Veel licht in de avond en nacht kan negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid: zo zit dat

Lantaarnpalen, kantoren waar het licht blijft branden, de industrie die doorgaat: lichtvervuiling neemt elk jaar toe. Dat dieren er last van hebben, was al langer bekend, maar ook op mensen heeft te veel licht in de 'donkere uren' een negatief effect.

"De effecten van te veel licht op de natuur zijn redelijk bekend, maar van die op de mens weten we nog maar het topje van de ijsberg", zegt chronobioloog Roelof Hut vandaag in De Telegraaf. Hoe zit dat?

Signaal voor biologische klok

Bioritme-onderzoeker Laura Kervezee kan zich vinden in de uitspraak van Hut. "We weten dat licht heel belangrijk is: zonder zouden we niet kunnen zien. Maar waar we pas de laatste jaren achterkomen, is dat licht ook heel belangrijk is voor andere functies."

"Een daarvan is dat het een signaal is voor onze biologische klok", legt ze uit. "Die zorgt ervoor dat allerlei processen in het lichaam, zoals de lichaamstemperatuur en de verwerking van voedsel, in de pas blijven lopen met de 24-uurscyclus op aarde." Verstoring van deze interne klok kan schadelijk zijn voor de gezondheid, zegt Kervezee.

Bekijk ook

• 

  Langdurig schermgebruik in de avond zorgt voor verstoorde slaap bij jongeren

  • 06-03-2019

Te veel licht in avond

Licht en donker zijn beide belangrijk voor ons bioritme, zegt hoogleraar licht en omgevingspsychologie aan de Technische Universiteit Eindhoven Yvonne de Kort. "Om 's nachts goed te kunnen slapen, heb je baat bij zo weinig mogelijk licht, terwijl je overdag juist veel licht nodig hebt."

Het gaat dus vooral om het contrast tussen die twee. "Maar we krijgen overdag weinig licht, omdat we zoveel binnen leven. Dat betekent dat we 's avonds en in de nacht heel gevoelig zijn voor blootstelling aan licht. Zowel binnen als buiten staan dan de lichten aan en dat is niet goed."

Slaap en immuunsysteem

En dat kan negatieve gevolgen hebben. De Kort: "Als je bioritme verstoord raakt, krijg je slaapklachten. Je hebt moeite met in slaap vallen, voelt je niet uitgerust. Ook kan het je stemming negatief beïnvloeden, je immuunsysteem aantasten en leiden tot hart- en vaatziekten en gewichtstoename."

In de nacht maak je tijdens je slaap hormonen aan die ervoor zorgen dat je metabolisme goed blijft functioneren, dat je minder hongerig bent, zegt De Kort. "Daarom moet je 's nachts slapen en in het donker zijn. Net als dat je overdag om dezelfde reden wakker moet zijn, in het licht."

Bekijk ook

• 

  Vroeg opstaan maakt je gelukkiger en gezonder, en ook jij kan het leren

  • 13-06-2019

'Ga overdag naar buiten'

Wat je het beste kunt doen om klachten te voorkomen? Ervoor zorgen dat je 's avonds de lampen niet te fel aanzet, dat je blauw licht vermijdt en dat je niet te dicht op je scherm gaat zitten, geeft De Kort als advies. "En kies er vaker voor om de televisie uit te laten en bijvoorbeeld een boek te lezen." Ook raadt ze het af om je telefoon mee te nemen naar bed.

Tegelijkertijd adviseert de hoogleraar om overdag zoveel mogelijk licht tot je te nemen, dit omdat we gemiddeld gezien dus veel binnen zitten. "Ga veel naar buiten", roept ze mensen op. "Want hoe meer licht overdag, hoe minder gevoelig je bent voor verstoring in de avond."