tv LIVE
meer NPO start

Von der Leyen erkent vaccinproblemen: volgens deze politiek analist moet ze opstappen

Von der Leyen erkent vaccinproblemen: volgens deze politiek analist moet ze opstappen
Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen
Bron: EPA

Veel kritiek tijdens het debat vandaag in het Europees Parlement. De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen moest door het stof en erkent fouten bij het vaccinbeleid.

"We hebben onderschat wat er allemaal komt kijken bij de massale productie van vaccins", zei ze. Maar niet iedereen neemt genoegen met de excuses, zegt politiek analist Pieter Cleppen. "Er was wat ongenoegen te merken", blikt hij terug. "Onder andere Dirk Jan Eppink, een van de meest kritische parlementsleden uit Nederland, was niet tevreden met het feit dat Von der Leyen zo snel weg was."

Excuses

Ook op de inhoud van haar excuses was er volgens Cleppen iets aan te merken. "Ze betreurde dat niet alles goed gelopen was. Op zich was dit een stap vooruit, want enkele weken geleden was er zogezegd nog geen vuiltje aan de hemel. Toch kreeg ik de indruk dat Von der Leyen haar verantwoordelijkheid ontliep."

"Ze zei: "We waren te laat met het goedkeuren van de vaccins", maar dat is geen verantwoordelijkheid van de Europese Commissie, maar van het Europees geneesmiddelen gemeenschap (EMA)", zegt Cleppen.

Contracten met vaccinproducenten

De Europese Commissie is volgens Cleppen wél verantwoordelijk voor de aankoop en de contracten van de vaccins. Ook daar heeft Von der Leyen steken laten vallen.

"Volgens Von der Leyen was de Europese Commissie te optimistisch over de mogelijkheid om massaal te produceren. Misschien hadden we te veel vertrouwen in dat het ook op tijd geleverd zou worden. Daarmee gaf ze onmiddellijk weer een sneer naar de farmabedrijven."

Lees ook

Onderhandelen

Cleppen vraagt zich af of de Europese Commissie überhaupt wel de aangewezen partij is voor het onderhandelen met grote farmaceuten. "Als je kijkt naar het Verenigd Koninkrijk zie je dat ze daar iemand op de onderhandelingen hebben gezet, die zelf gepokt en gemazeld is in de farmawereld."

De politiek analist denkt dat de Europese Commissie de onderhandelingen met de vaccinproducenten 'zeer politiek heeft gespeeld'. "Von der Leyen ontkent wel dat ze de prioriteit heeft gegeven aan een lage prijs, maar als je bijvoorbeeld kijkt naar de prijs die Israël betaalt: die is 2 of 3 keer de prijs voor het Pfizer-vaccin van de Europese Unie. Dan zie je dat Israël toch meer levering krijgt. Ze krijgen bijvoorbeeld 40 procent meer dan Duitsland, ook al hebben zij maar 12 procent van de bevolking van Duitsland."

Traag proces

De vaccinatieachterstand zal volgens Cleppen mogelijk veel geld gaan kosten. Dat is jammer, zegt hij, want volgens hem was er in juni al een principeakkoord voor het AstraZeneca-vaccin.

"In juni was er een zogenaamde vaccin-alliantie tussen Nederland, Duitsland, Frankrijk en Italië. Onder druk van onder meer Angela Merkel heeft men het initiatief aan de Europese Commissie gegeven. De Europese Commissie heeft toen pas in augustus het akkoord met AstraZeneca bezegeld. Dus dat is allemaal zeer traag verlopen."

Lees ook

Ontslag Von der Leyen?

Cleppen vindt het onverantwoord dat Von der Leyen voorzitter van de Europese Commissie blijft. "Als je hier geen ontslag voor neemt, waarvoor zou je dan wel ontslag nemen?", vraagt hij zich af.

"Dit gaat niet alleen over geld, want de vertraging zal ook zeker mensenlevens kosten. Op dit moment wordt haar de hand boven het hoofd gehouden door bondskanselier Merkel, die haar die verantwoordelijkheid heeft gegeven. Als Von der Leyen zou opstappen is dat ook een erkenning van het falen van Merkel. Ik denk dat ze dit nu wel overleeft, maar als de pandemie in maart sterk terugkeert met economische- en gezondheidsschade, dan verwacht ik dat men terugkomt op dit besluit."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant