeiden ze tot die en die datum, maar dan wordt het weer 2 weken verlengd op de persconferentie. Straks zitten we 25 jaar binnen, net als in een tbs-kliniek."

Politie belagen kan wel, maar ziekenhuizen niet

We leggen ze voor dat het gooien van stenen naar de politie misdadig is. Maar zij maken een heel ander onderscheid. Met het belagen van politie hebben ze geen probleem, maar mensen die supermarkten plunderen of ziekenhuizen binnenvallen, gaat ze te ver: "Want dat zijn instellingen die er zijn om mensen te helpen."

Er zouden zelfs ambulances zijn belaagd, zegt Emre: "Stel je voor dat mijn moeder of vader een ambulance nodig heeft, omdat ze misschien dood zouden gaan. Dan komt de ambulance niet omdat het te gevaarlijk is, dat vind ik erg."

Keuren ze het geweld tegen politie dan goed?

Als we Emre en Yassin voorleggen dat de relschoppers de afgelopen dagen ervoor hebben gezorgd dat veel agenten gewond zijn geraakt, benadrukken ze vooral de keerzijde. Dan is ineens de politie zelf de boosdoener.

"Het klopt dat er gewonden vallen bij de politie, maar de politie gebruikt ook geweld tegen burgers", zegt Emre. "Een oude vrouw die gewoon op straat loopt, wordt beschoten met een waterkanon en heeft 36 hechtingen."

Het wordt alleen maar erger

Het is deels een kat en muisspelletje, zo zeggen ze, waarbij sommigen wraak proberen te nemen op de politie. Want die geven te vaak onterechte boetes of straffen. Maar het geweld zou nog wel eens veel erger kunnen worden volgens Emre, bijvoorbeeld door het in de fik steken van een gemeentehuis of een politiebureau. Als wij onze afschuw daar over uitspreken, blijkt opnieuw hoe negatief de jongemannen naar de overheid kijken.

"Dat is niet goed, ik wil dat ook niet goedpraten, maar het is wel van de overheid", zegt Emre. "De overheid beperkt ons ook. Dat er mensen in zo'n gebouw werken, daar denk je op zo'n moment niet aan. Mensen denken: de boete is maar 95 euro en wij maken schade van 2 ton!"

'Dat mensen boos worden, doet mij niks'

De beelden van de plunderingen en het geweld, hebben veel mensen heel boos gemaakt. Maar als we ze daarmee confronteren, is er maar weinig begrip. Yassin: "Dat doet mij eigenlijk niks, ik lijd er niet onder. Waarom moeten wij hier onder lijden? Wij mogen al een jaar niet naar buiten'.

Emre verwijst naar de toeslagenaffaire. "Dan zeggen ze: wij zijn het schuim der aarde. Maar de overheid heeft miljoenen gestolen van families, hebben families kapot gemaakt. Wanneer zij het doen is het legaal, want het is overheid. Wanneer wij het doen, zijn we criminelen."