'Als politicus is hij een onbeschreven blad': 5 vragen over premier Dick Schoof aan politiek commentator Joost Vullings

Dick Schoof treedt in de voetsporen van Mark Rutte. Vandaag is het zover: de bewindspersonen van het kabinet-Schoof worden officieel beëdigd. 5 vragen aan politiek commentator Joost Vullings over aanstaand premier Dick Schoof.

Zondag nam demissionair premier Mark Rutte afscheid met een laatste toespraak vanuit het Torentje. Nu is het de beurt aan zijn opvolger Dick Schoof om zich te bewijzen in Den Haag.

1. Wie is Dick Schoof?

"Je zou Dick Schoof een Haagse ambtelijk veteraan kunnen noemen", vertelt politiek commentator Vullings. "Hij draait al tientallen jaren mee in de ambtelijke top van Den Haag en heeft al heel wat functies op zijn naam staan. In die zin is hij gepokt en gemazeld."

Voordat Schoof secretaris-generaal op het ministerie van Justitie en Veiligheid werd, bekleedde hij heel wat andere functies. Hij was onder meer directeur van de Immigratie- en Naturalisatie Dienst (IND) en directeur-generaal Openbare Orde en Veiligheid op het ministerie van Binnenlandse Zaken. "Maar ook nog directeur-generaal politie op het ministerie van Justitie, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid en directeur van de inlichtingendienst AIVD."

2. Wat voor premier zal Schoof zijn?

Dat is lastig te voorspellen, denkt Vullings. "Normaal gesproken word je premier nadat je hebt meegedaan aan de verkiezingen. Vaak heb je al ervaring in de Kamer en heb je een carrière bij de partij doorlopen. Zeker als je aan de verkiezingscampagne hebt meegedaan, kent een groot gedeelte van Nederland je al."

Volgens de politiek commentator maakt dit het makkelijker voor de kiezers om in te schatten wat ze aan je hebben als premier. "Je kunt het karakter van iemand zien, hoe iemand praat, denkt en wat iemands normen en waarden zijn. Dat weten we bij Schoof helemaal niet." Dat maakt het zo bijzonder, zegt Vullings. "Als je naar zijn carrière kijkt, is hij wel bereid om grenzen op te zoeken om iets voor elkaar te krijgen."

3. Een premier die niet op de kieslijst heeft gestaan én geen partij heeft, is dat een sterkte of juist zwakte?

"Veel mensen zien dat wel als een risico. Mark Rutte won destijds de verkiezingen in Nederland, dus dat verhoogt direct je soortelijk gewicht. Rutte kon zeggen: 'Ik was de grootste en jullie niet.' Schoof mist het gezag van iemand die verkiezingen heeft gewonnen, van iemand die een grote partij achter zich heeft."

Als Schoof naar Brussel gaat geldt hetzelfde, legt Vullings uit. "De hele 'Europese familie' komt daar samen. Alle liberale-, christendemocratische- en sociaaldemocratische premiers komen bijeen. Schoof heeft straks niemand, hij is de enige partijloze persoon." De nieuwe premier moet het naar zeggen van de politiek commentator daarom van zijn persoonlijke gezag gaan hebben. "Maar of hij dat heeft en of hij dat snel opbouwt, is lastig in te schatten."

4. Schoof treedt in de voetsporen van Mark Rutte. Welke verschillen gaan we merken?

"Mark Rutte vond Dick Schoof intelligenter dan hijzelf'", vertelt Vullings. "Dat hebben we natuurlijk niet getest, maar op andere vlakken zie je grote verschillen. Op het gebied van communicatie staat hij nog niet in de schaduw van Mark Rutte. Dat hebben we in die ene persconferentie al gezien."

Daarnaast heeft Schoof ook op het gebied van kennis een hoop in te halen volgens Vullings. "Hij heeft veel ervaring op het gebied van nationale veiligheid. Maar wat weet hij van de economie of financiën? Als je ooit fractievoorzitter of financieel woordvoerder bent geweest, moet je kennis op alle terreinen hebben. Het is nog maar de vraag of Schoof dat heeft. Vooralsnog zullen we een premier zien waarvan we allemaal denken: o, die is een stuk houteriger dan we gewend zijn."

5. Schoof was niet betrokken bij de vorming van het nieuwe kabinet. Wat zijn zijn grootste uitdagingen als premier?

"Voornamelijk het gezag." Dit omdat het regeerprogramma nog moet komen en Schoof zich moet verhouden tot de vier partijleiders die het hoofdlijnenakkoord hebben geschreven. "Die zullen natuurlijk voortdurend over zijn schouder meekijken."

Vullings gaat verder: "Schoof is de uitvoerder. Is hij in staat om een eigen positie en visie binnen de politiek te verwerven? Dat moet blijken, want Schoof als politicus is een onbeschreven blad."