Tweederde (67%) van de jongeren die eerder zijn blijven zitten op de havo of het vwo van de middelbare school, zeggen dat dit achteraf gezien goed voor ze is geweest. Bij de grootste groep bleef het zelfvertrouwen gelijk (39%), bij een derde (31%) nam dit zelfs toe doordat ze een jaar opnieuw moesten doen. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 400 jongeren. 

Waar de jongeren in het begin baalden dat ze moesten blijven zitten, zien ze achteraf vooral de voordelen. Zo haalden ze hogere cijfers en waren uiteindelijk beter voorbereid op hun examens. Ook persoonlijk leerden ze er veel van. Een deelnemer zegt: 'Ik vond het erg, maar achteraf ben ik blij dat ik ben blijven zitten. Ik deed daarna alleen maar extra mijn best en ging beter nadenken over mijn toekomst. Als ik niet was blijven zitten had ik er waarschijnlijk met de pet naar gegooid.' De grootste groep (45%) geeft aan dat ze niet waren blijven zitten als ze iets meer hun best hadden gedaan; 39 procent stelt dat het gewoon nodig was dat ze een jaar opnieuw deden.

Wel gemotiveerd

Er zijn deskundigen die vinden dat zittenblijven afgeschaft moet worden. Ze wijzen op het feit dat het de overheid veel geld kost en dat het demotiverend zou werken omdat de jongeren een jaar alle vakken opnieuw moeten doen. Dit spreken de zittenblijvers tegen: tweederde (67%) geeft aan dat het juist niet demotiverend heeft gewerkt. Het zittenblijven stimuleerde een deel juist om meer hun best te doen. 'Ik baal er nog steeds van dat ik ben blijven zitten en dit heeft me gestimuleerd tot meer leren’, aldus een deelnemer. Slechts een kwart (24%) geeft aan dat het wél demotiverend werkte.

Het moeilijkste aspect van het blijven zitten vonden de meeste jongeren dat vrienden wel overgingen. Toch geven de meeste deelnemers aan dat ze al snel hun draai konden vinden in een nieuwe klas.

School moet beter begeleiden

De helft (54%) geeft aan dat hun school tijdig heeft laten weten dat ze mogelijk het jaar opnieuw moesten doen. Maar de begeleiding van school om hun cijfers vervolgens te verbeteren liet te wensen over, zo geeft een groot deel (55%) aan.

De beste oplossing om het aantal zittenblijvers te verminderen, aldus de deelnemers, is dan ook betere persoonlijke begeleiding op twee vlakken: bij het maken van een profielkeuze en de overgang naar meer zelfstandig leren in de Tweede Fase. Ook op het moment dat ze er slecht voor stonden, had individuele begeleiding ze kunnen helpen om betere cijfers te halen.

Summerschool

Dit jaar zijn op enkele middelbare scholen 'summerschools' gestart, een initiatief van de VO-raad en CNV Onderwijs om het aantal zittenblijvers te verminderen. Leerlingen die meedoen aan de pilot krijgen in de zomervakantie twee weken begeleiding in één of meerdere vakken waarin ze een achterstand hebben. Zo kunnen zij voorkomen dat zij een jaar moeten overdoen. Tweederde (66%) van de jongeren die eerder zijn blijven zitten vinden dit een goed initiatief. Vooral de jongeren die aangeven dat ze zijn blijven zitten omdat ze hun best niet deden, denken dat de summerschool voor hen de redding had kunnen zijn om alsnog over te gaan. De helft (56%) van alle ondervraagde zittenblijvers denkt echter dat ze door het volgen van summerschool niet over waren gegaan.

De NOS op 3 plaatse een eigen bercht en video op hun website over dit onderzoek.

Over het onderzoek

Dit onderzoek is uitgevoerd van 27 juni tot 12 juli 2013. Middels een online enquête zijn jongeren ondervraagd die eerder (dwz, niet dit schooljaar) op de HAVO en VWO van de middelbare school bleven zitten.

Het onderzoek bestaat uit een kwantitatief en kwalitatief deel. Aan het kwantitatieve deel (gesloten vragen) deden 401 zittenblijvers mee. Aan het kwalitatieve deel (open vragen) deden afhankelijk van de vraag 150 tot 260 zittenblijvers mee. Op deze vragen is een discoursanalyse uitgevoerd waarbij gezocht werd naar centrale thema’s (patronen).

Voor de verspreiding van dit onderzoek is samengewerkt met studentenorganisatie ISO en LAKS.

Download

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.