Automaat

Sinds kort beschikken onderzoekers van het Alzheimercentrum Amsterdam in het Amsterdam UMC over een model dat het verloop van de ziekte van alzheimer kan voorspellen. Het model kan rekenen op enthousiasme, maar niet iedereen is onder de indruk.

Zingen als medicijn voor het haperende brein. Leonne heeft Alzheimer en zingt samen met haar mantelzanger Eveline de Matthäus-Passion. Het geef haar zelfvertrouwen.

Hoe maak je iets wat zo abstract is als een algoritme begrijpelijk voor mensen die niet per se technisch onderlegd zijn? Door er liedjes en theater over te maken, zoals universitair hoofddocent Marjolein Fokkema.

Rob van Gils (59) was altijd kerngezond, tot hij ineens een hersenaandoening en dementie kreeg. Hij viel tussen wal en schip: hij kon niet meer werken, maar voelde zich tegelijkertijd nog te goed voor de aangeboden dagbesteding. Het maakte hem depressief.

Een proef in verzorgingshuizen: daar worden op dit moment 25 speciaal opgeleide honden ingezet bij ouderen die aan dementie lijden. De dieren blijken uitzonderlijk goed in het leggen van contact. "Zijn ogen beginnen te stralen als Grietje binnenkomt."

In de VS is het middel Lecanemab goedgekeurd als medicijn tegen Alzheimer. Het zou de ziekte niet genezen, maar wel vertragen. Geeft dit hoop voor mensen met dementie? We moeten niet te vroeg juichen, waarschuwt hoogleraar geriatrie Marcel Olde Rikkert.

Als je de diagnose dementie krijgt, heb je recht op een vaste begeleider. Er komt namelijk nogal wat bij de ziekte kijken. Marion en haar man Leendert, die alzheimer heeft, kunnen niet zonder. Tegelijk weten veel mensen niet van de mogelijkheid.

Toen bij zijn partner Hester op jonge leeftijd alzheimer werd gediagnostiseerd, ontdekte Ton dat er nog veel te verbeteren valt in de dementiezorg. Onlangs overleed Hester. Nu wil Ton 'andere Hesters' helpen. "Ik wil de zorg in Nederland veranderen."

De ontdekking dat corona hersenweefsel kan aantasten was er zonder post mortem-diagnostiek niet geweest: onderzoek na de dood van de patiënt. Ook kunnen er erfelijke ziekten mee worden opgespoord. Nu dreigt deze vorm van diagnostiek te verdwijnen.

"Viagra werkt misschien tijdelijk, maar het is geen oplossing", zegt hoogleraar Farmaceutische Patientenzorg Marcel Bouvy. Hij zegt dat veel medicijnen voor meerdere ziektes kunnen helpen, 'maar je moet altijd kijken naar de bijwerkingen'.

Bestrijdingsmiddelen moeten ook gecontroleerd worden op de gevolgen die ze kunnen hebben op de hersenen. Dat adviseert het RIVM vandaag. Mogelijk zou daar namelijk Parkinson of Alzheimer door ontstaan. Neuroloog Bas Bloem spreekt van een doorbraak.

Een jaar woont Teun Toebes nu in een verpleeghuis en daar schreef hij een boek over: VerpleegThuis. Het werd een aanklacht over hoe we met mensen met dementie omgaan. "Ik zou het absoluut weer doen, maar heb het wel onderschat."

Onderzoekers in Den Haag werken aan een nieuwe rijtest voor mensen met beginnende dementie. Nu moeten zij nog jaarlijks een rijtest doen bij het CBR. Met de nieuwe methode zouden ze het roze pasje tot wel 3 jaar kunnen verlengen.

Een ritje met de trein, of zo lijkt het in elk geval. Speciaal voor mensen met dementie heeft de NS een treincoupé nagebouwd, die langs verschillende verpleeghuizen gaat. Bewoners en familieleden kunnen daar samen herinneringen ophalen.

Op veel dementerende ouderen heeft het bezoekverbod in de verpleeghuizen een positief effect. Ze zijn rustiger, minder agressief en het aantal valpartijen is afgenomen. Dat zegt klinisch neuropsycholoog Jeroen Kok.