Het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) heeft van zes tot zeven grote moskeeën signalen ontvangen dat daar tijdens de ramadan overnacht zal worden. Door de avondklok is het voor moslims niet mogelijk om na het laatste gebed nog naar huis te gaan.

De ramadan is dit jaar van 13 april tot 12 mei. Tijdens de ramadan wordt na zonsondergang, als het vasten verbroken mag worden, uitgebreid gegeten. Familie en vrienden komen dan samen.

Draagvlak neemt af

Het is de tweede keer dat de ramadan plaatsvindt in coronatijd. Vorig jaar ging het goed, vertelt bestuurslid Saïd Bouharrou van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO). Maar hij ziet het draagvlak voor de maatregelen dit jaar afneemt. Vooral nu er per dag maar één persoon langs mag komen, vorig jaar was dat niet het geval. "Dat maakt het extra zuur ten opzichte van vorig jaar."

Demissionair premier Mark Rutte heeft tijdens de persconferentie gisteren aangekondigd dat van 31 maart de avondklok een uur later ingaat. Maar volgens Bouharrou heeft dit weinig invloed op het verloop van de ramadan. "Het laatste gebed in de moskee begint rond 22.30 uur, dan is de avondklok al van kracht. Voor de ramadan maakt het dus weinig uit."

Ernstige zorgen

Over het laatste gebed maakt Bouharrou zich zorgen. Hij heeft signalen gekregen dat er in zes tot zeven grote moskeeën overnacht gaat worden tijdens de ramadan, zodat het laatste gebed in de moskee door kan gaan.

"En het gaat hierbij niet om kleine moskeeën. Ik maak me daar ernstige zorgen over. Als je een hele nacht met zoveel mensen bij elkaar bent, dan komt de veiligheid in het geding." En die veiligheid is belangrijk, vindt Bouharrou. Een situatie zoals die op Urk, waar een grote kerk de coronamaatregelen besloot los te laten, wil hij voorkomen. "Ik denk dat er binnen elk geloof minder draagvlak is voor de maatregelen. Maar dit is een heel slecht voorbeeld. Wij nemen onze verantwoordelijkheid."

Boetes uitdelen lastig

Bouharrou heeft hierover contact opgenomen met het ministerie. Binnenkort volgt er een overleg waarin gesproken wordt over hoe hiermee om te gaan. Maar boetes uitdelen gaat lastig worden, want achter de gesloten deuren van een kerk of moskee kan niet gehandhaafd worden, vertelt hoogleraar Wim Voermans.

"Achter de kerkdeur is er vrijheid van godsdienst. Dat had de wetgeving anders kunnen regelen, maar er is bewust voor gekozen om het op deze manier te doen. Je kan weinig anders doen dan in gesprek gaan."

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."