Mensen met een baan die daarnaast intensief voor een familielid zorgen, ondervinden een relatief lage kwaliteit van leven. Dat blijkt uit een rapport over werk en mantelzorg dat het Sociaal Cultureel Planbureau vandaag publiceert.
Drie op de tien mantelzorgers vindt het moeilijk om werk en zorg op een goede manier te combineren. In Nederland zorgen bijna 2 miljoen mensen voor een naaste in combinatie met een baan van minstens 12 uur. 20 procent van hen helpt intensief, wekelijks minimaal 8 uur. Dat zijn zo'n 400 duizend mensen.
Niemand anders beschikbaar
Naar verwachting zal werk steeds vaker gecombineerd worden met mantelzorg. De redenen daarvan zijn het groeiende aantal ouderen en mensen met chronische aandoeningen. De nadruk op inzet van hulp uit het sociale netwerk en de stijgende arbeidsparticipatie beïnvloeden dit.
De meeste mantelzorgers geven hulp aan een ouder of schoonouder, een kleine 20 procent geeft hulp aan de partner of zijn of haar kind. De helft van die laatste groep geeft intensieve hulp, maar heeft het gevoel klem te zitten omdat de hulpbehoevende alleen door hem of haar geholpen wil worden, of omdat niemand anders beschikbaar is.
Lees ook
Mantelzorgklem
Intensieve helpers die werken zijn duidelijk minder tevreden over hun leven dan werkenden die geen mantelzorg geven. Werkende mannen zijn dat vaker dan vrouwen. En hoe groter de emotionele betrokkenheid en impact op het dagelijks leven, hoe ontevredener mantelzorgers zich voelen met het leven. Ook tijdsdruk beïnvloedt de kwaliteit van leven. De intensieve helpers met een baan ondervinden een relatief hoge tijdsdruk, net als personen die in een 'mantelzorgklem' te zitten.
Uit de rapportage blijkt dat ruim 70 procent zegt mantelzorg goed te combineren met werk. Een groot deel helpt overigens niet op werkdagen: zij doen dit in hun vrije tijd.
Het verhaal van mantelzorgers
In een serie van vier afleveringen gaat verslaggever Harm van Atteveld op pad met mantelzorgers. Hoe combineren zij de zorg voor hun familieleden met hun werk daar nog naast?
De hoeksteen
Roelie van Guldener (54) uit Assen combineert haar fulltime baan bij de provincie Drenthe met de zorg voor haar zus, man en zoon. Ze is bij de provincie ook deeltijd mantelzorgcoördinator voor haar collega's. "Dat is mooi om te mogen doen."
Roelie was altijd al de hoeksteen
"Mantelzorg is niet een roeping. Het is niet iets waar je voor kiest, het is iets wat je overkomt", zo omschrijft Roelie het. Voor haar zus treedt ze op als mentor. Roelie zorgt dat ze haar financiën op orde krijgt. Zus Laura waardeert diee hulp enorm. "Roelie was altijd al de hoeksteen in ons gezin." Toch is voor drie personen mantelzorgen soms veel. "Niet alles wat ik doe, is goed voor mijzelf."
Rouwproces
"Wij zijn één close clubje", vertelt Cas van Guldener, de man van Roelie, over hun gezin. Ze kennen elkaar al sinds hun vijftiende en delen lief en leed. Dat leed bleef ze bepaald niet bespaard. Na een acute hernia ging het mis bij Cas. "Vanaf mijn middel wil het bijna helemaal niet meer." De zorg voor Cas komt nu op Roelie neer.
"Je gaat door een rouwproces", zo omschrijft Roelie het. "Hij was zo'n actieve man, en liep altijd met van alles te sjouwen. Nu kan dat niet meer."
'Hij doet alles voor me'
Viroen Soebedar (24) uit Amsterdam zorgt sinds zijn zestiende voor zijn moeder Sardha. Het bracht hem veel levenswijsheid, maar hij belandde ook in een depressie toen hij zijn studie moest combineren met de intensieve mantelzorg voor zijn moeder.
Ik heb maar één kind, hij doet alles voor me
"Ze vraagt altijd hoe het met ons is, terwijl ze eigenlijk zou moeten denken: hoe ga ik naar het AMC toe?" Sardha moet zes keer per week naar het ziekenhuis voor nierdialyse. Om daar te komen is ze enorm afhankelijk. De man van Sardha weet inmiddels niet meer hoe hij zijn fulltime baan als handhaver bij de gemeente moet combineren met de zorg voor zijn vrouw.
2,5 uur wachten
Sardha Soebeda heeft net een nierdialyse ondergaan in het AMC in Amsterdam. Daarna moet ze met een taxibusje terug naar het verpleeghuis. Het is voor haar heel belastend om 2,5 uur te moeten wachten op dat ziekenvervoer.
Haar zoon Viroen verzorgt haar de gehele tijd met engelengeduld. "We zijn nauwelijks thuis: alleen om even te slapen en eten. Dan moeten we weer naar mijn moeder, of naar ons werk." Het zorgt bij de vader van Viroen voor veel stress. "Als mijn zoon er niet zou zijn, zou ik het niet redden."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.