Veehouders hebben sinds de start van de stikstofcrisis veel minder vertrouwen gekregen in Farmers Defence Force (FDF). Een minderheid (38 procent) staat nu achter de boerenbelangenclub, die vandaag actie voert in Brussel. In 2020 was dat nog 69 procent.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder veehouders, in samenwerking met vakblad Boerderij. Onder leiding van Farmers Defence Force (FDF) trekken boze boeren uit Nederland, en een tiental andere EU-landen, vandaag naar Brussel.
Steeds minder vertrouwen
Ze maken daar bezwaar tegen, volgens hen, te strenge klimaat- en stikstofregels voor Nederlandse boeren. Toch blijkt uit onderzoek van april onder veehouders dat een minderheid van de boeren zich nog vertegenwoordigd voelt door FDF.
In februari 2020, een paar maanden na het losbarsten van de stikstofcrisis en de oprichting van FDF kort daarna, zei 69 procent vertrouwen te hebben in de organisatie. In 2022 was dat al een stuk lager, maar stond de meerderheid (55 procent) nog wel achter FDF. Nu, vlak voor de Europese verkiezingen waarbij voor boeren veel op het spel staat, is daar nog 38 procent van over.
'Roept veel, denkt niet na'
FDF staat wel voor het gevoel van frustratie die heerst in de sector, maar steeds meer boeren klagen over het gebrek aan resultaat van de harde acties. 'Geen realiteitszin', 'te extreem' en 'roept veel, maar denkt niet na', zijn omschrijvingen die veehouders nu voor de organisatie gebruiken.
"Met hun escalerende woorden en daden doen ze de sector meer kwaad dan goed", licht een van hen toe.
Vertrouwen in LTO groeit
Ten opzichte van andere organisaties valt op dat de vertrouwenscijfers van de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) een omgekeerde trend laten zien. De LTO werd in 2020 afgerekend op hun rol in de aanloop naar de stikstofcrisis. "Dertig jaar lobby en vergaderen van LTO heeft ons tot hier gebracht", zei een ondervraagde veehouder in het onderzoek van EenVandaag in 2020.
Dat het vertrouwen is gestegen, is vooral te danken aan de inmiddels afgezwaaide voorzitter Sjaak van der Tak. Volgens deelnemers deed hij een andere wind waaien en zette hij zich meer af tegen 'Den Haag'. Over de nieuwe voorzitter, Ger Koopmans, zijn boeren nog afwachtend. De helft had kort na zijn aanstelling vertrouwen, de andere helft was sceptisch of had nog geen mening.
Wantrouwen EU
Het dalende vertrouwen in FDF komt niet doordat boeren de afgelopen jaren positiever zijn geworden over politieke instanties. In de aanloop naar de Europese Parlementsverkiezingen zegt bijvoorbeeld 1 op de 5 van hen vertrouwen te hebben in de Europese Unie als bestuurslaag.
Ondanks de subsidie die ze krijgen en de exportkansen die het hen oplevert, ervaren ondervraagde boeren eerder nadelen dan voordelen van de EU. "Onredelijk beleid, grote mond, weinig daden. Alles zogenaamd voor het klimaat", vertelt een deelnemer.
'Open grenzen zijn een groot goed'
Toch vindt een ruime meerderheid van de veehouders (66 procent) wel dat Nederland lid moet blijven van de Europese Unie. Zij staan lang niet allemaal achter de organisatie, maar vinden wel dat Europese landen moeten blijven samenwerken.
"Europese samenwerking en open grenzen zijn een groot goed en moeten we niet verloren laten gaan", schrijft een ondervraagde boer. Maar: dan moet het wel anders, is de tendens.
Over dit onderzoek
Aan het meest recente onderzoek, gehouden van 3 tot en met 17 april, deden 1.362 mensen mee die in de agrarische sector werken. 879 daarvan hebben, naar eigen zeggen, een eigen boerenbedrijf. Daarvan gaven 509 deelnemers eigenaar te zijn van een veehouderij. In 2020 en 2022 deden respectievelijk 1.423 en 548 veehouders aan de onderzoeken mee.
Voor dit onderzoek is samengewerkt met landbouwvakblad Boerderij. EenVandaag heeft de vragenlijst opgezet in samenspraak met redacteuren van dit vakblad. Boerderij heeft het onderzoek verspreid onder het ledenbestand van het tijdschrift. Na respons is de verhouding tussen verschillende soorten bedrijven en bedrijfsgroottes in het onderzoek in lijn met de daadwerkelijke verhoudingen in Nederland.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.