Waarom een corona-app ons niet uit de intelligente lockdown gaat halen

Kan een app helpen om verspreiding van het coronavirus te stoppen? Het kabinet blijft er heilig in geloven en wil nu zélf een corona-app laten bouwen. Aan dat blindstaren zit een groot risico, zeggen experts. "Een app is geen toverstok voor deze crisis."

De ontwikkeling van een corona-app voor alle Nederlanders is een ware politieke soap. Met in de hoofdrol minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. In recordtempo werd er vorig weekend een 'appathon' georganiseerd. Die draaide uit op een fiasco voor het ministerie: geen van de apps bleek geschikt en kritiek van deskundigen - van ict-experts tot de veiligheidsdiensten - was genadeloos. De Jonge wil nu op eigen houtje verder en door het ministerie zelf een app laten ontwikkelen.

Geen wondermiddel

"Een app is geen wondermiddel. We moeten ons kritisch observatievermogen niet verliezen en ons nu blindstaren op een app", zegt Marietje Schaake, internationaal directeur van het Cyber Policy Center van de universiteit van Stanford.

In Brussel volgde ze als Europarlementariër voor D66 ruim 10 jaar de ontwikkelingen op het gebied van beleid en wetgeving rondom cyberveiligheid en privacy.

'App is slechts een puzzelstukje'

Schaake: "Je kunt in een technologische oplossing niet iets documenteren wat je bij de dokter niet kunt meten. Als we in een app moeten bijhouden of mensen besmet zijn en of anderen bij hen in de buurt zijn geweest, dan wil je in de eerste plaats weten of iemand besmet is. Hoe weet je dat? Door te testen. Er is een één-op-éénrelatie tussen testen en wat je kunt bijhouden met een technologische applicatie."

Volgens de voormalig Europarlementariër is een technologische oplossing als een app maar een klein onderdeel van de oplossing om uit de lockdown te komen: "Denk niet alleen aan testen maar ook aan blijvend afstand houden, handen wassen en kwetsbaren die extra voorzichtig moeten zijn. Er zijn verschillende stukjes van een puzzel die bij elkaar moeten komen, maar je kan niet aan één knop draaien en hopen dat dat alles oplost."

Stop Corona en Smittestop

Ook in andere landen wordt er volop gekeken naar het toepassen van apps in de strijd tegen het coronavirus. Zo zijn er verschillende Europese landen waar op dit moment al apps worden geïntroduceerd.

In Oostenrijk is de app Stopp Corona geïntroduceerd door het Rode Kruis, waarbij via BlueTooth wordt geregistreerd met wie iemand in contact is geweest. In Noorwegen wordt gebruikgemaakt van Smittestop, een app die meet of iemand langer dan 15 minuten dichter dan 2 meter in de buurt is geweest van een besmet persoon.

Lessen uit Singapore

Maar het meest aangehaalde voorbeeld lijkt toch Singapore, dat vaak wordt genoemd als mogelijke succesformule voor andere landen. Maar volgens Schaake moeten we ons ook niet op dat voorbeeld blindstaren: "Ik zie een neiging om vooral de gewenste lessen te leren en niet ook naar negatieve lessen te kijken."

"In Singapore gebruikt 20 procent van de volwassen bevolking een speciale traceerapp. Hoewel daar veel getest wordt, massaal mondkapjes worden gebruikt en er veel ervaring is met epidemieën vanwege eerdere uitbraken, zien we dat ook daar inmiddels een nieuwe uitbraak is en dat mensen opnieuw in lockdown zitten."

Binnen een maand duidelijkheid

Minister Hugo de Jonge belooft binnen een maand met meer duidelijkheid te komen over de plannen met de Nederlandse corona-app. Het kabinet streeft ernaar dat de techniek eind mei al beschikbaar is. De beperkende maatregelen die het kabinet heeft opgelegd, zijn vooralsnog van kracht tot en met 19 mei.