Theatermaker fopt journalisten met nepvideo Vincent van Gogh

"De aanwijzing was heel duidelijk. Ik heb hem onder een boom gevonden, gewikkeld in een plastic zak." Schrijfster Mira Feticu vertelt enthousiast over een tekening die zij gevonden heeft van grootmeester Pablo Picasso. Feticu kreeg een brief met aanwijzingen waardoor ze de tekening op het spoor gekomen is.

Zes jaar geleden werd het exemplaar uit de Kunsthal in Rotterdam gestolen. Vandaag bleek dat de tekening niet van de kunstenaar zelf was, maar vervalst bleek te zijn. De actie blijkt een publiciteitsstunt de zijn van Vlaamse theatermakers.

Geënsceneerde beelden van Van Gogh

Deze actie doet denken aan de publiciteitsstunt van de bewegende beelden van kunstenaar Vincent van Gogh. Vijftien jaar geleden doken er authentieke fragmenten op van Van Gogh in de documentaire 'Het Blik van Wallsteijn'. De media doken er bovenop en zelfs CNN berichtte over deze uitzonderlijke vondst. Totdat Omroep Brabant erachter kwam dat er een luchtje zat aan deze beelden. Van Gogh bleek gespeeld door een acteur en de beelden waren in scene gezet.
 
"Het geheel moet even uit het lood gezet worden met een goede verantwoorde grap", zegt Peter Dictus. De Zundertse theatermaker werkte samen met Jeroen Neus aan de korte fake-documentaire. "Vooral vanwege de Van Gogh-hype. Vincent van Gogh is bij ons in het dorp geboren en ik wilde graag iets met zijn aanwezigheid in ons dorp doen. Op de een of andere manier wilde ik daar de draak mee steken."

‘Papegaai-journalistiek’

Er kwam heel veel aandacht op de documentaire van Dictus en Neus. Dictus had dit naar eigen zeggen niet verwacht. "Wat wij per ongeluk bloot legde was de werking van de ‘papegaai-journalistiek’. De pers dook er vol op en nam het bericht zonder te checken over. Binnen een paar uur werd dit wereldwijd verspreid zonder dat er serieus naar gekeken werd."

Een aantal deskundige waren betrokken bij en complot en bevestigde dat Van Gogh wel degelijk op de beelden te zien was. Toch vindt Dictus dat de media hier niet in had hoeven trappen. "Je hoort iets waarvan je honderd procent zeker kan weten dat het niet kan. Het hele persbericht stond stijf van de leugens. Doe je best, denk na en check iets, voordat je het overneemt."

Opgejaagd

Omroep Brabant kwam er uiteindelijk achter dat de beelden niet echt zouden kunnen zijn. Voor Dictus was dit een hele opluchting. "Die dag was veel te hectisch en veel te spannend. Ik werd achterna gezeten door redacteuren van alle omroepen. Wij werden echt een beetje opgejaagd. Ik was blij dat er op een gegeven moment een punt achter werd gezet en dat we konden toegeven: oké, we kunnen toegeven dat het een georganiseerde leugen was."
 
Toen Dictus het verhaal van de tekeningen van Picasso las, werd hij weer even herinnerd aan Zundert in 2003. "Met dit soort berichten moet ik altijd even gniffelen en dan denk ik: daar gaan we weer."