Zonder staal geen Duitse economie? 'Staal is ontzettend belangrijk voor Duitsland'

Kan de economie van Duitsland zonder de staalindustrie? Volgens de topman van de Duitse staalproducent Salzgitter is staal heel belangrijk is voor de Duitse economie en kan het land niet zonder. Experts leggen uit hoe dat zit.

De topman van staalproducent Salzgitter zegt in het Financieel Dagblad: "Staal is diep geworteld in de Duitse economie. Zonder staal valt ons de broek op de schoenen, zonder staal geen Duitse economie." Is dat daadwerkelijk zo?

Het hart van de Duitse economie

Volgens de Duitse journalist Annette Birschel speelt staal een belangrijke rol in Duitsland. "Je zou bijna kunnen zeggen dat staal, samen met kolen, het hart van de Duitse economie is." Het is begonnen in het Ruhrgebied tijdens de industrialisering in de negentiende eeuw, vertelt Birschel.

"Als je staal zegt, dan zeg je Kruppstahl. Nog steeds een van de grootste producenten van Europa", vertelt ze. "Bovendien denk je bij staal ook aan de productie van auto's en machines, twee belangrijke economische sectoren binnen de Duitse industrie."

Bekijk ook

• 

  Omwonenden Tata Steel willen heropening onderzoek na opgedoken rapport over kankerverwekkende stoffen

  • 21-09-2023

'Vier miljoen werknemers zijn afhankelijk'

In de Duitse staalindustrie werken ongeveer negentigduizend mensen, weet Birschel. "Maar volgens de Duitse staalbedrijven gaat dat enkel over mensen die rechtstreeks in de staalindustrie werken. Zo'n vier miljoen werknemers zouden afhankelijk zijn van de staalproductie en tweederde van de export leunt op de staalproductie."

De Duitse overheid zet momenteel flink in op verduurzaming van de staalindustrie. Want de productie van staal is enorm vervuilend, zegt René Peters, energie-expert bij onderzoeksinstituut TNO. "Vergroenen kan bijvoorbeeld met groene waterstof. Daarmee kan het productieproces van ijzererts volledig verduurzaamd worden, zodat die uitstoot enorm afneemt."

Kosten leidt tot zorg

Maar die verduurzaming is een heel duur proces. Dat leidt tot zorgen in Duitsland. "Het is de vraag of de industrie in staat is dit duurzame staalproductieproces te realiseren en de investeringen te doen die daarvoor nodig zijn", legt Peters uit.

Voor een deel springt de Duitse overheid bij. Maar de bedrijven zullen volgens Peters zelf ook moeten bijdragen. "Als ze daar niet toe bereid zijn, zal de staalproductie worden teruggeschroefd of misschien voor een deel in het buitenland verdwijnen."

Import en export

In hoeverre is de Duitse economie écht afhankelijk van staal? Dat ligt eraan hoe je ernaar kijkt, zegt Steven Brakman, hoogleraar Internationale Economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Technisch gezien heeft Duitsland volgens hem geen staalindustrie nodig:

"Dat je als land niet zonder een eigen staalindustrie kan, is niet zo. Kijk maar naar de betalingsbalans van elk land. Goederen die we zelf maken kunnen we exporteren en goederen die we niet zelf maken kunnen we importeren", legt hij uit. "Dat geldt ook voor staal. Er zijn heel veel landen die staal importeren, dat zou ook voor de Duitse economie kunnen gelden."

'Staal is ontzettend belangrijk voor Duitsland'

Duitsland staat niet te springen om staal te importeren, meent Peters. "De vraag is natuurlijk of je als groot land met veel staalgebruik afhankelijk wil worden van import. Uit China bijvoorbeeld, koploper op het gebied van staalproductie", vertelt de hoogleraar. "Staal is ontzettend belangrijk voor Duitsland, met name voor de toekomst van de automotive sector."

Bovendien speelt ook de economische structuur van Duitsland een belangrijke rol, zegt Birschel. "Duitsland is kwetsbaarder dan andere landen, omdat in Duitsland bijna zevenentwintig procent van de hele economie afhankelijk is van de industrie."