Verkiezingen Rusland: wat is er te kiezen?

Morgen gaan de Russen naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Maar wat is er te kiezen? Is er plaats voor een ander geluid? Kritische Russen hebben er weinig vertrouwen in dat de oppositie tegen Poetin een kans zal krijgen. Volgens Ruslandkenner Helga Salemon staat het Russisch parlement bekend als jaknikkend blok dat gretig stemt om burgerrechten nog verder te beknotten en de macht van Poetin te vergroten.

Het parlement of Doema draait om macht en vaak ook om zelfverrijking en is niet te vergelijken met onze Tweede Kamer, zegt Salemon. De oppositie wordt gedoogd en doodgezwegen om de schijn van democratie hoog te houden. Poetin heeft bijvoorbeeld de grondwet laten veranderen om de verkiezing te vervroegen naar september zodat de oppositie weinig tijd heeft kunnen krijgen na de vakantie om zichtbaar hun standpunten te laten zien.

Tjetsenen hebben niet veel te kiezen

Ook ‘mogen‘ de Tjetsenen morgen hun leider kiezen. Wie dat wordt is nu al duidelijk: Ramzan Kadyrov. Kadyrov’s vader, Akhmad Khadzhi Kadyrov was een oud rebel die werd omgeturnd tot Poetin-adept. Hij werd gouverneur van Tjetsjenie. In 2004 kwam hij om bij een bomaanslag. Ramzan, zijn zoon pakte de macht over. Onder zijn knoet is Grozny een glimmende metropool geworden, op kosten van Poetin. Zijn loyaliteit aan het Kremlin en in bijzonder Poetin kent geen grenzen. Kadyrov is regelmatig te bewonderen in een t-shirt met Poetin’s afbeelding erop. De verjaardag van de Grote Leider wordt aan een ieder opgedrongen. Wie niet mee wil vieren hoeft niet meer terug te komen op zijn werk.

Ramzan Kadyrov heeft al jaren de vrije hand om de republiek naar eigen inzichten te besturen, wat neerkomt op het uitvoeren van zijn eigen beleid, bestaande uit marteling en terreur van dissidenten en opponenten. Dit zegt Tanya Lokshina van Human Rights Watch in Moskou. Volgens de mensenrechtenorganisatie heeft Kadyrov al duizenden doden en verdwijningen op zijn geweten.

Recent publiceerde Tanya Lokshina voor Human Rights Watch het schokkende rapport -“Like walking a minefield” Vicious crackdown on critics in Russia’s Chechen republic-

waarin zij de verhalen van dissidenten optekende. Praten over verdwijningen of zelfs milde kritiek op het regime kan je het leven al kosten, volgens Lokshina. ‘Mensen verlangen zelfs terug naar de tweede Tjetseense oorlog van meer dan 17 jaar geleden. Toen konden mensen nog hun beklag doen bij journalisten of proberen Russische tanks tegen te houden… nu kan je niets meer zeggen als je niet dood wil.’ aldus Lokshina.

Moord op oppositieleider Nemtsov

Kadyrov heeft dus de vrije hand om Tjetsenie naar eigen inzicht te besturen. Soms veroorzaakt dat spanningen met Poetin omdat de Tjetseense leider zijn hand lijkt te overspelen. Een goed voorbeeld hiervan is de moord op oppositieleider Boris Nemtsov vorig jaar. Hij werd neergeschoten vlak voor het Kremlin. Het schokte Rusland diep. 

Een militair uit de gelederen van Kadyrov werd de moord op de oppositieleider ten laste gelegd. De groep verdachten die werd opgepakt zou volgens mensenrechtenorganisaties flink gemarteld zijn om te bekennen. Maar niemand heeft de sinistere link met de echte opdrachtgever nog kunnen aantonen. Volgens Ruslandkenner Salemon heeft Kadyrov de Russische veiligheidsdienst het werk onmogelijk gemaakt. En tot nu toe schiet het onderzoek ook niet op. 

Volgens Zjanna,  de dochter van Nemtsov, heeft Poetin ook niet veel haast. Na de moord op haar vader is ze naar Bonn vertrokken omdat het in Moskou niet meer veilig was. Een pas opgerichte stichting voor haar overleden vader moet zijn werk en gedachtengoed voortzetten. EenVandaag spreekt haar in Bonn waar Zjanna werkt als tv producer voor de Deutsche Welle. In welk licht ziet zij de verkiezingen?