Na 22 jaar houdt de moord op Pim Fortuyn de gemoederen nog altijd bezig. Want wie leverde het wapen? Een tot nu toe geheim gebleven politierapport werpt nieuw licht op de zaak, vertelt onderzoeksjournalist Eric Arends. "Een mysterieuze zaak."
Wie de trekker op 6 mei 2002 overhaalde, is bekend: Volkert van der G. Maar wie het wapen - een Star Firestar M43 - leverde voor de moord op Pim Fortuyn is altijd onduidelijk gebleven. Arends heeft geheime politierapporten in handen en probeert in zijn podcast Vriend van Volkert antwoord te krijgen op die vraag.
Onopgemerkte arrestatie
Na de moord wordt namelijk een tweede verdachte opgepakt: Paul Molhoek. Politie en justitie denken maandenlang dat deze persoon degene is die het moordwapen aan Van der G. heeft geleverd. "Ik had er nog nooit van gehoord", vertelt Arends. Dat is niet vreemd, want in de periode na de moord op Fortuyn blijft deze arrestatie vrijwel onopgemerkt.
De verdachte zit een paar dagen vast en zijn woning wordt doorzocht. "Gaandeweg tijdens mijn research kwam ik erachter dat De Gelderlander wel een keer iets heeft geschreven over de arrestatie van deze man", vervolgt hij. "Zij hadden had het over een oud-buurman van Volkert." Maar dat is niet het hele verhaal.
Bekende van justitie
Uit de geheime documenten die Arends in handen heeft, blijkt namelijk dat Molhoek zestien keer eerder in aanraking is gekomen met justitie. Daarnaast is hij veroordeeld voor wapenbezit en wordt hij in verband gebracht met de handel in wapens en explosieven. Ook heeft hij connecties met de beruchte crimineel Stanley Hillis, die in 2011 wordt geliquideerd.
"Hij was dus een bekende van de politie, maar ook een bekende bij de inlichtingendienst", zegt Arends daarover. Na de moord op Fortuyn stuurt de AIVD een zogenoemd ambtsbericht naar de politie over zijn verleden. "Daaruit kun je opmaken dat deze man op de radar stond van de inlichtingendiensten."
Bekijk ook
Boven kantoor wonen
Tegelijkertijd is er dus ook een directe link met Van der G.. En die band gaat wel iets verder dan 'een oud-buurman', valt te lezen in de politiedocumenten. "In dat rapport stond nog iets anders opmerkelijks, namelijk dat deze man een aantal jaar bij Volkert in het kantoorpand heeft gewoond."
Dat zit zo: Van der G. is medeoprichter van de Vereniging Milieu-Offensief (VMO) en deze club van milieuactivisten opereert in die tijd vanuit een pand in Wageningen. Molhoek en zijn vrouw wonen boven het kantoor. Een paar maanden voor de moord op Fortuyn verhuist het stel naar Amersfoort.
Bevriend met Van der G.
Volgens het geheime politierapport zijn de twee ook bevriend. "Het staat er letterlijk in", zegt Arends. "Dus ben ik gaan uitzoeken: waar bestond die vriendschap dan uit?" Wat wist Molhoek bijvoorbeeld van de denkbeelden van Van der G.? "Heeft hij misschien wel iets geweten van de plannen van Volkert? Spraken ze met elkaar ook over Fortuyn?"
De onderzoeksjournalist komt erachter dat Molhoek na de moord afspreekt met de toenmalige vriendin van Van der G.. Bovendien belt hij met Van der G., terwijl die dan al is opgepakt en vastzit. "Dat zijn allemaal punten waarvan je zou kunnen denken: hé, dat is bijzonder", zegt Arends. "Wat steekt daar achter? Dat heeft de politie natuurlijk ook gedacht."
Getuige meldt zich
Molhoek is inderdaad maandenlang in het vizier van politie en justitie, totdat in oktober 2002 een nieuwe getuige zich meldt. Het gaat om iemand die in dezelfde studentenflat als Van der G. heeft gewoond. De man beweert in de jaren 90 samen met Van der G. het wapen te hebben gekocht in een Turks café in Ede.
Uiteindelijk wordt er geen belastende informatie tegen Molhoek gevonden en concludeert het Openbaar Ministerie (OM) dat hij ten onrechte als verdachte is aangemerkt. Maar volgens Arends is nooit duidelijk geworden waarom politie en justitie zijn afgestapt van de theorie dat Molhoek de wapenleverancier was. "Wat is daarvoor nou precies de reden geweest? Is het allemaal wel goed uitgezocht?"
Bekijk ook
Twijfels binnen de politie
Hij blijkt niet de enige die zich dat afvraagt. Ook binnen de politie wordt er getwijfeld of dit allemaal puur toeval kan zijn, vertellen bronnen aan hem. Zo zijn er vermoedens dat Molhoek eigenlijk een informant van de inlichtingendienst is, die de leden van VMO in de gaten moest houden. Dat idee wordt versterkt na de moord op Theo van Gogh in november 2004.
Kort na die moord worden meerdere leden van de Hofstadgroep gearresteerd, waaronder Jermaine W. uit Amersfoort. En wie blijkt de buurman van deze terreurverdachte te zijn? Paul Molhoek. Dat hij zich eerst in de kringen rond Van der G. bevindt en daarna in die van Jermaine W. moet volgens hen wel betekenen dat het om een undercoveragent gaat.
Rapport is topgeheim
Dat het politierapport topgeheim is, maakt de zaak volgens Arends nog mysterieuzer. De informatie mag absoluut niet op straat belanden. Het is zelfs niet mogelijk om de documenten op te vragen via de Wet open overheid (Woo, vroeger Wob). De onderzoeksjournalist kreeg de stukken 2 jaar geleden toegespeeld, maar wil er verder niets over kwijt.
Er zijn dus nog veel vragen die beantwoord moeten worden. Inmiddels zijn de eerste drie afleveringen van de podcast te beluisteren, er volgen hierna nog vier. Misschien dat er in het volgende deel meer duidelijk wordt? "Dan spreek ik Molhoek, die uitgebreid zijn verhaal doet", zegt Arends tot slot. "Wat hij allemaal zegt? Ik zou iedereen willen zeggen: 'Ga vooral luisteren.'"
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.